Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Статьи
Наталья Екеева: «Депутаттыҥ ижинде оок-тобырлар јок»
«Алтайдыҥ Чолмоны» эл газеттиҥ бӱгӱнги айалчызы — ыраак-јуук талаларда ады-јолы элбеде јарлу, танылу Наталья ЕКЕЕВА. Ӱредӱчи, билимчи, јондык ишчи, политик. Јаркынду, ачык-јарык, керсӱ эпши — Алтай Республиканыҥ Јондык палатазыныҥ баштапкы председатели, Россияныҥ Јондык палатазында республиканыҥ адынаҥ чыгартулу баштапкы эпши, Алтай Республикада ОНФ-тыҥ талалык бӧлӱгиниҥ учредители ле баштапкы сопредседатели, Туулу Алтайдыҥ тӱӱкизинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ
11 августа 2020
Нацӱлекерлерди бӱдӱрерин шиҥжӱде тудат
Толгойокто јаҥы ФАП ла балдардыҥ площадказы тудулат Тергеениҥ башкараачызы Олег Хорохордин ФАП ла балдардыҥ площадказы тудулып јаткан Толгойок јуртта болгон. ФАП мынаҥ озо ӧйдӧ кӧп квартираларлу турада иштеген. Фельдшерско-акушерский пункттыҥ туразы болгон тураны эскиргени учун бузуп салгандар, је јаҥы тудулган турадаҥ кып берилбеген болгон. Јербойыныҥ улузын участковый врач-терапевт озолондыра угусканы аайынча айылда кӧрӱп эмдеген, тӱрген
11 августа 2020
Албатыга јӧмӧлтӧ…
Бистиҥ тергееде, Россияныҥ эҥ јараш ар-бӱткендӱ ле эҥ байлык тергеезинде, кирелте-јадыныныҥ кеми эҥ ле кирелӱ улус јуртайт деп айтсам, мениле кӧп улус јӧпсинер болор. Бис кӧбизинде ороонныҥ дотациязыла јададыс. Мында бир де јаан завод, фабрика јок, мал-аштаҥ ла ар-бӱткеннеҥ иштеп, јууп алганысты јеҥил баага сададыс. Росстаттыҥ јетиргениле, Россияда јоксыраган улустыҥ тоозына 19,2 млн кижи кирет.
7 августа 2020
Росавтодор: јол јазалары јеткилделер
Россия Федерацияныҥ транспорт аайынча министриниҥ ордынчызы, јол аайынча федерал агентствоныҥ башкараачызы Андрей Костюк ла Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин ортодо ишмекчи туштажу ӧдӧрдӧ, тергееде јол колбуны ӧскӱрери јанынаҥ куучын-эрмек ӧткӧн. Туштажуныҥ башталганында Олег Хорохордин айткан: «Автомобильный транспорт Алтай Республикада тузаланып турган тӧс транспорт болуп јат. Транспорттыҥ альтернативный бӱдӱмдери — темир јолдыҥ ла сууныҥ — тергееде
7 августа 2020
Балдардыҥ јайгы лагерьлери быјыл иштегей не?
Коронавирус југуш оору таркап баштаганынаҥ улам кӧп саба улус телекейге, анда болуп турган керектерге база башка кӧрӱмле кӧрӧр боло берди дезем, байла, јастыра болбос. Пандемия бастыра учурлу керек-јарактарды ӧскӧ ӧйгӧ кӧчӱрер некелтелер этти. Ол балдардыҥ јайгы амыралтазын тӧзӧӧр иштерге база буудагын јетирген. «Балдардыҥ су-кадыгын тыҥыдар-ӱредер «Манјӱрек» деп тӧс јер»… Эл-јон оны Манјӱректе балдар амыраар лагерь
7 августа 2020
Нацӱлекерлер јӱрӱмди јарандырат
Россияныҥ Президенти Владимир Путинниҥ айтканыла болзо, келер алты јыл ороонныҥ ончо ич политиказы национальный ӱлекерлерди бӱдӱрериле колбулу болор. Ол иш албатыныҥ јадын-јӱрӱмин јарандырарына, су-кадыгы коромјык болбозын, јаткан јерлери, јолдоры эптӱ ле јараш бӱдӱмдӱ болорын јеткилдеерине учурлалар. Оныҥ учун кеми јаан ла каруулу иштер бистиҥ де тергееде ӧдӧр. Ого јаан камаанын тергеениҥ башчызы Олег Хорохордин јетирет.
4 августа 2020
Аҥ ӧскӱреечилерде кирелте алар арга болор бо?..
Алтай Республиканыҥ ла Алтай крайдыҥ аҥ азыраар ээлемдери аҥныҥ мӱӱзин кезер ижин тӱгезип салды. «Тӱжӱм» коомой эмес болгон, је оны садары јанынаҥ сурак курч турат. Пандемиядаҥ улам гран ары јанындагы партнерлорло чике колбуларды орныктырар арга јок болды. Олор эки тергеениҥ мӱӱстериниҥ 85 процентин алып турган болгон. «Калыктар ортодогы јорыкташ-колбулар качан ачылары ла бис экспорттыҥ садуларын
4 августа 2020
Ајару – баштамы класстардыҥ болчомдорына
2020-2021 ӱредӱлӱ јылда 1-4 класстардыҥ ӱренчиктерине изӱ курсак акча тӧлӧбӧзинеҥ болор. Россияныҥ президенти Владимир Путин Федерал Јуунга Баштанузында 1-4 класстардыҥ ӱренчиктерин изӱ курсакла тӧлӧттирбезинеҥ азыраарын јеткилдеер јакылта эткен. Ол ондый азырашты акча-манатла ӱч јердеҥ јеткилдеер шӱӱлте айткан — федерал, тергеелик ле јербойыныҥ бюджеттеринеҥ. Керектӱ инфраструктуразы бар тергеелерде ӱренчиктерди 2020 јылдыҥ сыгын айыныҥ 1-кы кӱнинеҥ ала
4 августа 2020
«Земский доктор» программала талдама врачтар келет
«Земский доктор/фельдшер» деген федерал про-грамма «Су-кадык» деп национальный ӱлекер аайынча ӧткӱрилет. Амадузы — специалисттерди јурт јерлерде иштеерине јилбиркедери. Бу программа озо баштап ондо јӱк ле јиит специалисттердиҥ туружарын темдектеген болгон. Је ӧткӧн јылда јаштары аайынча тудулар токтодылган, ченемелдӱ улусты бу ишке јилбиркедер јарамыкту айалга табылган. Онойдо ок ӱлекер јурт јерлерге ле оогош калаларга келип, мында
31 июля 2020
Бу оору-јоболды јеҥип чыккан улус кӧп
Бастыра телекей коронавирус југуш оорула тартыжарын улалтканча. Бистиҥ де тергееде бу ууламјыда иштер ӧдӧт. Медицинаныҥ, Роспотребшиҥжӱниҥ, полицияныҥ ишчилери, јаҥныҥ органдары бу оору таркабазын, оорыган улусты јазылзын деп, бастыра кӱчин салат деп айдар керек. Тергеебисте коронавирус југуш оорудаҥ эмденип алган улус бар. Олордыҥ бирӱзи Горно-Алтайсктаҥ Иван Анатольевич Бедюров. Оны эмчиликтеҥ јаан изӱ айдыҥ 28-чи кӱнинде чыгаргандар.
31 июля 2020
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина