Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Статьи
«Јаҥыс катап берилген јӱрӱмде…»
Бу кӱндерде газеттиҥ редакциязына калада јаткан Игорь Николаевич Тодошев кирип јӱрди. Ол ӧмӧликтиҥ ишчилерин јӱсјылдык юбилейиле уткуп, бойыныҥ ӧйинде алтай эл-јон ортодо јарлу ла тоомјылу улус болгон ада-энези керегинде кыскарта куучындап берди. Бӱгӱн оныҥ эске алынганын ла бу билениҥ кӧмзӧзинеҥ алылган фотојурукты јарлап турубыс. — Энемниҥ ады-јолы Байрычы Ергомышевна Тодошева деп кижи болор. Ол былтыр
20 декабря 2022
Чук ла нак ӧлӱктер ле јеендери
Бир катап деген сӧстӧрлӧ баштаар бичимел шак бу учуралга келижет деп санандым. Нениҥ учун дезе мындый солун, мындый јакшынак, мындый јылу туштажуга бир ле катап учураганым бу. Модоров деп ӧбӧкӧлӱ билелердиҥ ле олордыҥ ӧскӧ дӧ ӧбӧкӧлӧрлӱ јеендериниҥ туштажузы. Туштажу тегин эмес, калганчы јылдарда бу отоктыҥ јааны-јажы јуулыжып, иштеген ижинде, јӱрӱмдик јолында једимдериле аҥыланган јииттерди тӧрӧӧндӧр
13 декабря 2022
Тӧргӧ јӱрген јайзаҥныҥ айткан сӧзи ундылбас
Майман сӧӧктӱлердиҥ јайзаҥы, алтай албатыныҥ Ага-Јайзаҥы болгон Александр Киндышевич Бардинниҥ ады-јолы элбеде јарлу. Оныҥ баштаган јондык ижин кызы Эркелей Александровна эрчимдӱ улалтат. 90 јылдарда, тергеебис таҥынаҥ республика болуп тӧзӧлип турган ӧйдӧ, Александр Киндышевич албатызыныҥ јилбӱлери учун јалтанбазынаҥ тартышкан. Алтай крайды ла бистиҥ тергеени бириктирер деген сурак тура берерде, А. К. Бардинге башкарткан алтай албатыныҥ Тӧс
6 декабря 2022
Пазырык ӧйиниҥ эпшизи
Ар-бӱткен кижиликти эки тӧзӧлгӧдӧҥ тӧзӧгӧн: эр кижидеҥ ле эпши кижидеҥ. Эр кижи – азыраачы, коручы, ээ, билениҥ јааны, башкараачы. Эпши кижи –эне, от-очоктыҥ коручызы, айыл-јурттыҥ јылузын тӧзӧӧчизи, јаш балдардыҥ таскадаачызы, эр кижиниҥ эш-нӧкӧри. Эпши кижи –јебреннеҥ ле бери ук-тӧстиҥ, албатыныҥ, кижиликтиҥ энези болуп јат. Мынайда бастыра албатыларда чактаҥ чакка улалып келген. Билимде текши тӧзӧлгӧлӱ тӱп-шӱӱлте
29 ноября 2022
Айланайын Ӱле-Кем, аҥданайын тӧҥиҥе…
Тӧрӧл «Алтайдыҥ Чолмоны» газедис бу ла јуукта бир чак ӧткӧн юбилейлик 100 jылдыгын темдектеди. Ол тергеебисте jуртаган алтай эл-јонныҥ эҥ ле сакылталу газеди болуп jат. Бис оныҥ бӱктеринеҥ солун-собурларды, jилбилӱ бичимелдерди кычырарга энчикпей сакыйдыс. Алтай кижи тӧрӧл газедин кычырбай канайып jӱретен эди. Оныҥ да учун «Алтайдыҥ Чолмоны» бистиҥ jӱрӱмисле бек колбуда. Мен дезе бӱгӱн бу газетте
22 ноября 2022
Байлу јерис – Кыскашту-Ойык
Ады-јарлу ӱлгерчи, кожоҥчы, кайчы Ирина Кензинаныҥ «…Алаканча јерим бар, ас та болзо јоным бар…» деп сӧстӧрин эске алынып, айдылганы тереҥ ич-кӧгӱстик учурлу болгонын катап ла катап кайкайдым. Јердиҥ сурагы — кандый ла ӧйдӧ курч болгон. Тоолу ла кӱндер кайра, ӱлӱрген айдыҥ 28-чи кӱнинде, Эл Курултайдыҥ ээчий сессиязында Улаган аймактагы Кыскашту-Ойык деп туудагы тудумдар јоголтылар деп
11 ноября 2022
Оныҥ ийдези – кичӱ тӧрӧли ле балдары
Эрте таҥда туруп, Кызыл-Чин алтайыныҥ ару кейин тынып ийгенде, кайдаҥ да ары јанынаҥ учы-куйузы јок ийде кӧксине урулып келет. Ух! Бӱгӱн эдетен керектер кӧп! Мал-ашты кӧрӱп, ийнектерле «куучындажып алар», оноҥ турбазада тудулып јаткан иштерди аайлап-баштаар керек. Мында ла айак-казанла уружып, баркачак-кызычактарды эпши кижиниҥ бӱдӱретен иштерине таскадары кайда. Оноҥ јер-телекейдиҥ башка-башка толуктарынаҥ келген туристтерди уткуп, тӧрӧл
11 ноября 2022
Телекейдиҥ устары
Ӱлӱрген айдыҥ 17-чи кӱнинде П. В. Кучияктыҥ адыла адалган эл театрдыҥ јаан сценазында телекей ичинде ады јарлу «Алтай Кай» фольклорлык ӧмӧликтиҥ 25 јылдык юбилейине учурлалган «Телекейдиҥ устары» деп ойын-концерт ӧтти. Кай — ол албатылык культураныҥ аҥылу ууламјызы. Ӧмӧликтиҥ кӧп тоолу јылдар туркунына ӧткӧн јолында јаан ла учурлу иштер ӧткӱрилген. «Алтай Кайдыҥ» туружаачылары: кӧбӧк сӧӧктӱ Алаш
25 октября 2022
Оныҥ иштеринде – Тӧрӧлине сӱӱжи
Евгений Николаевич Бутушевти Алтай Республикабыста билбес кижи јок болор. Бойыныҥ ачык-јарык кылык-јаҥыла, улуска јалакай кӱӱниле, јӱрӱминде талдап алган ижине чындык ла каруулу болгоныла, алтай албатым, алтай тилим деп сананып, Туулу Алтайыстыҥ јаражын, јебрен јаҥжыгуларыстыҥ јажыттарын, культурабыстыҥ байлыгын фотојуруктары, видеосюжеттери ажыра телекейге ачып турганыла Евгений Николаевич јаан једимдерге јеткен. Бу кӱндерде тоомјылу коллегабыска 50 јаш толды.
21 октября 2022
Телекейде калганчы узун агаш кӱр
Ӧдӱп јаткан јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 18-чи кӱнинде «Звезда Алтая» республикан газетте И. Сарикованыҥ ла Н. Анатпаеваныҥ «Первый в Горном Алтае» деп адалган јетирӱзи јарлалган. Анда Ийинниҥ эски кӱри керегинде айдылат. Бу јетирӱни бир эмеш чокумдап ла толтырып ийейин деп… Чындап та, бу Алтай Республиканыҥ кереези деп јарлалган кӱрди биске аргадап алар керек. Кӱрдиҥ калаҥјы
21 октября 2022
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина