Шоҥкордыҥ кӧзи курч,
ойгордыҥ сӧзи курч
Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Новостная лента
Тӱндӱктеҥ звоноктор
Куучын Билезин азыраар арга бедиреп, ыраак ла кату талалар јаар иштеп баргандарга ла олорды сакыган ончо улуска учурлап. Ак-кийиктер токынай берди. Ийттер олорды чого сӱрӱп салды, ончозы тӱнеерге белетенип ийди. Аҥдардыҥ кӱдӱчизиниҥ бӱдӱжинеҥ ол канча јаштузын айдары кӱч болгодый. Ол от салып баштады. Чогуп салган чырбаал эмди, кечегизине кӧрӧ, кӧп болды. Иле јаанап, адазына ончо
24 марта 2020
Ады-јолы ундылбас…
Тулаан айдыҥ 14-чи кӱнинде Шабалин јуртта јӱрӱмнеҥ эрте јӱре берген Александр Тобоевтиҥ эземине учурлай таҥынаҥ спортчылар ортодо шахматла аймактыҥ ачык турнири ӧткӧн. Маргаандардыҥ кайралдары учун республиканыҥ сегис аймагынаҥ ла Горно-Алтайсктаҥ 36 ӱренчик ле јаан јашту 48 спортчы тартышкан. Республиканыҥ шахмат аайынча федерациязы турнир тӧзӧмӧлдӱ ле најылык айалгада ӧткӧн деп темдектеп, анчада ла оныҥ кӧп улус
24 марта 2020
Алтайысты кӧдӱрген алкыжыс, алкы бойысты курчаган jаҥарыс
Газеттиҥ бӱгӱнги айылчызы филология билимдердиҥ докторы Тамара САДАЛОВА калыктыҥ jаҥжыккан культуразыныҥ учуры керегинде санаа-шӱӱлтезиле ӱлежет. Ол — јарлу фольклорчы, узак јылдардыҥ туркунына бу јаан учурлу ууламјыга јаан ајару эдип, шиҥжӱ иш ӧткӱрет. —Тамара Михайловна, Слер узак jылдардыҥ туркунына алтай калыктыҥ оос чӱмдемелин — фольклорын jууп, оны шиҥдегенеер, ол ок ӧйдӧ алтай jаҥжыккан культураны орныктырарына
24 марта 2020
Чемет оорудаҥ чеберленип јӱрзе
Бӱгӱн, тулаан айдыҥ 24-чи кӱнинде, Чемет оорула тартыжарыныҥ бастырароссиялык кӱни темдектелет. 1982 јылдыҥ бу кӱнинде немец укту билимчи Роберт Кох чемет ооруныҥ микробторын тапканы керегинде угузу эткен. Шак оныҥ учун ол билимчиниҥ адыла «палочка Коха» деп адалган. Чемет оорула тартыжарыныҥ сӱр-темдеги (эмблемазы) ак чечек – ромашка. Ак чечек – ару ӧкпӧни, ару тынышты керелегени болуп
24 марта 2020
Туризмниҥ сурактары шӱӱжилип кӧрӱлген
Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ Тӧргизиниҥ ээчиде јууны парламенттиҥ спикери Владимир Тюлентинниҥ башкартузыла тулаан айдыҥ 20-чи кӱнинде ӧткӧн. Јуунныҥ ижинде республикан парламенттиҥ депутаттары, АР-дыҥ башчызыныҥ, башкарузыныҥ председателиниҥ Бирлик аппарадыныҥ башкараачызы Анатолий Донской, тергеелик бӱдӱреечи јаҥныҥ ла јаҥныҥ федерал органдарыныҥ чыгартулу улузы турушкан. Алтай Республиканыҥ «Ич ле тыш туризмниҥ ӧзӱми» деген государственный программазын бӱдӱрери канайда ӧдӱп турганы
24 марта 2020
Турулталар иле кӧрӱнет
Олег Хорохордин эл-јонло кожо белетелген ле ӧткӧн јылда јӧптӧлгӧн ӧзӱмниҥ «Ийделӱ Алтай» деген программазын јӱрӱмде бӱдӱрери канайда ӧдӱп турганы аайынча јуун ӧткӱрген. Анда министерстволордыҥ ла ведомстволордыҥ башкараачылары, аймактардыҥ јаандары турушкан. Тергеениҥ башкараачызы «Ийделӱ Алтай» программа стратегический планированиениҥ, нацӱлекерлердиҥ, Алтай Республиканыҥ государственный программаларыныҥ, республикан ла јербойыныҥ бюджеттериниҥ документтерине кийдирилгенин темдектеген. «Эл-јонныҥ айткан шӱӱлтелерине, баштаҥкайларына тӧзӧлгӧлӧнип, бис
24 марта 2020
Г. И. Чорос-Гуркинниҥ чӱмдемелдериниҥ јайалган тӱӱкизи
Г. И. Чорос-Гуркинниҥ чӱмдемелдериниҥ јайалган тӱӱкизи керегинде куучынды баштаардаҥ озо, бӱгӱнги ӱйеге Чорос-Гуркин тӧрӧл тилин билген бе деген јарт эмес суракка каруу берели. Ол нениҥ учун чӱмдемелдерин орус тилле бичиген? Бис оны орус тилдӱ јурукчы деп айдарыс па, ол сӧстиҥ алтай јурукчызы болуп неле аҥыланат? Гуркин деп ӧбӧкӧ карган адазыныҥ Кӱрке (Тыдыков) деп адынаҥ бӱткен,
17 марта 2020
Кайкал кептӱ чегедек – јурттыҥ музейинде
Ада-ӧбӧкӧлӧрдиҥ энчилеп артыргыскан байлыгын чуктай јуунадып, келер ӱйелерге чеберлеп алары каруулу да, тузалу да керек. Шак мындый амадула кӧп тоолу музейлер ачылат. Музейди ачып иштееринде, бу иштиҥ чике бажында кӧгӱс кӧрӱми тереҥ, кандый ла керектиҥ учурын ыраада, ажындыра кӧрӧр улус турат. Кош-Агаш аймактыҥ Мукур-Таркаты јуртында јуртап јаткан јабак сӧӧктӱ Тамара Еликпаеваныҥ ады-јолы элбеде јарлу. Ол
17 марта 2020
Озогы јаҥжыгуларды олор улалтканча
Кажы ла ороонныҥ, кажы ла таланыҥ байлыгы улус, анчада ла эпшилер ле балдар болуп јат. Кош-Агаш аймактыҥ ӱй улузыныҥ советтериниҥ ижин эске алынар кӱӱним бар. Ӱй улустыҥ экономиканыҥ башка-башка ууламјыларына, социальный јӱрӱмге јетирип турган камааны сӱрекей јаан. Эпшилердиҥ биледеги, бала-барказын таскадарындагы, албатыныҥ јаҥжыгуларын чеберлеп ле ӧскӱрип аларындагы учуры сӱрекей јаан. Ӧткӧн чактыҥ јетенинчи јылдарында Кош-Агаш
17 марта 2020
Мӧҥкӱлик ат-нере
Бу јарлалып јаткан очерктиҥ авторы Иван Васильевич Шодоев ле оныҥ геройы Советский Союзтыҥ Геройы Темирей Токурович Казаков – экӱлези Кан-Оозы аймактыҥ улузы, Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачылары. Алтай Республиканыҥ албаты бичиичизи, јарлу журналист И. В. Шодоев 1914 јылда Кан-Оозы јуртта чыккан. 1936 јылда черӱге барып, јанып келеле, «Ойроттыҥ комсомолы» ла «Кызыл Ойрот» (эмдиги «Алтайдыҥ Чолмоны»)
17 марта 2020
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина
