Шоҥкордыҥ кӧзи курч,
ойгордыҥ сӧзи курч
Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
На алтайском
«Орус телекейдиҥ алтай кижизи»
Аман Гумирович Тулеев – Кемерово областьтыҥ алдындагы башчызы, ол јирме јылдаҥ ажыра бу стратегиялык учурлу тергеени башкарган. «Граждан обществоны ӧскӱрер фондтыҥ» темдектегениле, ол Россияныҥ эҥ артык губернаторлорыныҥ бирӱзи. «За заслуги перед Отечеством» орденниҥ толо кавалери. Отставкага бойыныҥ кӱӱниле барган. Бойыныҥ ӧйинде Россия Федерацияныҥ СНГ-ныҥ ороондорыла колбулар аайынча министри болгон, Кузбасста «Народовластие» блокты тӧзӧгӧн. Кемерово областьтыҥ губернаторыныҥ
9 июня 2020
Јасактарга — кубулталар
Бу кӱндерде Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ аграрный политика аайынча комитединиҥ ээчиде јууны ӧткӧн. Оны комитеттиҥ председатели Рустам Байдалаков баштап ӧткӱрген. Јуунда Эл Курултайдыҥ комитединиҥ ишмекчи кӱреезиниҥ турчылары „Алтай Республикада бир кезек категориялу граждандарга акча тӧлӧбӧзинеҥ јердиҥ участокторын чыгарары керегинде“ республикан јасакка кубулталар эдери, Алтай Республиканыҥ бир канча јасакчы акттары бойыныҥ чыдуларын јылыйтып јатканы керегинде ле
9 июня 2020
Албатыныҥ салымы бир биле ажыра…
Мен Улаган аймактыҥ Jазулу деп кичинек jуртында Лука Борисович Тойдоновтыҥ билезинде чыккам, сӧӧгим оргончы, билениҥ эҥ кичинек балазы болгом, энем — Мария Васильевна Кончубаева. Былтыр сегизен јажым толгон. Адам аба-jышта Тойдонов-тордоҥ таркаган, Чолушманда церковно-приходской школды божодып, ол ӧйдӧ каруулу ишчи — «чотобот» болуп иштеп jӱрген. Энем Эре-Чуйдаҥ: косколоҥ тужында качып, Кончубаевтердиҥ 17 балалу билези Улаан-Бажы
5 июня 2020
«Тил – ол калыктыҥ тӱӱкизи»
2011 јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 6-чы кӱнинде Россия Федерацияныҥ президенти Д. А. Медведев «Орус тилдиҥ кӱни керегинде» Јарлыкка кол салган. Ондо чокымдалганыла, «Орус тилдиҥ кӱнин јӧптӧӧр лӧ оны јылдыҥ ла кичӱ изӱ айдыҥ 6-чы кӱнинде, улу орус поэттиҥ, эмдиги орус литрературный тилдиҥ тӧзӧӧчизи А. С. Пушкинниҥ чыккан кӱнинде темдектеер». Бу государственный байрам Россия Федерацияныҥ калыктарыныҥ
5 июня 2020
Калганчы кӱзӱҥи
2019-2020 ӱредӱлик јылда Алтай Республиканыҥ школдорында 38327 бала ӱренген, ол тоодо 9-чы класстардыҥ — 3303, 11-чи класстардыҥ — 1714. Калганчы четвертьте ӱредӱ дистанционно ӧткӧн учун, кӧп саба балдарга бу ӱредӱлик јылдыҥ калганчы кӱзӱҥизи тулаан айдыҥ учында шыҥырап калды. Чычкан јыл тӱӱкиде аҥылу јыл болуп артар, нениҥ учун дезе школ божодып јаткан балдарга кӱӱк айдыҥ 25-чи
28 мая 2020
Ада-энебисти эзедип…
Иштиҥ ле јууныҥ кайралы Бир темирдеҥ эдилет Быјыл Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱниҥ 75 јылдыгы темдектелет. Бу јууга Туулу Алтайдаҥ кӧп тоолу улус барган. Кӧп саба јерлештерис от-калапту јуу-согуштардыҥ јалаҥдарында јеҥ јастанып, кайра бурылбаган. Тылда арткан улус Јеҥӱни јууктадарга тӱни-тӱжи иштеген. Бӱгӱн бис ада-энебистиҥ эземине учурлай олордыҥ ӧткӧн јолын эске алынып, јӱрген јӱрӱми, иштеген ижи
28 мая 2020
Баштапкы јерде — бала
Кичӱ изӱ айдыҥ 1-кы кӱнинде Балдарды корыырыныҥ албатылар ортодогы кӱни темдектелет. Бу ару ла јаркынду байрам биске, јаан улуска, бис келер ӱйе, олордыҥ јӱрӱми учун каруулу болгонысты такып эзедип ле молјоп јат. Энеликти ле балдарды корыыры — ол тергеелик јаҥныҥ бӱдӱрип турган эҥ учурлу молјуларыныҥ бирӱзи. Республиканыҥ эртенги кӱни кандый болоры бистиҥ балдарыстыҥ таскамалынаҥ, олордыҥ
28 мая 2020
Чечен јуучыл Ӧбӧй – Алтайдаҥ
Јер-Алтайына эзен-амыр јанган 1945 јылдыҥ сыгын айыныҥ кааҥ ла айас кӱни турган. Алтайда сары бӱр, эҥ ле јараш чӧрчӧк јериндий куулгазын ӧй. База ла эмеш ӧй ӧтсӧ, Алтай база ӧскӧ кебин тартынып ийер. Узун мойынду, је тӱҥей ле јараш кӧбӱ карлу, тызыраган соокторлу кыш келер. Сакыбаган јанынаҥ Оҥдой аймактыҥ Ленин-Јол деген јуртынаҥ (эмдиги Алтыгы Талду)
26 мая 2020
Јайлуга кӧчӧр јол
«Алтайдыҥ Чолмоныныҥ» кӱндӱлӱ кычыраачылары, мен слерге ыраак Чуй јеринде койчы-малчыларла, ак-кӧбӧк сӧӧктӱ Богдановтордыҥ билезиле таныштырарга турум. Олор кыш ӧйнде Ирбистӱ-Оозында, јайгыда Айры-Јол ичинде мал кабырат. Ирбистӱ-Оозы Бу Мукур-Таркаты јурттыҥ база бир эптӱ, јакшынак, јажын-чакка албатыныҥ мал кабырган, јай ӧйинде ӧлӧҥ-чӧбин белетеген јери. Мында алаканда немедий ончо кӧрӱнип јадар одоштой турлулар да, јурттар да, Јаҥы Белтир,
26 мая 2020
Никита Карацупа — ады-јолы јарлу пограничник
Јажы јаан улус Никита Федорович Карацупаны — СССР-дыҥ кажы ла кижизи билер болгон пограничникти ундыбаган болор. Ол чындап та кандый кижи болгон? Н. Ф. Карацупа 1909 јылда кандык айдыҥ 12-чи (25) кӱнинде Украинада Запорожский областьта Алексеевка јуртта чыккан. Ол ло јылдыҥ кочкор айында оныҥ адазы туберкулезтоҥ јада калган. Ӱч балазыла јаҥыскан арткан энези јакшы јӱрӱм
26 мая 2020
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина
