На алтайском

Бисте улус билелериле иштеген

Чаган айдыҥ 13-чи кӱнинде Россияда Кепке базарыныҥ (Печатьтыҥ) кӱни темдектелет. Бистиҥ республиканы алза, ол озо ло баштап республикадагы газеттердиҥ, Горно-Алтайсктагы типографияныҥ, «Алтын-Туу» бичик чыгартуныҥ, Алтай Республиканыҥ Бичиичилер биригӱзиниҥ ӧмӧликтериниҥ байрамы. Бӱгӱн мен Горно-Алтайсктагы типографияныҥ ижине аҥылу ајару эдер кӱӱним бар. Журналисттердиҥ, бичиичилердиҥ ак чаазында бичигенин (статьяларын, куучындарын, повестьтерин, ӧскӧзин де) типографияныҥ ӧмӧлиги кепке базып, ак-јарыкка

12 января 2024

«Баатырларыс ойгонып калды…»

Мерген Тельденовтыҥ ады-јолы јаҥыс ла Алтайыста эмес, коштой тергеелерде, ороон ичинде ле телекей кеминде элбеде јарлу. Оныҥ кожоҥдорын, кайлаганын интернет ажыра канча муҥдар тоолу улус јакшызынып, јарадып угат, јайалтазын кайкажат. Бистиҥ тизӱ куучын-эрмегис оргончы сӧӧктӱ Мерген Константинович Тельденовтыҥ јайаандык јолыла, бӱдӱрген ижиле, амадаганыла, анайда ок Алтайыстыҥ келер ӧйи, эл-јонныҥ ӧзӧтӧн јолы, салымы дегениле колбулу. Куучыныс

11 января 2024

Г. И. Чорос-Гуркин ле археология

Г. И. Чорос-Гуркин — атту-чуулу пейзажист, улу орус јурукчы И. И. Шишкинниҥ ӱренчиги. Је јурукчыны алтай калыктыҥ јуртээлемдик ле јадын-јӱрӱмдик кӧгӱс кӧрӱми, байлыгы ла тӧрӧл јериниҥ ӧткӧн ӧйи јаантайын јилбиркеткен. Г. И. Чорос-Гуркин археолог болбогон до болзо, је оныҥ јайаандыгыныҥ ӧзӧгинде, тӧзӧгӧзинде Туулу Алтайдыҥ јебрен ийдези болгон. Ӧткӧн чактардыҥ керектери ле ийделенген, ээленген чындык учуралдары

11 января 2024

«Мадам Мендошеваныҥ салоны»

Л. В. Кокышевтиҥ шарж јуруктарынаҥ Ойноор улус С а м ы к о в – азыйда декадент болгон поэт. 46 јашту. Кара вельветовый курткалу. Е р е д е е в – калмык поэт, реалист. 49

28 декабря 2023

«Лазарьды биске кудай берген»

Быјыл республика калыгыстыҥ сӱӱген уулы, поэт ле бичиичи Лазарь Васильевич Кокышевтиҥ чыкканынаҥ ала 90 јылдыгын элбеде темдектеген. Газедистиҥ 2023 јылда чыккан калганчы номеринде Лазарь Кокышевтиҥ бойыныҥ ӧйинде элбеде јарлу, је јӱк божогон кийнинде, чыкканынаҥ ала 60 јылдыгына учурлалып, 1993 јылда чыккан «Поэттиҥ кӱлӱмјизи» деген јуунтыда кепке базылган кокыр бичимелин јарлайдыс. «Мадам Мендошеваныҥ салоны» алтайлап ла

28 декабря 2023

Бизнес-јоруктыҥ уч-турулталары

Китайдыҥ Албаты Республиказыныҥ ӱч компаниязы Алтай Республикада реверсный бизнес-миссияда турушкан. Бу керек-јаракты Алтай Республиканыҥ экспортты јӧмӧӧр тӧс јери «Кичӱ ле орто аргачылык» деп эл ӱлекер кеминде ӧткӱрген. Китайдаҥ келген айылчыларды бистиҥ тергеениҥ экспортно-ууламјылу компанияларыныҥ аргаларыла таныштырган. Ол компаниялардыҥ тоозында — «Ревитал» ООО, «Миша» ООО, «Биостимул» ООО таҥынаҥ аргачы Т. В. Назаровтыҥ КФХ-зы, «Горно-Алтай-Фарм» ООО, «Рассвет»

21 декабря 2023

Амадулу алтайы – кӧгӱзисте

Кандый ла кижи бу јӱрӱмнеҥ барганда, оныҥ бала-барказы, эткен ижи, јуук улузыныҥ, најы-нӧкӧрлӧриниҥ ол керегинде эземи артат. Јаан ЈУРУКЧЫ (бу сӧслӧ мен јаҥыс та јуранган улусты эмес, је сӧс, кӱӱ ле јайаандыктыҥ ӧскӧ дӧ бӱдӱмдеринде иштеген устарды адайдым) бойыныҥ кийнинде чӱмдеген, јайаган телекейин артырат. Јажый Тогочоеваныҥ биске артырган Алтайында кӧк-чаҥкыр туулардыҥ ӱстинде Ай-Кӱн чалыйт, јажарган

21 декабря 2023

Балдардыҥ ӧзӱмине јакшынак айалгалар

Турачак аймакта Балдардыҥ јайаандыгыныҥ тӧс јеринде (ЦДТ) кӧп јииттер иштейт. Бу ӧмӧликти 2017 јылдаҥ ала Вероника Осинцева башкарат. Јуукта Турачактӧӧн јол-јорук келижерде, ЦДТ-ныҥ ижиле таныштыс. Вероника Олеговна биске эки кат јаан, телкем кыптарлу тураныҥ ичин кӧргӱсти. Кажы ла кыпта кандый бир кружок ӧдӧт. Аймактыҥ тӧс јуртында эптӱ јерде турган Балдардыҥ јайаандыгыныҥ тӧс јерине беш јаштаҥ

21 декабря 2023

Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ јетинчи тудуузыныҥ тӧртӧнинчи сессиязын ӧткӱрери керегинде JЕТИРӰ

«Алтай Республиканыҥ Эл Курултайы керегинде» Алтай Республиканыҥ Конституциялык jасагыныҥ 2 тизимине, Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ Регламентиниҥ 3 тизиминиҥ 2 пунктына ла 16, 17 тизимдерине келиштире Алтай Республиканыҥ Парламенти Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ јетинчи тудуузыныҥ тӧртӧнинчи сессиязын 2023 јылдыҥ јаҥар айыныҥ 19 кӱнинде бу мындый сурактарды шӱӱп кӧргӧниле ӧткӱрер деп jетирет: «Алтай Республиканыҥ 2024 јылга ла

14 декабря 2023

«Бажыҥды эҥи, балам, кӱндӱ-айлу Алтайыҥ алдына»

Тööлöс сööктÿ Бектир КЕЛЮЕВТИҤ ады-jолы Алтайда элбеде јарлу. Ол јайалталу фотограф, jорукчы, альпинист, шахматист ле эколог. Калганчы jылдарда бойын база бир jайаандык ууламjыда тапкан — ол кепке базар бичиктер белетеп, кеелеп јазап jат. Бу jуукта бойыныҥ «Хантра» деп бичигин экинчи катап кепке базып чыгарды. Чыгарманы бÿткÿлинче акту бойы белетеген. Кÿÿн-санаазы бек Бектир Шак бу бичиктиҥ

14 декабря 2023

… 3 4 5 6 7 8 9 10 …

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина