Алтай Республиканыҥ кӱндери – Федерация Совединде

25.06.2021

Федерация Совединде кичӱ изӱ айдыҥ 21-23 кӱндеринде Алтай Республиканыҥ кӱндери ӧткӧн. Олор тергеениҥ тӧзӧлгӧниниҥ 30 јылдыгына ла алтай калыктыҥ бойыныҥ кӱӱниле Россия государствого киргениниҥ 265 јылдыгына учурлалган. Алтай Республиканыҥ бу керекте туружып турган делегациязына тергеениҥ башчызы Олег Хорохордин ле Алтай Республиканыҥ парламентиниҥ спикери Артур Кохоев, тергеениҥ государственный јаҥыныҥ бӱдӱреечи ле јасакчы органдарыныҥ чыгартулу улузы турушкан.

Баштапкы кӱнде Федерация Совединиҥ федеративный устройство, јербойында башкарынары ла Тӱндӱктиҥ керектери аайынча Комитединиҥ элбедилген јууны «Алтай Республикада калалардыҥ агломерацияларыныҥ ӧзӱминиҥ сурактары» деп суракла ӧткӧн. Ондо Алтай Республиканыҥ государственный јаҥыныҥ органдарыныҥ чыгартулу улузы турушкан.

Арткан кӱндерде иш улалып, Федерация Совединиҥ элбедилген јуундарында Алтай Республиканыҥ ӧзӱминиҥ јаан учурлу ууламјыларыныҥ сурактары шӱӱжилген. Ол тоодо тергееде јонјӱрӱмдик учурлу, айландыра ар-бӱткенди корулаарыныҥ ла агропромышленный комплексти ӧскӱрериниҥ, тергеедеги государствоныҥ гранында ӧткӱштирер пункттарын јарандырарыныҥ сурактары кӧрӱлген.

Онойдо ок тергееде культураны ла ӱредӱликти ӧскӱрериниҥ, цифровой ло экономикалык ӧзӱмниҥ сурактары шӱӱжилген.

Тергеениҥ кӱндери ӧдӧр тушта Алтай Республиканыҥ тӧзӧлгӧниниҥ 30 ла Кадындагы биосферный заповедниктиҥ 30 јылдыктарына учурлай, «Кадындагы заповедник. Ар-бӱткенниҥ јайааган јаражын корып алары» деп фотокӧрӱ тургузылган.

Кӧрӱле Федерация Совединиҥ аграрно-аш-курсак политиканыҥ ла ар-бӱткенди корыырыныҥ Комитединиҥ турчызы Алтай Республиканыҥ сенаторы Татьяна Гигель таныштырган. Оныҥ айтканыла, кӧрӱниҥ тӧс амадузы Туулу Алтайдыҥ ар-бӱткениниҥ кол тийбеген јаражын корулап алары. Татьяна Гигель Кадындагы биосферный заповедник – Алтайдыҥ эҥ бийик јеринде – Кадын бажында – јерлик ар-бӱткенниҥ кол тийбеген толугы деп темдектеген. Заповедниктиҥ јериле коштой Ӱч-Сӱмер туу турат. Ол онойдо ок заповедниктиҥ тӧзӧлгӧни керегинде куучындаган.

Заповедниктиҥ директоры Александр Затеевтиҥ айтканыла, Кадындагы заповедник телекейлик кеминде бийик бааланат. Онойып, ол 1998 јылда «Алтайдыҥ алтын кырлары» деп объеги болуп, Ар-бӱткенниҥ бастырателекейлик энчизиниҥ, 2000 јылда ЮНЕСКО-ныҥ биосферный кӧмзӧлӧриниҥ бастырателекейлик тооломдорына кийдирилген. Ол заповедниктиҥ коручылдарыныҥ ижи керегинде куучындаган. Бӱгӱнги кӱнде ондо јаан билим-шиҥжӱлӱ иштер ӧткӱрилип туру.

Кӧрӱде 40 фотојурук тургузылган. Олордо Алтайдыҥ ар-бӱткениниҥ улу-оморкодулузы ла јаражы кӧргӱзилген. Кӧрӱде заповедниктиҥ ак башту кайыр кырлары, ээчижип барган кайа-таштары, учар сууларлу тӱрген суучактары, кӧлдӧри ле кебистий јалаҥдары кӧргӱзилген.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым