На алтайском

Даяна Бойдоева: база бир алтын јеҥӱ

Эре-Чуйдыҥ кызы, јайым кӱрешле спорттыҥ узы Даяна Бойдоева чике ле јаҥы 2022 јылдыҥ алдында база бир јаан једимге једип, бастырароссиялык маргаандарда алтын јеҥӱни ойноп алды. Јаҥар айдыҥ 18-19 кӱндеринде Хакасия Республиканыҥ тӧс калазы Абаканда Н.Г. Булакинниҥ адыла адалган спорткомплексте 21 јашка јеткелек јииттер ортодо јайым кӱрешле бастырароссиялык маргаандар ӧткӧн. Бу јаҥжыккан маргаандар СССР-дыҥ ла Россияныҥ

14 января 2022

Улаганныҥ чоокыр аттары

Пазырыктаҥ табылган аттыҥ ээри – телекей ичинде эҥ ле јебрен Јебрен ӧйлӧрдӧҥ ала Алтайыстыҥ ак сӱмерлерлӱ тууларын, салкынныҥ эзини токтогон кобы-јиктерин, телкем чӧлдӧрин јайымды сӱӱген јылкы мал ээлеген. Эки-јарым муҥ јыл кайра, бистиҥ јылдык тооалыштаҥ озо V-III чактарда, алтайлар јаҥыс ла арка-сыны јабыс монгол укту јылкы мал азыраган эмес. Орто Азияныҥ ороондорынаҥ минерге экелип турган

14 января 2022

«Јылдыҥ турулталарын эдер, јаҥы јылга амадулар тургузар ӧй»

Јаҥы јылдыҥ алдында бис Алтай Республиканыҥ Федерация Совединде чыгартулу кижизи, Россия Федерацияныҥ сенаторы Владимир ПОЛЕТАЕВТЕҤ јаҥжыкканыла интервью алып, оныҥ јасакчы ижи, тергеедеги керектери керегинде ле оноҥ до ӧскӧ сурактар бердис. — Јакшылар Владимир Владимирович! Слерге тургуза ла тӱгенип јаткан јыл керегинде сурак берейин, бу јыл кандый јаан учурлу керектерле колбулу ӧтти? — Јакшылар! Тӱгенип јаткан

29 декабря 2021

Бијези – Јайаанныҥ алкыжы

Павел Кучияктыҥ адыла адалган эл театрда бу јуукта бијениҥ ле кожоҥныҥ «Алтам» театрыныҥ солисттери Айхан ла Ак-Ай Шинжиндердиҥ турушканыла гала-концерт ӧтти. «Алтам» театрдыҥ (худбашкараачызы РФ-тыҥ нерелӱ артисти Айана Шинжина) кажы ла ойын-концерти јаан ла јараш байрамга бодолду ӧдӧт. Јайаан ӧмӧликте бойыныҥ чындык кӧрӧӧчилери бар. Темдектезе, олордыҥ тоозында бу ӧткӧн гала-концертке Бийсктеҥ де, Белокурихадаҥ да келгендери

24 декабря 2021

Ајаруда — јадын-јӱрӱмниҥ чыҥдыйын бийиктедери

Албаты-јон су-кадык јӱрӱм јӱрери тургуза ӧйдӧги эл политиканыҥ бӧлӱги болуп јат. Эл-јонныҥ су-кадыгын орныктырары аайынча профилактикалык иштер ӧткӱрери јадын-јӱрӱмнеҥ, ар-бӱркендик ле экономикалык айалгалар солынганынаҥ камаанду. «Демография» деп нацӱлекерге кирип турган «Эл-јонныҥ су-кадыгын орныктырары» деген талалык ла федерал ӱлекерлер иштейт. Бистиҥ тергееде бу ууламјыла ишти Алтай Республиканыҥ јондык су-кадык ла медициналык профилактика аайынча тӧс јер апарат. Оныҥ

24 декабря 2021

«Эҥ јаркынду чолмоныс болгон…»

Јаркынду улус бӱдӱп јат. Санаа-кӱӱниле, кылык-јаҥыла, тыш-кебериле де кӧскӧ илинер танылу, башка. Ишти-тошты башкарышкан, најы-нӧкӧрди бириктирген, јаман-јакшыны кӧдӱришкен: олорды бис, ортобыста јӱрерде, ондый ла болор јаҥду деп, аҥылап, башкалабай јӱредис. Је бу јарыктаҥ јӱре де берзе, олордыҥ кӧгӱзиниҥ јаркыны ӧчпӧй, ӧзӧк-буурысты јылыдып артат. Мындый улустыҥ бирӱзи Ольга Александровна Яимова болгон. Ольга Яимова «Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ јаантайынгы

24 декабря 2021

Јердиҥ «ӧкпӧлӧрине» чебер болугар!

Агаш аразы — бӱткӱл Јер-Энебиске недеҥ де баалу ару кей берип турган байлыгыс. Бӱгӱнги кӱнде агаш аразы јердиҥ ӱчинчи ӱлӱӱзи болот. Је тоолу онјылдыктар кайра агаштар јердиҥ јарымызы кирезинде болгон. Айдарда, оны кичеерине кижилик сӱрекей каруулу болор учурлу. Алтай Республиканыҥ јериниҥ 1/4 ӱлӱӱзи — ол агаштарлу јерлер. Оҥдой аймакка кирип турган аралдардыҥ кеми 889892 гектар,

22 декабря 2021

Јалтанбас геройлорло оморкойдыс

РФ-тыҥ Федерал Јууныныҥ Федерация Совединиҥ «Јалтанбазы учун» деп кереес медальдарыла бистиҥ јерлештеристи кайралдаары јаҥар айдыҥ 17-чи кӱнинде республикан башкаруда ӧткӧн. Кайралдаткан улустыҥ тоозында — каладагы И.З. Шуклинниҥ адыла адалган алтынчы таҥмалу лицейдиҥ ӱренчиги Тимур Мухтасыров ло Кан-Оозы аймакта Экинур јурттыҥ школыныҥ ӱренчиги Арслан Унутов. Кӧдӱриҥиде Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин, РФ-тыҥ Федерация Совединиҥ Алтай Республикадаҥ сенаторы

22 декабря 2021

Бичиичиниҥ энчи-байлыгы — Эл музейде

Бичиичи Павел Кучияктыҥ (1897-1943) кӧмзӧзин Эл музейге оныҥ барказы Чейнеш Кубекова табыштырды. Јирмезинчи чактыҥ алтай литературазыныҥ бажында турган бичиичиниҥ кӧмзӧзи оныҥ билезинде 1943 јылдаҥ ала кыракы чеберлелген. Павел Кучияк алтай совет литератураныҥ тӧзӧӧчизи деп јолду адалат. Туулу Алтайдыҥ драматургиязыныҥ, театральный санадыныҥ ичкери ӧзӱми учун ол эрчимдӱ ле једимдӱ иштеген. Ол ады јарлу кайчылар Шунековтордыҥ угы-тӧзинеҥ

17 декабря 2021

Јурукчы, кожоҥчы, кӱрешчи

Алтай рэп кожоҥдоп турган јиитти соцсетьтердеҥ кӧрзӧм, таныш ла јиит. Јууктада таныжар болзом, мениҥ јерлежим, јабак сӧӧктӱ Эзен Куюков эмтир. Оныҥ кожоҥдоры соцсетьтерде јаантайын чыгат. Эрмек-куучын ортозынаҥ јиит кижиде ӧскӧ дӧ cолун јайалталар барын билип алдым. Онызыла тӧкпӧй-чачпай, кычыраачыларла ӱлежип ийейин. — Эзен, эҥ ле озо бойыҥ керегинде куучындап берзеҥ? — Чыккан-ӧскӧн јерим Улаган јурт.

15 декабря 2021

1 2 3 4 5 6 7 8 …

ТОП

«Јиит улусты јӧмӧӧргӧ кичеенедис…»

Бистиҥ бӱгӱнги айылчыбыс Г.И. Чорос-Гуркинниҥ адыла адалган јондык сыйдыҥ коммерциялык эмес «Оностогы кӱрее» кӧмзӧзиниҥ башкараачызы, чӱмдӱ бичик кепке базар «Алтын Туу» байзыҥ-јурттыҥ директоры Татьяна ТУДЕНЕВА. – «Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ кычыраачыларын кирген Јаҥы 2022 јылла уткуп, бу јыл албаты-јоныска амыр-энчӱ, једимдӱ јыл болзын деп кӱӱнзейдим. Эртен алтай калыктыҥ атту-чуулу јурукчызы, јондык ла политикалык ишчизи Григорий Иванович

«Улучшать облик сибирских городов, повышать удобство жизни в них…»

Глава Республики Алтай Олег Хорохордин принял участие в совещании, посвященном итогам 2021 года и задачам на 2022 год по реализации инициатив главы государства в субъектах Федерации. Заседание Совета провел полномочный представитель Президента Российской Федерации в Сибирском федеральном округе Анатолий Серышев. Полпред отметил, что президент России в Послании Федеральному Собранию 21 апреля текущего года поставил задачи

Полпред тергеениҥ ӧзӱминиҥ аргаларыла танышкан

Россия Федерацияныҥ Президентиниҥ Сибирьдеги федерал округтагы чыдулу чыгартулу кижизи Анатолий Серышев бистиҥ тергееде ишмекчи јол-јорыкла болуп, республиканыҥ турист ле агропромышленный аргаларын шиҥдеп кӧргӧн. Ол Майма аймактыҥ јериндеги јыл туркунына иштеер «Манјӱрек» деп курорттыҥ келер ӧйдӧ ӧзӱминиҥ аргаларыла танышкан. Бу курортло колбулу ӱлекерди бӱдӱрери јанынаҥ иштер 2004 јылда башталган, 2010 јылда оныҥ баштапкы канатный јолы ла