День: 04.06.2019

Кӧп балдарлу ада-энелерге — мак!

Балдарды корыырыныҥ албатылар ортодогы кӱнине учурлай Россияныҥ президенти Владимир Путин кӧп балдарлу билелердиҥ ада-энелерин «Ада-энениҥ магы» ордендерле кайралдады. Бу билелердиҥ тоозында Алтай Республиканыҥ Шабалин аймагынаҥ Тайченачевтердиҥ билези болды. Кӧдӱриҥилӱ кайралдаш Кремльдиҥ Јаан ӧргӧӧзиниҥ Александровский залында ӧтти. Бу орденле јети ле оноҥ до кӧп балдарды су-кадыгы, ӱредӱзи јанынаҥ јакшы ла ак-чек эдип чыдаткан ла чыдадып турган

4 июня 2019

«Албатыныҥ керексигенин бӱдӱрген программа болор»

Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ, башкарузыныҥ председателиниҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи Олег Хорохордин ишмекчи јол-јорыкла кӱӱк айдыҥ 28-чи кӱнинде Чамал аймакта болгон. Јол-јорык Чамал аймакта албаты устарыныҥ «Сартакпайдыҥ согооны» деген јерин ле Аскат јуртта Г. И. Чорос-Гуркинниҥ музей-јуртын кӧрӧринеҥ башталган. Тургуза ӧйдӧ бу јорыкчылар кӧп болуп турган тӧс јерлер. Эзенде атту-чуулу алтай јурукчыныҥ чыкканынаҥ ала 150 јылдыгы темдектелер.

4 июня 2019

«Ӧйдиҥ болзо, оды — бис, ӧйдиҥ болзо, јӱзи — бис»

Мен, ӱредӱчи кижи, бастыра салымым школло тудуш болгон адында, Боочы јуртымныҥ школдорыныҥ тӱӱкизин, ижи-тожын, кожо иштеген улусты бу бичимелимде керелеп салар деп санандым. Оҥдой аймактыҥ Боочы јуртында 1937 јылга јетире школ до, эмчилик те, магазин де, клуб та јок болгон. Јаан јаштуларыс бичик-билик билбес те болзо, јурттыҥ салымында школдыҥ јаан камаанын, олор јаҥыс јолду болор

4 июня 2019

Тергееде јети ӱлекер ижин баштады

Алтай Республиканыҥ су-кадыкты корыыры аайынча министри Андрей Макин республикан СМИ-ниҥ журналисттериле тушташкан. Ол су-кадыкты корыырында ӧткӧн јылдыҥ кӧргӱзӱлери, тергеениҥ су-кадыкты корыыр бӧлӱгинде кандый ӱлекерлер башталганы керегинде јетирӱлерле таныштырган ла журналисттердиҥ сурактарына каруулар берген. Министрдиҥ јетирӱзиле, 2018 јылда Алтай Республикада балдар чыкканыныҥ кӧргӱзӱзи (эл-јонныҥ 1000 тоозына 15,3 ) текши ороонныҥ (РФ – 10,9) ла СФО-ныҥ (12,3)

4 июня 2019

НКО. Ӱредӱ ӧтти

Бӱгӱнги кӱнде аргачылык тӧзӧгӧн кӧп улус бойлорына акча иштеп алар арга бедирейт. Је ол ок ӧйдӧ эл-јонго болуш јетирер, килемји эдер, оныҥ культуралык ӧзӱмине камаалажар, социальный ӧзӱмин јарандырар ла оноҥ до ӧскӧ амадула иштеп турган организациялар тӧзӧгӧн улус база бар. Шак олор коммерциялык эмес ӧмӧликтер деп адалат. Ижи-тожы эл-јонныҥ текши јӱрӱмин јарандырарыла колбулу учун, ороонныҥ

4 июня 2019

«Алтай Гуркин јураган»…

Бичимел РФФИ-ниҥ (грант №18-412-040007ра) акча-манатла јӧмӧгӧниле белетелген Россияныҥ кемиле, учурыла јаан шиҥжӱлерди ӧткӱреечи фонды ла Алтай Республиканыҥ башкарузы 2018 јылда «Гений и место: Г. И. Чорос-Гуркин как символ Горного Алтая в русской литературе XX— начала XXI веков» деген суракты-теманы шиҥжӱлеери аайынча угузу-бичикти јӧмӧп јараткан. Солун ӱлекердиҥ башкараачызы – Т. П. Шастина, турчылары – П. В.

4 июня 2019

«Олтойлар» — алтайлар керегинде узбек тилле бичик

Узбек тилле алтай калык керегинде солун бичик 2017 jылда кепке базылган да болзо, биске ол бу ла jуукта таныштыру эдип аткарылды. Оны «Центр духовности и просветительства Республики Узбекистан» деп тӧс jердиҥ специализи Анвар Корабоевич Буранов белетеп чыгарган. Ол бойы Узбекистанда Сурхандарьинск областьтыҥ Шурчи деп калазында jуртайт. Бойыныҥ ӧйинде черӱчил молјузын ол Совет черӱде бӱдӱрген болгон,

4 июня 2019

Јадар јерлерди агаштаҥ

Президенттиҥ табыштырылып турган јадар јерлердиҥ кемин бир јылда 120 миллион квадратный метрге јетире кӧптӧтсин деген јакылтазын бӱдӱрип тура, јаҥдар тураларды агаштаҥ тударына ајару эдет. Федерация Совединиҥ турчыларыныҥ айдып турганыла болзо, россияндарга јеҥилтилген баала агаш берзе, 2025 јылга јетире тудумдардыҥ јылдык кемин 145 миллион квадратный метрге јетире кӧптӧдӧр арга бар. Је оны эдерге бӱгӱнги тудум иштердиҥ

4 июня 2019

Айалга оҥдолот

Кӱӱк айдыҥ 27-чи кӱнинде АР-дыҥ Государственный Јууны–Эл Курултайдыҥ президиумыныҥ ээчий јууны ӧткӧн. Спикер Владимир Тюлентин башкарып ӧткӱрген јуунда республиканыҥ депутаттары, министрлер ле ведомстволордыҥ башкараачылары турушкан. АР-дыҥ Эл Курултайыныҥ «Алтай Республиканыҥ 2018 јылга ла темдектелген 2019 ла 2020 јылдарга республикан бюджеди керегинде» Алтай Республиканыҥ јасагы керегинде» јакааны канайда бӱдӱп турганы аайынча јетирӱни АР-дыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызы,

4 июня 2019

Спикерле туштажу

Россия Федерацияныҥ Государственный Думазыныҥ национальностьтордыҥ керектери аайынча комитединиҥ бистиҥ республикада болгон јууныныҥ туружаачылары республикан парламенттиҥ спикери Владимир Тюлентинле туштажу ӧткӱргендер. Бу туштажуда Госдуманыҥ комитединиҥ башкараачызы Ильдар Гильмутдинов парламентарийлер национальный политикада иштиҥ јаҥы бӱдӱмдерин табарга ченежип јадылар деп айткан. Олор јӱзӱн башка фестивальдарды ла конкурстарды ӧткӱрерин јакшы кӧргӱлеп јат. Мында бӱткӱл ууламјылар ла јакшынак тӧзӧлгӧлӧр бар.

4 июня 2019

1 2

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина