«База ла черӱле колбулу болор…»

Бӱгӱнги кӱнде черӱде контрактный служба ӧдӱп турган улустыҥ тоозы кӧп. Олордыҥ ортозында јерлештерис база ас эмес. Бӱгӱн бис контрактный служба ӧдӱп турган Эмиль СУРАЗОВЛО ӧткӱрген эрмек-куучынысты јарлайдыс. –Эмиль Геннадьевич, мал киштежип, кижи куучындажып таныжар дегениле, бойыгар керегинде айдып ийзеер? –Мен Кош-Агаш аймактыҥ Кӧкӧрӱ јуртында чыккам. Бу ок јурттыҥ школында 4-чи класска јетире ӱренгем. Ада-энем божоп

Калыктар наjылыгын тыҥыткан маргаандар

Кӱчӱрген айдыҥ 16-18 кӱндеринде М. Чевалковтыҥ адыла адалган республикан библиотекада алтай шатрала, тогызкумалакла, мангалала калыктар ортодо «Алтын Алтай» деп маргаандар ӧткӧн. Тергеебисте он экинчи катап ӧдӱп јаткан бу маргаандардыҥ программазына быјыл баштапкы катап турок албатыныҥ мангала ойыны кийдирилген. Бу маргаандарда туружаачылардыҥ текши тоозы 120 кижи болгон деп айдар керек. Олордыҥ тоозында јерлеш спортчыларыс, анайда ок

Калыктар бирлигиле орооныс ийделӱ-кӱчтӱ

Балдардыҥ республикан библиотеказында таланыҥ балдарла иштеп јаткан библиотекарьларыныҥ ӱредӱ-семинары ӧтти. Ӱредӱ-семинардыҥ амадузы ӧзӱп јаткан јаш ӱйени башка-башка эл калыктарла эптӱ-јӧптӱ, амыр-энчӱ јӱрерине, бой-бойын тоорына, баалаарына таскадарыныҥ сурактарын шӱӱжип, илезине чыгарары. Балдар оогоштоҥ ала башка-башка калыктардыҥ тилин¸ культуразын, јаҥжыгуларын баалап, бой-бойлорын карындаш калыктар, бир биле деп кӧксине салып, јӱрӱминде бу ээжилерге тайанып ӧзӧри јанынаҥ сурактар кӧрӱлди.

Аjаруны, килемjини — jуруктары ажыра

В. К. Плакастыҥ адыла адалган республикан гимназияда балдарга чӱмдеген бичиичи, ӱредӱчи ле журналист Василий Тоеновтыҥ чыкканынаҥ ала 80 јылдыгына учурлалган класста эмес кӧдӱриҥи ӧтти. «Кайыҥаш» бичиктиҥ таныштырузы бичиичиниҥ чыккан-ӧскӧн тӧрӧл јери Экинурда оныҥ музейиниҥ ачылтазына учурлалды. Кӧдӱриҥи ӧйинде В. Тоеновтыҥ экинчи катап кепке базылган (репринтный) бу бичигиниҥ таныштырузында бежинчи класстардыҥ ӱренчиктери эрчимдӱ турушты. Солун таныштыруны

Куйум алтайыныҥ ады-чуузын чыгарган М. В. Чевалковтыҥ адыла адалган эл библиотекада кӱчӱрген айдыҥ 9-чы кӱнинде кычыраачылардыҥ бичиичи, ӱлгерчи, журналист Чалчык Чунижековтыҥ чыкканынаҥ ала 120 јылдыгына учурлалган «Јӱрӱмдик ле јайаандык јолы байлык» деп адалган конференциязы ӧтти. Чалчык Аҥчынович Чунижеков 1898 јылдыҥ кӱчӱрген айыныҥ 10-чы кӱнинде Эликманар аймакта Куйум ӧзӧктӧ Ӱстиги-Корочы деген јерде мундус сӧӧктӱ Аҥчы Бектенович

«Тойгон-ток, толу-куруй, ток санаа»

Калганчы јылдарда анчада ла јашӧскӱрим ортодо калыгыныҥ тереҥ тӱӱкилик, ич-кӧгӱстик учурлу байлыктарын, чӱм-јаҥдарын билбес, керексибес улус кӧптӧп јат. «Алтайдыҥ Чолмоны» газетте баланыҥ байы, боочы-суулардыҥ, айыл-јурттыҥ байы, чӱм-јаҥдары керегинде кӧп бичимелдер чыккан ла кажызы ла башка бичик болуп кепке базылган. Тургуза ӧйдӧ газеттиҥ редакциязы алтай калыктыҥ аш-курсагыныҥ, мал-ажынаҥ алган курсак-тамагыныҥ байы, олорло колбулу чӱм-јаҥдары керегинде бичимелдердиҥ

Калык болгон адыста…

Калганчы öйлöрдö алтай тилдиҥ айалгазы керегинде кöп тоолу сурактар кемди кÿйбÿретпейт эмеш. РФ-тыҥ Госдумазыныҥ депутады, бичиичи, журналист Jыман БЕЛЕКОВ бу сурактар аайынча санаа-шÿÿлтезин айтты. —Ӱлÿрген айдыҥ 26-чы кÿнинде президент Владимир Путин РФ-тыҥ калыктарыныҥ тöрöл тилдерине ÿренери ле олорды чеберлеери аайынча Фонд тöзӧöр деп jакаанга кол салган. Ол керегинде элбеде куучындап берзеер? —Албатыныҥ эҥ jаан байылыгы

Таҥкылаарыла тартыжарыныҥ курч сурагы

Кӱчӱрген айдыҥ 12-чи кӱни – Пневмонияла тартыжарыныҥ телекейлик кӱни. Кӱчӱрген айдыҥ 15-чи кӱни – Таҥкылаарынаҥ мойноорыныҥ калыктар ортодогы кӱни ле кӱчӱрген айдыҥ 18-чи кӱни — Ӧкпӧлӧрдиҥ удаган оорузыла тартыжарыныҥ кӱни. Кижиликтиҥ јеткерлӱ мындый ооруларыла тартыжарыныҥ онкӱндӱги ӧдӧр бу ӧйдӧ, кӱчӱрген айдыҥ 15-чи кӱнинде, Алтай Республиканыҥ су-кадыкты корыырыныҥ министерствозында «Алтай Республикада таҥкылаарыла тартыжарыныҥ курч сурактары» деп

Шӱӱжӱде – агаш ээлемниҥ ӧзӱми

Алтай Республиканыҥ агашпромышленный комплексиниҥ ӧзӱминиҥ программазын белетеери аайынча ишмекчи бӧлӱктиҥ јууны ар-бӱткенниҥ байлыктары, экология ла ар-јӧӧжӧлик колбулар аайынча республикан министерстводо АР-дыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызы Григорий Пильтинниҥ башкартузыла ӧтти. Оныҥ ижинде Федерация Соведине АР-дыҥ јасакчы јаҥынаҥ тудулган Татьяна Гигель, АР-дыҥ ар-бӱткенниҥ байлыктары, экология ла ар-јӧӧжӧлик колбулар аайынча министри Евгений Ларин, Эл Курултайдыҥ аграр политика, экология ла

Балдар – ар-бӱткенди корыыр иште

РФ-тыҥ Федерация Соведине Алтай Республиканыҥ чыгартулу јаҥынаҥ тудулган сенатор, аграр-аш-курсак ла ар-бӱткенниҥ байлыктарын тузаланары аайынча комитеттиҥ турчызы Татьяна Гигель Россияныҥ парламентиниҥ Ӱстиги палатазыныҥ кӱчӱрген айдыҥ 7-чи кӱнинде ӧткӧн јуунында ар-бӱткенди корыыр иште балдар турушкан ӱлекерлер керегинде куучын айткан. Россияныҥ талаларында экологиялык иштиҥ эрчимдӱ туружаачыларыла былтыр јаҥар айда Федерация Совединде ӧткӧн јуунды эзедип, сенатор Каспийдиҥ ле