Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Статьи

Эҥ јаан байлык – тилин билгени…

Улу Улаган аймакта кӧдӱриҥилӱ туштажуда туружып ийеле, бис, чолмончылар, јол-јоругысты Эре-Чуй јаар улалтканыс. Јолойын јыш агаштарлу, сӱрекей јараш ар-бӱткендӱ јерде тудулган «Алтынсай» деп амыраар базада сӱреен јакшы амыраганыс. Оныҥ ээзи кыпчак сӧӧкту Алексей ле тодош сӧӧктӱ Алтынсай Белеековтор. Бу тӧрӧлчи, кӱндӱзек биле база бистиҥ кычыраачыларыс болуптыр. Экинчи кӱрее-куучын Белтир јурттыҥ библиотеказында ӧткӧн. Туружаачыларга уткуулду сӧзин

26 мая 2023

«Бис ончобыс бир јаан иш бӱдӱредис»

«Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ ишчилери кӱӱк айдыҥ 19-20 кӱндеринде Улаган ла Кош-Агаш аймактарда кычыраачыларла туштажулар ӧткӱрген. Улаган аймактыҥ тӧс библиотеказында ӧткӧн эрмек-куучында алтай тилдиҥ ӱредӱчилери, библиотеканыҥ ла «Улаганныҥ солундары» газеттиҥ редакциязыныҥ ишчилери, кычыраачылар турушкан. «Алтайдыҥ Чолмонында» Улаган аймактаҥ чыккан кӧп журналисттер иштеген, ол тоодо 1920-1930-чы јылдарда, «Кызыл Ойрот» атту болгон ӧйлӧрдӧ, Исай Тантыев, Алексей Телеков, Василий

26 мая 2023

Умай-Эне балдардыҥ, билениҥ, энеликтиҥ коручылы

Каланыҥ 7-чи таҥмалу школынаҥ 9-чы «а» класстыҥ ӱренчиги Баатыр УКАЧИН (билим башкараачызы алтай тилдиҥ ле литератураныҥ ӱредӱчизи Юлия Альчиновна Мундукина) јииттердиҥ шиҥжӱлӱ иштериниҥ В. И. Вернадскийдиҥ адыла адалган бастырароссиялык кычырыштарыныҥ тергеелик бӧлӱгинде «Туулу Алтайдыҥ јурукчыларыныҥ јуруктарында Умай-Энениҥ сӱр-кебери» деп јетирӱ эткен. Кычыраачыларды Баатырдыҥ солун јетирӱзиле таныштырадыс. Јарлу датчан билимчи Вильгельм Томсен јебрен тӱрктердиҥ бичигин кычырган

16 мая 2023

Кандый мыйлар јӱрди не?

Майма, Шабалин аймактардыҥ Чуйдыҥ јолын јакалай јаткан јурттарын ондор-јӱстер катап кӧлӱктӱ, автобусту ӧдӱп јадала, «мында кандый улус јадат не?», «јаан јол јуртты кечире болордо, табышту, эби јок болбайсын», «бу јурттыҥ бажында турган автобус не керектӱ?», «кандый јараш тудум!?» деп сананып, чадыр айылдар чоттоп, эскирген болчок тураларды карамдап кӧрӱп туратам… Кӧп тоолу бу сурактардыҥ бир кезигине

25 апреля 2023

Сырынтылу бӧрӱгисти кийектер

Бистиҥ калык болгоныстыҥ темдеги – карузыган бычкак бӧрӱгис јаан да, јаш та улус ортодо суруда. Бӧрӱгис бисти ыраак талада бой-бойысты таныыр, ӧскӧ укту калыктардаҥ аҥылаар, Алтай Республикабыстыҥ темдеги, бистиҥ оморкодубыс болуп калды. Эмди ӧскӧ дӧ бӱдӱм бӧрӱктерди база мынайда телкем јайар керек. Алтай Республиканыҥ Эл музейиниҥ кӧмзӧзиндеги бӧрӱктердиҥ бирӱзи – сырынтылу бӱрӱк. Оны орныктыратан ишти

19 апреля 2023

«Топшуур ӱнинде — јӱрегим…»

Айдар Чуруповтыҥ ады-јолын эске алзаҥ ол эмезе ого јолдо туштазаҥ, элдеҥ ле озо бийик тайганыҥ ажузында, таскылда турган јебрен мӧш санааҥа кирер. Билбезим, нениҥ учун ондый. Ол эмезе кӧзиҥе каҥыл мӧштиҥ тӧзинде отурган озогы улус кӧрӱнер. Олордыҥ ортозында — алтай тере тонын кийген, топшуурын тудунган кејегелӱ алтай эр, ол кайчы Айдар Чурупов болор. Араайын шуулаган

18 апреля 2023

«Кӧксистиҥ сызы, кӧзистиҥ чогы»

Мынайда 1990 јылдыҥ куран айыныҥ 31-чи кӱнинде «Алтайдыҥ Чолмоны» газет керегинде оныҥ ол туштагы баш редакторы Степан Тюхтенев бичиген. Јаан статьязында ол газеттиҥ ол ӧйдӧги курч сурактарын кӧдӱрген: «газеттиҥ тиражы сӱреен ас – 6713 экземпляр», «1991 јылдыҥ 1 январинеҥ ала газетке государственный бюджеттеҥ болуш эдип дотация акча берилери токтодылып јат», «1 январьдаҥ ала кӧп немелер

7 апреля 2023

Ногон Шумаровтыҥ jаркынду jолдоры

Калганчы jылдарда Россияныҥ нерелÿ артизи Ногон Шумаровтыҥ ижи-тожы кöп jаны киноло колбулу болуп калды. Јjе андый да болзо, ол кÿÿликтеҥ ле театрдаҥ тыҥ ыраабаган – jиит кайчыларла иштеп, олордыҥ ойын-концерттерин тургузарга болужат, драматург болуп, пьесаларын кепке базат, кинорежиссёрлорло эрмектежип, бойыныҥ кöрÿмиле ÿлежип, эп-сÿмелер айдып берет. Бу jуукта тунгус камды ойногон Ногон Сергеевичти кöрööчилер баштапкы каналда

29 марта 2023

«Эди-сӧӧгиҥ оорыбай турза, бойыҥды чымчып кӧр…»

Бу куучын Горно-Алтайскта тегин ле биледе чыккан, салым берген јолын бала јашта талдап, ого чындык болгон, ончо уурларды кара териле, турумкайыла, ижине сӱӱжиле јеҥип јӱрген кижи керегинде. Пионерлердиҥ туразында бијелеериниҥ кружогына јӱрӱп турарда, кӱӱниҥ ӱредӱчизи оны, јуунак ла јеҥил, кӱӱге сескир болгоны учун, «баянныҥ топчызы» деп адайтан. Марина балеттиҥ школына ӱренерге киргени – бијениҥ ӱредӱчизи

28 марта 2023

Чӧрчӧк телекейи — «Чӧрчӧк» садикте

Калык ийдези кайда болотон? — Оныҥ келер ӧйинде. Келер ӧйдиҥ учуры, јолы кайда? — Ол оныҥ балдарында… Мен бойым ӱредӱлик иштиҥ ветераны болорым. Јабагандагы болчомдордыҥ «Чӧрчӧк» деген садигиниҥ ӧмӧлигиниҥ ӧткӱрип турган кӧдӱриҥилерин, байрамдарын кӧргӧн лӧ сайын, кӱӱн-санаам кӧдӱрилип, сӱӱнедим, оморкойдым. Озо ло баштап мен слерди балдардыҥ «Чӧрчӧк» садигиле таныштырып ийерге турум. Мында слерди ыраактаҥ ла

24 марта 2023

1 2 3 4 5 6 7 8