Статьи

Статьи

«Конезаводтыҥ тӱӱкизи билемле тудуш»

Алдында рядта (солдоҥ оҥ јаны јаар): Такпаева Juнји, Кабарлина Чынар, Баянкин Эртей, Плотникова Лиза, Каймина (Чолокова) Тапас, Телесова Талканчы; 2-чи рядта: таныбаган, Каймин Эшпай, Чолоков Туду (айгырлардыҥ бригадири), управляющий Логинов, Жуков Михаил, Кыдрай ?; 3-чи рядта: 2-чи кижи Наева (Каймина) Ольга, Плотникова Варвара, ветврач Логинова Анисья Ефимовна, Мария ?, Кыртык ? (кезик улустыҥ ады-јолын Т.

9 июня 2025

Јайаан јайалтазы — Кудайынаҥ…

Алтай Республиканыҥ нерелӱ артисти, киноактер Сергей Табуевич Санашевтиҥ эземине учурлалган «Керсӱ акабыс, јалакай таайыс, јайалталу актер — Сергей Санашев» деген бичик тоолу кӱндер кайра ак-јарыкка чыкты. Адыҥ кайда дегежин — Алты ӱйелӱ чакыда, Айлыҥ кайда дегежин — Экинур деп алтайда. Јеерениҥ кайда дегежин — Јети ӱйелӱ чакыда, Јериҥ кайда дегежин — Экинур деп алтайда.

30 мая 2025

«Кажы ла кижиге билези – агару»

«Кажы ла биле – башка Јер-телекей: айы-кӱни, јылдыстары башка…» дегенин качан да уккам. Бодогондо, чын, јайы јалакай, кыжы јымжак, албаты-јоны токуналу билелер бар, анайда ок теҥеризи кӱркӱреген, јалкындары јалтылдаган, айаза берзе, теҥеризи чаҥкырайа каткырган… Мынайда сананза, Горно-Алтайскта јаткан Валентина Васильевна ла Анатолий Булданович ТЮРУНКИНДЕРДИҤ билези – кӱӱлик планета, тӧзӧлӧрдӧҥ ала оны балдардыҥ сӱӱнчилӱ ӱндери, ойын-каткызы,

30 мая 2025

ОНСШ — бичиичиниҥ салымында

Алтай уулчак Борис Укачин тöрöл Кайырлыктаҥ 1949 jылда атанып, областьтыҥ национальный орто ÿредÿлÿ школында ÿредÿзин баштаган. Школдо кожо ÿренгендер: Алушкин Борис Кÿндÿлеевич, Шинжин Таныспай Баксурович, Борина-Сюрюлова Тодрай (Роза) Шымдыевна, Ортонулов Игнат Иванович, Юлуков Николай Григорьевич. Олор бисле öткöн ол öйлöри керегинде эске алыныштарыла ӱлешти. Кычыраачыларысты кезик jетирÿлерле таныштырадыс. Школдо ÿренген öйлöр Ийт (2018) jылдыҥ кÿчÿрген

27 мая 2025

«Петька бандит» деп чололу болгон

Јарлу бу фотојурукта Григорий Иванович Чорос-Гуркинле (солдоҥ оҥ јаны јаар ӱчинчи кижи) кожо турган алтай улустыҥ ады-јолы эмдиге јетире чокум јарталгалак. Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма Еркинованыҥ айтканыла, фотојурук бодоштыра 1913-1914 јылдарда эмдиги Чамал аймактыҥ Онос јуртында Г. И. Гуркинниҥ мастерскойында согулган. Јуучыл кийимдӱ орус улус – Чуйдыҥ јолын

28 марта 2025

Ӱйелер ээчиде ӱйелер келгилеп, Ӱзӱлбей, тӱгенбей јӱрӱмис улалар

Бистиҥ адабыс Чекурашев Барзыҥ Бочиевич 1928 јылдыҥ ӱлӱрген айында Кайырлык бажында чыккан. Адазы кара тодош сӧӧктӱ Чекурашев Бочыйдыҥ ла энези кӧгӧл майман сӧӧктӱ Майманова Чычаҥныҥ билезинде ӱч уул ла эки кыс болгон. Олордыҥ билези 1925 јылда Теректӱниҥ сынын ажып, Кӧксуу-Оозы аймактаҥ Кайырлык бажына келген. Бу «улу кӧчӱштиҥ» шылтагы – граждан јуу тушта Оймондо болгон керектер

27 марта 2025

Јӱрӱми – бӱткӱл тӱӱки

Бу улус эрмек-куучыныла да, кылык-јаҥыла да, чырай-кебериле де – башка улус. Олор Алтайыстыҥ аркаларында эмди де каа-јаа туштап турган кызыл тыттардый. Јууныҥ-чактыҥ ӧйин кӧргӧн, бала-барказын азырап, кызыл колыныҥ кӱчиле ороонын макка кӧдӱрип чыккан бу улус бойлоры да бӱткӱл тӱӱки. Олордыҥ бирӱзи — быјыл 89 јажы толуп, тогузонго алтаган Капшай Тасовна ТИЖИМЕЕВА. Угы-тӧзи керегинде – Мени

18 марта 2025

«Бала ыйлабаза, энези билбес»

Алтай Республиканыҥ Эл музейи атту-чуулу алтай јурукчы, јон-политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой оныҥ јуруктарын аймактарда кӧргӱзер ишти баштап ийген. Кӧчӱп иштеер бу кӧрӱ јуукта Чамал аймакта ӧткӧн, тулаан айдыҥ ортозына јетире ол Майма јуртта иштеер. Мениҥ тӧрӧл Оҥдой аймагыма келзе, ол кайда ӧткӧй не деп санааркайдым. Нениҥ учун дезе культураныҥ

4 марта 2025

«Чын Чагаа ба, јастыра ба?»

Чагаа байрамды быјыл тергеебисте республиканыҥ башчызыныҥ јарлыгыла кочкор айдыҥ 8-чи кӱнинде темдектеери јарлалган. Орооныстыҥ калмык, бурят, тува калыктары кочкор айдыҥ 28-чи кӱнинде чагаалаар. Кыдаттардыҥ Јаҥы јылы кӱнчыгыш јылтоолошло чаган айдыҥ 29-чы кӱнинде кирип јат. «Бурят-калмыктарла кожо бир ӧйдӧ чагаалап туратан јогыс па, алтайлар катап ла аза-тозо берген…», «Чагааны кочкор айдыҥ 8-чи кӱнинде темдектеерин кем тапкан?»,

30 января 2025

Анна Алтарыкова: «Мениҥ јӱрӱмим ле бистиҥ театр керегинде»

Анна Алтарыкованыҥ эске алыныштарыныҥ мынайда адалган бичиги 2014 јылда Горно-Алтайсктагы типографияда кепке базылып чыккан. Оны актриса эзен јӱрерде ого јолугып ла куучындажып, искусствоведениениҥ кандидады, театровед Светлана Тарбанакова белетеп чыгарган. Быјыл Анна Петровна Алтарыкованыҥ чыкканынаҥ ала 110 јылдыгыла колбой, оныҥ јӱрген јӱрӱми, кожо иштеген улузы керегинде эске алыныштарын кыскарта јарлайдыс. Анна Петровна Алтарыкова Ойрот автоном

27 января 2025

1 2 3 4 5 6 7 8 …

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым