День: 24.09.2019

Койдыҥ бажы, баштаачызы…

Ј. Б. Каинчин алтай албатыныҥ сӱӱген, оныҥ јадын-јӱрӱмин бастыра јанынаҥ кӧргӱскен јарлу бичиичизи болуп јат. Оны јурт јерде јаткан албатыныҥ бичиичизи деп тегиндӱ адабаган. Ол бойыныҥ јайаандык чӱмдемелдеринде јурт јердиҥ улузыныҥ јадын-јӱрӱмин, ижи-тожын, керек-јарактарын чындык кӧргӱскен. Оныҥ јайаандык ижи ӧйлӧ кожо качаҥ да оҥбос, албатыныҥ тӱӱкизинде ӱргӱлјикке артар. Бу куучын 2012 јылда бичилген, кайда да

24 сентября 2019

Болчомдорго – алтай кӱӱлик бичик

Балдарга учурлалган «Кожоҥчы Койонок» деген баштапкы алтай кӱӱлик бичикле таныштыру сыгын айдыҥ 18-чи кӱнинде балдардыҥ Горно-Алтайсктагы республикан библиотеказында ӧткӧн. Јакшы-јакшы ба, Тастаракай! Кайдаҥ келдиҥ? Јакшы, Кӱмӱжеҥ. Алтай кай-чӧрчӧктӧрдӧҥ айылдап келдим… Бичикле таныштыру балдардыҥ сӱӱген геройлоры Тастаракай, Хоттабыч ӧрӧкӧн турушкан ойынла башталган. Горно-Алтайсктыҥ балдардыҥ 14-чи таҥмалу садыныҥ болчомдоры алтай табышкактардыҥ карууларын табып, бијезин кӧргӱзип, јаҥы бичикле

24 сентября 2019

«Чуйдыҥ таҥдагы»: јайаандык јол улалат

Сыгын айдыҥ 19-чы кӱнинде Кош-Агаш аймактыҥ «Чуйдыҥ таҥдагы» газеди тӧзӧлгӧнинеҥ ала 40 јылдыгын темдектеген. Бу юбилейлик керек-јаракла колбой, журналист коллегаларысты уткыырга, «Алтайдыҥ Чолмоны» ла «Звезда Алтая» республикан газеттердиҥ, анайда ок аймактардыҥ газеттериниҥ чыгартулу улузы Кош-Агашка једип бардыс. Јылу, најылык айалгада ӧткӧн бу юбилейлик керек-јаракта «Чуйдыҥ таҥдагы» газеттиҥ ӧмӧлигин аймактыҥ администрациязыныҥ, депутаттардыҥ Совединиҥ, башка-башка учреждениелердиҥ

24 сентября 2019

Байлыгысты јӧмӧйли

«Алтайдыҥ Чолмоны» газедистиҥ быјыл куран айдыҥ 13-чи кӱнинде чыккан номеринде иштеги ченемели јаан јурукчыларыстыҥ бирӱзи Амыр Борисович Укачинниҥ алтай тил керегинде бичимели «Шӱӱлтелердиҥ белтиринде» деген рубрикалу чыкты. Оныҥ адазы Борис Укачинович шак мындый курч сурактарды кӧп кӧдӱрип туратан. Је оныҥ сананып тапкан рубриказы «Бойыстаҥ камаанду сурактар» болгон эди. Эмди ӧй ӧскӧ ине. Улустыҥ да сагыжы

24 сентября 2019

Тӧрӧл тилге ӱредериниҥ айалгазы

Россияныҥ тургун калыктарыныҥ тилдериниҥ калыктар ортодогы јылдыгына учурлай сыгын айдыҥ 19-чы кӱнинде «Тӧрӧл тил ӱредӱликтиҥ эмдиги телкеминде: теориядагы ла практикадагы аҥылулары» деп тергеелер ортодогы билим-практикалык конференция ӧтти. Конференцияныҥ ижинде республиканыҥ ончо муниципал тӧзӧлмӧлӧриниҥ педагогторы, методикалык биригӱлердиҥ башкараачылары, билимчилер, бичиичилер, методисттер ле ӧскӧ дӧ јилбиркеген улус туруштылар. Онойдо ок конференцияныҥ ижинде Хакасиядаҥ, Кузбасстаҥ, Забайкальский крайдаҥ ӱредӱчилердиҥ

24 сентября 2019

Бурканчыларды актаган јаргыда Д. А. Клеменцтиҥ учуры

Туулу Алтайда буркан јаҥы – бурханизм туулып, оны јаҥдагандарды 1905 јылдыҥ кичӱ айыныҥ 22-чи кӱнинде тоскурган ӧйдӧҥ бери быјыл 115 јыл толгон. Је эмдиге јетире ол кыймыгу керегинде шиҥжӱ иштер кӧп эмес. Бурканчыларды јаргылаган јаргыда, олордыҥ адаанын алып, орус интеллигенцияныҥ ичкери кӧрӱмдӱ улузы турушкан. Олор керегинде бистиҥ билерис сӱрекей ас. Јаргыда алтайлардыҥ мӱргӱӱл јаҥы аайынча

24 сентября 2019

Протезно-ортопедический тӧс јер ачылган

Бу јуукта Горно-Алтайскта протезно-ортопедический «Алорто» деген тӧс јер ачылды. Алтай Республикада сок јаҥыс бу тӧс јердиҥ кӧдӱриҥилӱ ачылтазында су-кадыкты корыыры аайынча бӧлӱктиҥ чыгартулу улузы, Россия Федерацияныҥ јонјӱрӱмдик страхование аайынча фондыныҥ Алтай Республикадагы тергеелик бӧлӱгиниҥ специалисттери турушкан. Анайда ок бу керек-јаракта АР-дыҥ эмчилик-јонјӱрӱмдик экспертизазыныҥ, Кенектердиҥ бастырароссиялык биригӱзиниҥ, METIZ Компаниялардыҥ группазыныҥ (Москва кала) чыгартулу улузы турушты. «Алорто»

24 сентября 2019

Кӱрее-куучын: «Энеге ле балага чыҥдый ла јеткери јок медболуш»

Сыгын айдыҥ 17-чи кӱнинде Росздравнадзордыҥ Алтай Республика аайынча тергеелик органы «Энеге ле балага медициналык болуш јетирериниҥ чыҥдыйы ла јеткер јок болоры» деп суракла кӱрее-куучын ӧткӱрди. Ондо Росздравнадзордыҥ тергеелик органындагы пациенттердиҥ тап-эриктерин корыыры аайынча јондык совет, «Алтайдыҥ эпшилери» деп тергеелик јондык организация ла ӧскӧ дӧ јондык биригӱлер туруштылар. Кӱрее-куучын Пациенттиҥ јеткер јок болорыныҥ телекейлик кӱнине учурлалган.

24 сентября 2019

Цифровой берилтеге текшилей белетениш

Тергеениҥ башкараачызы Олег Хорохордин Алтай Республиканыҥ эл-јонын цифровой берилтеге кӧчӧрине белетеери аайынча координационный штабтыҥ јуунын ӧткӱрди. «Аналоговый телевизионный берилтени токтодорына јетире кӧп ӧй артпаган, «цифрага» текшилей кӧчӱш быјыл ӱлӱрген айдыҥ 14-чи кӱнинде болор. Эмди арткан бу кыска ӧйдиҥ туркунына биске тӧс ууламјылар аайынча эрчимдӱ иштеер керек, ол тоодо улустыҥ айыл-јурттары аайынча адылу иш ӧткӱрип. Мында

24 сентября 2019

Аймак 95 јылдыгын једимдерле темдектеген

Школдордыҥ ачылталары Алтай Республиканыҥ удурумга башчызы Олег Хорохордин сыгын айдыҥ 20-чи кӱнинде Кан-Оозы јурттыҥ Ч. К. Кыдрашевтиҥ адыла адалган школыныҥ јаҥыртылган туразыныҥ кӧдӱриҥилӱ ачылтазында турушкан. Орто ӱредӱлӱ школдыҥ эски туразы 1996 јылда тудулган, оны јаҥырта јазаары туку качаннаҥ бери керектӱ болгон. Јаҥырту-тудум иштер ӧйинде школдыҥ ӱч туразыныҥ јабынтылары солылган, стенелери ле фундаменти тыҥыдылган, јаҥы кӧзнӧктӧр

24 сентября 2019

1 2

ТОП

Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай

УТВЕРЖДАЮ Приказом и.о. главного редактора АУ РА «Редакция газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» от _____________ № Кудачина Э.В. Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины ТЮГАЙ Объявлен Конкурс на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай. Организатор: редакция республиканской газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» (далее Редакция). К участию приглашаются обучающиеся 4-11 классов общеобразовательных школ Республики

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир