Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Месяц: Ноябрь 2018
![](https://altaicholmon.ru/wp-content/uploads/2018/11/mashinnaja-dojka.jpg)
«Кезигин мекелеер, кезигин адылар керек»…
Наталья САРТИНА Шабалин аймакта «Семинский» ООО-до уй саачы болуп 1991 јылдаҥ бери иштеп јат. Ол быјыл јурт ээлемниҥ ишчилери ортодо ӧткӧн республикан мӧрӧйдӧ профессиязы аайынча эҥ артыктардыҥ бирӱзи деп адаткан. Бӱгӱн озочыл иштӱ уй саачыла ӧткӧн элес интервьюны јарлайдыс. —Наталья Владимировна, уй саачыныҥ ижине канайып келгенигер? —Мен Алтайский крайда чыккам ла ӧскӧм. Мыйтуга 18 јаштуда
30 ноября 2018
![](https://altaicholmon.ru/wp-content/uploads/2018/11/450416672200307.jpg)
«Республикан башкару эрчимдӱ jӧмӧйт…»
Ӧдӱп јаткан јылдыҥ јаан изӱ айында АР-дыҥ су-кадыкты корыыры аайынча министерствозыныҥ јаанына Павел РЕШЕТОВ кӧстӧлгӧн. Бӱгӱнги бистиҥ эрмек-куучын шак ла оныла ӧдӧт. —Калганчы јылдарда Алтай Республика эҥ кӧп балдар чыгып турган озочыл тергеелердиҥ тоозына кирет. Мындый кӧргӱзӱлерди јылыйтпаска, бӱгӱн кандый иштер ӧткӱрилет? —Эйе, бис эҥ кӧп балдар чыгып турган тергеелердиҥ тоозына киредис ле калганчы јылдарда
30 ноября 2018
![](https://altaicholmon.ru/wp-content/uploads/2018/11/samyk.jpg)
Ӱлгерлери Айга-Кӱнге, jылдыстарга кычырат
М. В. Чевалковтыҥ адыла адалган эл библиотекада кӱчӱрген айдыҥ 20-чи кӱнинде VII талалык кычырыштар ӧтти. Эл библиотеканыҥ баштаҥкайыла 2012 јылда бичиичи М. В. Чевалковтыҥ чыкканынаҥ ала 195 јылдыгына учурлай краевед кычырыштар ӧткӱрилип, ичкери јолын алынган ла кӧндӱккен. 2013-2014 јылдарда бичиичилер Лазарь Кокышевтиҥ, Эркемен Палкинниҥ чыкканынаҥ ала 80 јылдыктарына учурлалган кычырыштар бийик кеминде ӧткӧн. 2015 јылдагы
30 ноября 2018
![](https://altaicholmon.ru/wp-content/uploads/2018/11/RDSH.jpg)
«Кече — балдар, эртен бис — jаан улус»
Кӱчӱрген айдыҥ 26-чы кӱнинде Горно-Алтайскта эл театрда Россияныҥ ӱренчиктериниҥ кыймыгузыныҥ (РДШ) II республикан съезди ӧтти. Театрдыҥ јаан залында тергеениҥ бастыра аймактарынаҥ 300 ӱренчик ле тӧртӧннӧҥ ажыра ӱредӱчилер јуулды. Школдордыҥ эҥ эрчимдӱ ӱренчиктерин АР-дыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели Александр Бердников уткыды. «Тӧрӧлчи кӱӱн-санаага таскадары — ороонныҥ келер ӧйиниҥ ийде-кӱчи. Россияныҥ Президенти Владимир Путин бу ууламјыга аҥылу ајару
30 ноября 2018
![](https://altaicholmon.ru/wp-content/uploads/2018/11/kolodin.jpg)
Баш федерал инспекторло таныштыру
Россия Федерацияныҥ Президентиниҥ Сибирьдеги федерал округтагы чыдулу чыгартулу кижизи Сергей Меняйло Алтай Республика аайынча баш федерал инспектордыҥ јамызына Дмитрий Колозинди кӧстӧгӧн. Кӱчӱрген айдыҥ 26-чы кӱнинде Россияныҥ Президентиниҥ СФО-догы полпрединиҥ ордынчызы Вадим Головко Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ турчыларын, депутаттарын, јаҥныҥ федерал органдарыныҥ Алтай Республикада тергеелик органдарыныҥ башкараачыларын, јондык биригӱлердиҥ чыгартулу улузын јаҥы баш федерал инспектор Д. Колозинле
30 ноября 2018
![](https://altaicholmon.ru/wp-content/uploads/2018/11/tyulentin.jpg)
Шӱӱжӱде – келер jылдыҥ иштери
АР-дыҥ Эл Курултайыныҥ Тӧргизиниҥ ээчий јууны кӱчӱрген айдыҥ 27-чи кӱнинде спикер Владимир Тюлентинниҥ башкартузыла ӧткӧн. Оныҥ ижинде республиканыҥ депутаттары, АР-дыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызы, АР-дыҥ башчызыныҥ ла башкарузыныҥ Бирлик аппарадыныҥ јааны Анатолий Донской, ӱредӱ ле билим аайынча министр Алексей Бондаренко, РФ-тыҥ юстиция министерствозыныҥ Алтай Республика аайынча башкартузыныҥ јааны Наталья Веретенникова, республикан прокурордыҥ баш болушчызы Юлия Юркина,
30 ноября 2018
![](https://altaicholmon.ru/wp-content/uploads/2018/11/46830998_502092916962235_3528052141715357696_n.jpg)
Jерлештеристи бийик кайралла уткыйдыс!
Россияныҥ «ТЭФИ-регион» деген конкурсыныҥ телевизионный кайралыла «Эл Алтай» ГТРК-ныҥ ла јиит режиссер Михаил Кулунаковтыҥ ӧмӧлик ижи — «Изгородь» деген фильм кайралдаткан. Конкурстыҥ «Телевизионный художественный фильм/сериал» деген номинациязында эҥ артык болгон бу фильм алтай бичиичи Јыбаш Каинчинниҥ «Чеден» деп јайаандык ижи аайынча быјыл кочкор айда согулган, оныҥ премьеразы Турцияда Adana Film Festivali кинофестивальда ӧткӧн. Ӱлӱрген айда
30 ноября 2018
![](https://altaicholmon.ru/wp-content/uploads/2018/11/vir.jpg)
Кӱндӱлӱ jерлештер!
Тургуза ӧйдӧ ороонныҥ 47 аэропортына, ол тоодо бистиҥ тергеениҥ аэропортына Россияныҥ улу улузыныҥ аттарын адаар иш кидим ӧдӧт. Ӱлкердиҥ сайтында ӱнбериштиҥ ээжилери берилген. Ол тоодо адыла адаарга турган кижиниҥ ады-јолы аэропортту калала эмезе тергееле тӱӱкилик колбулу болор учурлу. Горно-Алтайскта Григорий Чорос-Гуркинниҥ, Николай Рерихтиҥ ле Илья Шуклинниҥ аттары адалары учун ӱнбериштер ӧдӱп јат. Илья Шуклин Ада-Тӧрӧл
27 ноября 2018
![](https://altaicholmon.ru/wp-content/uploads/2018/11/5dbb1d0ba310c66a6aeb367ce531044b.jpg)
Сӧӧк болзо — ӱйезин, сӧс болзо, учурын билзин
Албатыныҥ аш-курсагы кумран-јебрен ӧйлӧрдӧҥ ала байлу, ару ла ток болгон деп айдарга јараар. Албаты азыраган малыныҥ да, аҥ-куштыҥ да сӧӧк-тайагына, эди-јуузына чебер болгон. Ак сӱттеҥ белетеген курсак-тамагын да алза, таҥынаҥ бӱткӱл ӱредӱ ине. Алтай кижи ар-бӱткенниҥ балазы болордо, јӱрген јӱрӱми, иштеген ижи, ичкен-јиген курсак-тамагы ар-бӱткенле колбулу деп айдарга јараар. Бичимелимде албаты аш-курсакла колбой айтканын, байланганын
27 ноября 2018
![](https://altaicholmon.ru/wp-content/uploads/2018/11/kover.jpg)
Эрмитажта, эл музейде – Пазырыктыҥ кебизи
А. В. Анохинниҥ адыла адалган эл музейде кӱчӱрген айдыҥ 22-чи кӱнинде «Алтай Республикада јуртап јаткан калыктардыҥ кеелеер ле узанар албаты устарыныҥ ичкери ӧзӱми» деген билим-практикалык конференциязы ла пазырык культураныҥ орныктырылган кийис кебизиниҥ таныштырузы ӧтти. Албаты устарыныҥ јайаандык ижиниҥ ичкери ӧзӱмине, бӱгӱнги айалгазына ла аргаларына учурлалган конференция «Кӧчкӱндердиҥ энчи-байлыгы» деген ӱлекер аайынча ӧткӧн. Шак бу ӱлекер
27 ноября 2018
ТОП
«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар
Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы
«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»
Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым