День: 22.11.2019

Исследователи Алтая

Алтай и его природные богатства были известны в России задолго до его вхождения в состав Русского государства. Однако знания о далёкой окраине долгое время оставались очень скудными, зачастую легендарными. (Продолжение. Начало в 43 номере) Отчёты экспедиций содержали интереснейшие факты по географии, в них приведены краткие метеорологические сводки, указываются расстояния от одного пункта до другого, глубины

22 ноября 2019

Совместное заседание советов

В Новосибирске состоялось совместное заседание Совета при полномочном представителе Президента Российской Федерации в Сибирском федеральном округе и Совета Межрегиональной ассоциации экономического взаимодействия Субъектов Российской Федерации «Сибирское соглашение». Встреча прошла под председательством полномочного представителя Президента РФ в СФО Сергея Меняйло. Республику Алтай на данном мероприятии представляли глава Республики Алтай, председатель правительства Республики Алтай Олег Хорохордин и

22 ноября 2019

Учитель из Шыргайты – победитель Всероссийского мастер-класса

В Москве прошел Всероссийский мастер-класс учителей родного, в том числе русского, языка. Учителя из регионов страны показывали свое мастерство и делились опытом преподавания. Республику Алтай на конкурсе представила учитель алтайского языка Шыргайтинской школы Эльвира Тужалова. Конкурс прошел 13-15 ноября в Москве. В нем приняли участие 23 финалиста — авторы лучших разработок, которые презентовали свои работы

22 ноября 2019

Эр кижиниҥ бычагы

Мен бойым jурукчы кижи болорым. Кезикте алтай баатырлардыҥ (алыптардыҥ, кезерлердиҥ…) сӱр-кебери, кеп-кийими, jуу-jепсели кандый болгонын jурайдым. Келер jаш ӱйе билип, jастыра этпезин, чын болзын деген кӱӱн-санаалу jӱредим. Тургуза öйди алзабыс, кöп эр улус бычакты кажы jанында эдинерин билбес эмтир. Оныҥ аайына чыгарга, jартаарга, тӱӱкибисти казынып, бедиренип ийектер. Кезер таштар (каменные изваяния) тӱрк чактарда болгон. Кöп

22 ноября 2019

Тӧрӧлин корыыры — јаан бӱдӱмји

Бу јуукта бистиҥ бир бӧлӱк јерлештеристи черӱге аткарарыла колбулу кӧдӱриҥи республиканыҥ военкомадында ӧтти. Быјылгы кӱски призыв ӧйинде бистиҥ тергеениҥ 350-неҥ кӧп јииди черӱге атанар. Баштапкы бӧлӱк јерлештерди ӱлӱрген айдыҥ ортозы кирезинде аткарган болзо, калганы ӱйдежӱ јаҥар айдыҥ 23-чи кӱнинде ӧдӧр. Республиканыҥ јуучыл комиссары Олег Денисенконыҥ мынаҥ озо айтканыла, бистиҥ јерлештерис черӱчил молјузын ороонныҥ черӱзиниҥ Калининградтаҥ

22 ноября 2019

Бастырароссиялык кӧрӱниҥ јеҥӱчилдери

Москвада Кремльде «Јылдыҥ билези-2019» деп кӧрӱ-маргаанныҥ јеҥӱчилдерин кайралдаар чӱм-јаҥ бу јуукта байрамдык айалгада ӧтти. Кӧрӱниҥ тӧс учуры – биледеги јаҥжыккан јаҥжыгуларды корып ла чеберлеп, эл-јон ортодо учурын бийиктедип, келер ӱйелерле колбуны тыҥыдып, ада-энелер балдары учун каруулу болоры. Бу байрам РФ-тыҥ иш ле јонјӱрӱмдик корулаш аайынча министерствозыныҥ ла Јӱрӱмниҥ кӱч айалгазында балдарга болужатан фондтыҥ баштаҥкайыла ӧтти.

22 ноября 2019

Су-кадыктыҥ ӱч кер балыгы

Кӱнбадыш Сибирьдиҥ тӱштӱгинде туризмди ӧскӱрериниҥ келер ӧйдӧги ууламјыларыныҥ бирӱзи – медицинский туризм. Эмдиге јетире оныҥ аргалары толо ачылбаган, улус эмденер курорттор керегинде јӱк Алтайдыҥ Белокуриха ла тусту кӧлдӧри ажыра билер. Је мында Россияда јок солун методикаларлу су-кадыкты орныктыратан кӧп јерлер бар. Олордыҥ бирӱзи – «Рассветы над Бией» деп санаторий. Ол Алтайдыҥ кырларыныҥ јаражын кӧрӧргӧ чубашкан

22 ноября 2019

Ајаруда — ӱредӱниҥ ӧзӱми

Кӱчӱрген айдыҥ 20-чи кӱнинде республикан парламенттиҥ туразыныҥ кичӱ залында Башкаруныҥ чазы ӧткӧн. Бу учуралда ол Алтай Республиканыҥ «Ӱредӱниҥ ӧзӱми» деп адалган государственный программазыныҥ «Профессионал ӱредӱниҥ ӧзӱми» деген подпрограммазы јӱрӱмде канайда бӱдӱп турганына учурлалган. Башкаруныҥ чазында Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ спикери Владимир Тюлентин, депутаттар, АР-дыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызыныҥ, АР-дыҥ башчызыныҥ ла башкарузыныҥ Бирлик аппарадыныҥ јааныныҥ молјуларын

22 ноября 2019

Калыктарды бириктиреечи кай чӧрчӧк – сценада

Россияда ӧдӱп јаткан Театрдыҥ јылына учурлалган калыктар ортодогы «Евразияныҥ албатыларыныҥ энчи-байлыгы кай, кай чӧрчӧктӧр сценада» деген форум Алтай Республикада кӱчӱрген айдыҥ 21-24 кӱндеринде ӧдӧт. Алтайда ӧткӱрилип јаткан учуры јаан бу форум ороондо Театрдыҥ јылында ӧткӱрилерге темдектелген тӧс кӧдӱриҥилердиҥ бирӱзи болуп јат. Россия Федерацияныҥ ла СНГ-ныҥ ороондорыныҥ культуразыныҥ ады-јолы јарлу ишчилери Алтай Республикага баштапкы катап келип,

22 ноября 2019

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым