День: 25.08.2020

Стартовала «Этно-блогер экспедиция «Красная книга памятников Республики Алтай»

Инициатором экспедиции является автор проекта «Познавай Алтай» Айсылу Тандыянова. Напомним, ее проект стал победителем грантового конкурса в рамках пятого Всероссийского Форума молодежи коренных малочисленных народов Севера, Сибири и Дальнего Востока «Российский Север». В экспедиции, рассчитанной на пять дней, принимают участие десять блогеров из разных регионов России, специализирующиеся по туризму, сохранению культурного наследия, музеефикации.В рамках программы

25 августа 2020

Эл Ойынды ӧткӱрер јаан арга Ойбокто бар

Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин Кан-Оозы аймакта ишмекчи јол-јорыкта бололо, Ойбок ӧзӧктӧ площадканы кӧргӧн. Келер јылда алтай албатыныҥ тергеелер ортодо Эл Ойын байрамын шак ла бу јерде ӧткӱрери темдектелет. Бу јерди ӧдӱп јаткан јылдыҥ башталганында талдап алгандар. Озолондыра темдектелгениле, байрамды јаан изӱ айдыҥ 2-5 кӱндеринде ӧткӱрер керек болгон. Је коронавирус оору таркаганынаҥ улам ороондо кӧп

25 августа 2020

Jыргалыс аайлу-башту ӧтсин

Озодо кыс баланы уурдап качыратан. Атту бир канча кижи барала, кысты уурдап, качып маҥтадатан. Кӧргӧн улус сӱрӱжип барар, кӧрбӧгӧни канайтсын. Онойып кысты бойынаҥ јаан да кижиге качырар, эмезе ӱйи божогон, балдарлу да кижиге апарар. Ӧскӧ дӧ јерге качырып апаратанын јаандар айдыжатан. «Бала барган јерде, таш таштаган јерде јадар» деп озогы улустыҥ айдыжыла, кыс бала барган

25 августа 2020

Монголдор: кӧчкӱндердиҥ јери

Орустар Ол ӧйдӧ Орус каандык бастыра Сибирьди jуулап алала, Тымык теҥиске jедип келген. Орустардыҥ казактарыныҥ черӱлери jуулаган jерлерде шибеелер тудулып таркаган. Бай-кӧлгӧ jеделе, ондогы монгол-дорды бойына бактырып, орустар олорды бурят деп адап салган. Удура тартышкан монголдор Калка jерине сӱрдирткен. 1689 jылда Кыдат ла Орус ороондор орто-до Нерчинскте баштапкы jӧптӧжӱ тургузылган. Ол jӧптӧжӱле болзо, манjылар орустарга

25 августа 2020

Кычырып, угуп билери база ӱредӱ

Ак-јарыкка јаҥы ла кепке базылып чыккан бичикти колына чебер алып, јаш баладый сӱӱнип, тӱрген ле кычырарга меҥдеп, энчикпей турган јиит те, јаш та улусты тууразынаҥ кӧрӱп, олор учун ӧзӧгиҥе кандый да јакшынак, јылу кӱӱн-тап, сезим табарар. Кычыратаны бӱгӱнги кӱнде база модада деген шӱӱлте бар ине. Кезик кычыраачылар сӱӱген авторлорыныҥ чыккан кажы ла бичигин сурулап, Интернет

25 августа 2020

Александр Матыков Најылыктыҥ ордениле кайралдатты

Россия Федерацияныҥ президентиниҥ 2020 јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 20-чи кӱнинде јараткан «РФ-тыҥ государственный кайралдарыла кайралдаары керегинде» деген јарлыгыла Кан-Оозы аймактыҥ јондык биригӱлериниҥ совединиҥ председатели Александр Матыков Најылыктыҥ ордениле кайралдатты. Россия Федерацияныҥ президентиниҥ 2020 јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 20-чи кӱнинде јараткан «РФ-тыҥ государственный кайралдарыла кайралдаары керегинде» деген јарлыгыла Кан-Оозы аймактыҥ јондык биригӱлериниҥ совединиҥ председатели Александр Матыков

25 августа 2020

Ӧскӱрер эмес, ӧчӱрерге тургандарын сескилейт не…

Авторлорды корулап… Ӧй лӧ јӱрӱм алтай тилдиҥ алдына кажы ла катап курч сурактар тургузып јат. Бӱгӱн, бу сӱрекей тӱрген кубулып јаткан телекейде, Интернеттиҥ ле јетирӱлик технологиялардыҥ ӧйинде, ас тоолу калыктыҥ тӧрӧл тилиниҥ ӱредӱчизи болоры кӱч, онызы чын. Оныҥ учун алтай тилдиҥ ӱредӱчизи јаантайын бедирениште, јаҥыртулардыҥ јолында. Ол элбек ле тереҥ билгирлӱ, кӧкси ойлу, кӧзи чокту,

25 августа 2020

Jакшы адаручыда jаман jыл jок

Алтай Республикада Адаручылардыҥ кÿни jылдыҥ ла куран айдыҥ он тöртинчи кÿнинде öткÿрилери керегинде Jасак бу jуукта чыкты. Jурт ээлемниҥ бу ууламjызына аjару эдилип, jöмöлтö-болуш jетирер иш öткÿрилип башталганы оныҥ öзÿмине jарамыкту айалга тӧзööр эмей. Алтай jеристиҥ мöди jаан суруда – оныҥ кижиниҥ су-кадыгына тузазы, бийик чыҥдыйы, аҥылу амтамы керегинде ончозы билер. Кажы ла адаручыныҥ мöдиниҥ

25 августа 2020

Россияда коронавирустаҥ вакцина табылган

Россияда ла телекейде коронавирустаҥ «Спутник V» деп баштапкы вакцинаны Гамалеяныҥ адыла адалган тӧс јерде тапкандар, ол окылу регистрация ӧткӧн лӧ кӧптӧдӧ чыгарыларына белен. Ол керегинде президент Владимир Путин јарлаган ла Россияныҥ вакциназы турулталу деп чокымдаган. Јылына 1,5 млн вакцина чыгарар арга бар, бир дозазыныҥ баазы 500 салковой кирези болор. COVID-19 ооруныҥ Россиядагы баштапкы вакциназыныҥ регистрациязы

25 августа 2020

Досконыҥ јанында турган ӱредӱчи артык

Алтай Республиканыҥ эл университединиҥ ректоры Валерий БАБИНЛЕ ӧткӧн эрмек-куучын јаҥы 2020-2021 ӱредӱлӱ јылда ӱренерге кӱӱнзеген јииттерди ӱредӱге алары јанынаҥ приемный комиссияда ӧткӧн иштиҥ аҥылузына, оныҥ турултазына ла ӱредӱниҥ ӧдӧтӧн айалгазына ла оноҥ до ӧскӧ јаан учурлу сурактарга учурлалды. —Валерий Геннадьевич, быјылгы јылда эл университеттиҥ приемный комиссиязы мынаҥ озо качан да болбогон аҥылу айалгада иштеген, Слер

25 августа 2020

1 2

ТОП

Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай

УТВЕРЖДАЮ Приказом и.о. главного редактора АУ РА «Редакция газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» от _____________ № Кудачина Э.В. Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины ТЮГАЙ Объявлен Конкурс на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай. Организатор: редакция республиканской газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» (далее Редакция). К участию приглашаются обучающиеся 4-11 классов общеобразовательных школ Республики

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир