День: 06.08.2019

Дедеевтер — угы-тӧзи Кумжулунаҥ

Бу јуукта Шабалин аймакта Камлак јурттыҥ јанындагы «Айас» турбазада солун туштажу ӧткӧн. Мында Дедеев деген ӧбӧкӧдӧҥ тарап-таркап барган улус јуулышкан. Тӧрӧӧн-туугандар бу туштажуны ӧткӱрери јанынаҥ бир јыл кайра, бистиҥ тооп јӱрген Сергей Тобоевич Пелешевти (Дедеевти) калганчы јолына ӱйдежип турала јӧптӧшкӧн. Ол Дедеев деген ӧбӧкӧдӧҥ тарап-таркап барган улусты Кумжулуда јуурга амадап јӱрген болгон. Тӧрӧӧн улус јуулыжып,

6 августа 2019

Јӱрӱмниҥ кату ченелтелерин јеҥӱлӱ ӧткӧн

Јайаан берген салымын ак-чек, каруулу јӱрген, јӱрӱмди улалтып, бала-барка азыраган ада-энелерге кандый да ӱйелер быйанду јӱрет. Јирмезинчи чактыҥ бажында чыккан, канчын јиит ӧйинде Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ шыразын, ачу-коронын ӧткӧн ада-энелерис ак-јарыктаҥ араайынаҥ атанып, астап калды. Ондый јозокту ла турулталу јӱрӱм јӱрген улустыҥ тоозында Шабалин аймактыҥ Каспа јуртында јуртаган Павел Сӱрекеевич ле Нина Григорьевна Мамаковторды

6 августа 2019

«Алтай-Ойрот»: тӱӱкибисти орныктырып ундыбаска…

Бис Моҥгол јеринде јӱрӱп, тӱӱкибисти орныктырып, тазыл-тамырысты билип јӱрер амадула быјыл «Алтай-Ойрот» деп атту эл-јондык биригӱ тӧзӧдис. Бис ол Ойрот-каандыктыҥ ла оныҥ кийиндеги ӧйлӧриниҥ тӱӱкизиле јилбиркеп турган бир кезик улус. Минюстта регистрацияны ӧдӱп, печать-эш этирип, кандый бир баштапкы алтам эдер деп, «Тӱӱкилик клуб» тӧзӧп, лекция-куучындар, тӱӱкиле, Алтайдыҥ байлыктарыла колбулу экспедициялар ӧткӱрерис деп, бойыска амаду тургузып

6 августа 2019

Эҥ курч сурактар – јолдордыҥ, јурт ээлемниҥ…

Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ ижин удурумга бӱдӱреечи Олег Хорохордин Кан-Оозы аймакта јети јурттыҥ ла Оҥдой аймактыҥ эл-јоныла тушташты. Кан-Оозы аймакта баштапкы туштажу Јабаганда болды. Мындагы улустыҥ эҥ курч сурагы иш јок улустыҥ тоозы кӧп болгоны. Олег Хорохординниҥ темдектегениле, республиканыҥ ӧзӱминиҥ эл-јоныла кожо тургузып турган программазы шак ла бу айалганы кубултарына ууландырылган. Улус бир јерге јуулыжып, эҥ

6 августа 2019

Алтай-Камчатка: најылык колбулар бек

Госдуманыҥ депутады Јыман Белеков Петропавловск-Камчатскта Россияныҥ Јуучыл-Талай флодыныҥ кӱнине учурлалган тизӱ кӧдӱиҥилерде турушты. Јыман Белеков Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ спикери болуп тура, Тымык теҥистиҥ флодыныҥ сууныҥ алдыла јӱрер ийде-кӱчтериниҥ башкартузыла «Владимир Мономах» крейсерди шефствого алары јанынаҥ јӧпкӧ кол салган. Флот шак ол јӧптиҥ шылтузында канча јылдар туркунына бистиҥ Алтайысла бек колбу тудуп, анчада ла јашӧскӱримле

6 августа 2019

Ӱрен аш белетеери ле селекцияда иш шӱӱжилет

РФ-тыҥ Федерация Совединде Алтай Республиканыҥ государстволык јасакчы јаҥыныҥ чыгартулу кижизи Татьяна Гигель ӧткӧн неделеде ороон ичиниҥ ӱрен ажын ла селекциязын тӱргендеде ӧскӱрерин јеткилдеери аайынча бир чук иштерине учурлалган парламент кычырыштарда турушты. Кычырыштарды РФ-тыҥ Федерация Совединиҥ председателиниҥ баштапкы ордынчызы Николай Федоров ӧткӱрген. Сенатордыҥ шӱӱлтезиле, бу кычырыштарда јаан учурлу сурактар шӱӱжилген. Оныҥ ижинде Федерация Совединиҥ аграрный аш-курсак

6 августа 2019

Автопоезд Кош-Агаш аймакта

Улустыҥ су-кадыгын акча тӧлӧтпӧзинеҥ шиҥдеер јондык ӱлекерде туружып турган эмчилер јаан изӱ айдыҥ 21-чи кӱнинде Кош-Агаш аймакка јеттилер. Эмчилерди аймактыҥ јааны Серикжан Кыдырбаев ле онойдо ок аймактыҥ депутаттар Совединиҥ јааны Санаш Дидунов алтай, орус ла казах албатылардыҥ чӱм-јаҥжыгуларыла уткыдылар. Аймактыҥ башкартузы автопоездтиҥ ижине јарамыкту айалгалар тӧзӧп, эмчилерди јадар јерле, азырашла јеткилдеп, олордыҥ јурттар сайын иштеер

6 августа 2019

«Ӧй кубулып, бойыныҥ сурактарын тургузат…»

Алтай Республиканыҥ ич политиказыныҥ, јонјӱрӱмдик бӧлӱгиниҥ, ӱредӱликтиҥ, су-кадыкты корыырыныҥ ла культураныҥ сурактары – ол республикада кажы ла кижиниҥ де, текши тергеениҥ де јадын-јӱрӱмине камаанду эҥ јаан учурлу сурактар. Алтай Республиканыҥ министрлер кабинединде бу сурактар учун каруулу ишти Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ баштапкы ордынчызы Наталья Михайловна Екеева бӱдӱрет. Ол бистиҥ тергееде де, ороондо до государственный ла

6 августа 2019

Тергеениҥ тӧс калазы јаранар…

Куран айдыҥ 2-чи кӱнинде республиканыҥ удурумга башчызы Олег Хорохордин Горно-Алтайск каланыҥ бир кезик микрорайондорыныҥ эл-јоныла тушташкан. Бу туштажулардыҥ амадузы микрорайондордыҥ ӧзӱмине озо ло баштап нени эдерин чокумдап алары болгон. Темдектезе, Чкаловский кобыда 2011 јылдаҥ бери кӧп туралар тудулат. Тургуза ӧйдӧ анда кайда да эки муҥга јуук кижи јадат. Микрорайондо кезиктей газ ӧткӱрилген ле бир

6 августа 2019

Ӧс калыктарды бириктиреечи байрам

Кош-Агаш аймактыҥ «Межелик» деген тӱӱкилик-культуралык тӧс јеринде куран айдыҥ 2-4 кӱндеринде Ӧс калыктардыҥ телекейлик кӱнине учурлалган «Байлу мениҥ Алтайым» деген байрам аймактар ортодо бийик кеминде ӧтти. Јаҥжыккан бу јакшынак байрамда ыраак-јуук талалардаҥ келген сӱреен кӧп албаты-јон эрчимдӱ ле јилбиркеп туруштылар. Солун кӧдӱриҥини «Кош-Агаш» муниципал тӧзӧмӧл белетеп, республиканыҥ Албатылар најылыгыныҥ туразыныҥ јӧмӧлтӧ-болужыла тӧзӧмӧлдӱ ӧткӱргенин темдектеер керек.

6 августа 2019

ТОП

Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай

УТВЕРЖДАЮ Приказом и.о. главного редактора АУ РА «Редакция газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» от _____________ № Кудачина Э.В. Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины ТЮГАЙ Объявлен Конкурс на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай. Организатор: редакция республиканской газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» (далее Редакция). К участию приглашаются обучающиеся 4-11 классов общеобразовательных школ Республики

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир