Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
День: 10.12.2019
Чӱмдеер де, кӧчӱрер де узы бийик
Эмдиги ӧйдиҥ алтай чӱмдемелинде Токшын (Сергей) Торбоковтыҥ ады-јолы танылу, јарлу. Ол Горно-Алтайсктагы пединститутта ӱренип турарда, тӱӱки-филологический факультетте орус тилле «Слово», алтай тилле «Ӱн» деген эки газет чыккан. Бу газеттерде ӱренеечилер бойлорыныҥ чӱмдеген ӱлгерлерин чыгаратан. Сергей Торбоков ол газеттиҥ редколлегиязыныҥ турчызы болгон. Студент ӧйинде, 70-чи јылдардыҥ ортозында, оныҥ прозалап бичиген «Студенттердиҥ јазы» деген јуунтызы алтай јииттерге
10 декабря 2019
Стройотрядтардыҥ кыймыгузына — 60 јыл
Студенттердиҥ стройотрядтарыныҥ (ССО) туружаачыларыныҥ, бу кыймыгуныҥ ветерандарыныҥ следы ӱлӱрген айда Москвада ӧткӧн. Ондо Россияныҥ 80 тергеезинеҥ, СНГ-ныҥ ла Прибалтиканыҥ ороондорынаҥ 6000 кижи турушкан. Стройотрядтардыҥ кыймыгузы башталганын 1959 јылда Москвада Ломоносовтыҥ адыла адалган университеттиҥ 339 студенти Тӱндӱк-Казахстанский область јаар солок кӧдӱрер иштерде туружып барганыла колбойдылар. Кийниндеги јылдарда бастыра јаан стройкаларда – БАМ-ды, КамАЗ-ты, ВАЗ-ты, Саяно-Шушенский ГЭС-ти
10 декабря 2019
Айылга, алтын бозогозын алтап, айылдап кирзе
Кеен ле байлу Алтайда јуртап јаткан алтай эл-калыкта айыл-јурттыҥ бек ле јаҥжыккан јаҥжыгулары бар. Јакшынак јаҥжыгуларыс бистиҥ укталып келген кылык-јаҥысла тудуш. Бӱгӱнги кӱнде алтай кижиниҥ ук-тукумыла тудуш кылык-јаҥы ӧзӱмдӱ болзын деп, айыл-јурттыҥ јаҥжыгуларына ада-эне бала-барказын оогоштоҥ ала таскатса, бу јаҥжыгулардаҥ тудунза, артык эмес пе деп сананадым. Оныҥ учун кычыраачыларды «Ӱргӱлјиктиҥ учугы – Алтай јаҥ» деген
10 декабря 2019
«Кан-Кереде» кай чӧрчӧк – бијениҥ тилиле
Павел Кучияктыҥ адыла адалган эл театрда јаҥар айдыҥ 6-чы кӱнинде Алтай Республиканыҥ кожоҥныҥ ла бијениҥ «Алтам» деген государственный театрыныҥ художественный башкараачызы, Россия Федерацияныҥ нерелӱ артизи, Г. И. Чорос-Гуркинниҥ адыла адалган јондык сыйдыҥ лауреады, Алтай Республиканыҥ Кӱндӱлӱ кижизи Айана ШИНЖИНАНЫҤ белек јажына учурлалган јайаан эҥир ӧтти. Айана Шинжина бије санадыныҥ кӧп тоолу калыктар ортодогы ла бастырароссиялык
10 декабря 2019
Калганчы кан «сызылганча»…
Евгений Карулов Россияныҥ јаргы приставтарыныҥ службазыныҥ Алтай Республика аайынча башкартузыныҥ аҥылу бӧлӱгинде иштеп јат. Бӧлӱктиҥ колмылтык, ӧскӧ дӧ јепселдер тудунган јуучылдары республиканыҥ Ӱстиги, арбитраж, граждан керектер аайынча јаргыларыныҥ ижин јеткилдейт. Бу јеҥил эмес ишти јаргы приставтардыҥ аҥылу бӧлӱгиниҥ эҥ бийик темдеги ле оморкодузы болгон — јажыл беретти чебер ле чек эдинип јӱрген кыпчак сӧӧктӱ Евгений
10 декабря 2019
Адаруларга бек кору керек
Газеттиҥ бӱгӱнги айылчызы каламы курч, тергеениҥ талдама журналисти, республикадагы адаручылардыҥ биригӱзиниҥ башкараачыларыныҥ бирӱзи Григорий КУДРЯШОВ. –Григорий Александрович, менде Слерле туштажып куучындажар кӱӱн-санаа јаантайын болуп јат. Бӱгӱн де Слердиҥ мениҥ сурактарымга берген карууларыгар газеттиҥ кычыраачыларына јилбилӱ де, тузалу да болор деп бодойдым. Баштапкы сурак: јай кандый ӧтти, тӱжӱм кандый болды? –2018 јылда јуунадылган мӧт, 2017 јылда
10 декабря 2019
Эксперт-консультативный советтиҥ ижинде турушкан
Россия Федерацияныҥ Президентиниҥ Сибирьдеги федерал округтагы чыдулалган чыгартулу кижизиндеги Тӱндӱктиҥ, Сибирьдиҥ ле Ыраак Кӱнчыгыштыҥ ас тоолу тургун калыктарыныҥ керектери аайынча эксперт-консультативный советтиҥ јууны Алтайский государственный университетте ӧтти. Эксперт-консультативный советтиҥ јуунында Сибирьдеги федерал округтыҥ бастыра тергеелериниҥ чыгартулу улузы туруштылар. Советтиҥ јуунында РФ-тыҥ тургун калыктарыныҥ тилдериниҥ калыктар ортодогы јылында Тӱндӱктиҥ, Сибирьдиҥ ле Ыраак Кӱнчыгыштыҥ ас тоолу тургун
10 декабря 2019
Почтаныҥ колбузыныҥ сурактарын шӱӱшкен
Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин федерал почтаныҥ колбузыныҥ Алтай Республикада башкартузыныҥ башкараачызы Олег Вольфло ишмекчи туштажу ӧткӱрген. Туштажу ӧйинде почтаныҥ тергеелик филиалыныҥ ижи јакшы болорын тӧзӧӧри, почтаныҥ колбузыныҥ јеткилдештерин ыраак јурттардыҥ албаты-јоны тузаланарын јеткилдеери, бу колбуныҥ бӧлӱктериниҥ модернизациязы, логистиканы ӧскӱрери јанынаҥ сурактар шӱӱжилип кӧрӱлген. Россияныҥ почтазыныҥ Алтай Республикада ижи керегинде куучындап тура, Олег Вольф бу
10 декабря 2019
Тергеениҥ бюджединиҥ тӧс ууламјызы — јонјӱрӱмдик бӧлӱк
Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин ээчиде ле пландалган 2021-2022 јылдардыҥ ӧйине бюджеттиҥ ӱлекери аайынча иштеп турган комиссияныҥ јуунын ӧткӱрди. Республикан бюджеттиҥ ӱлекери АР-дыҥ Эл Курултайыныҥ сессиязына экинчи кычырышка чыгарылар. Ол тушта бюджеттиҥ чыгымдары чокым шӱӱжилер. «Элдеҥ ле озо республиканыҥ бюджеди баштапкы јерде турган чыгымдардыҥ сурагын аайлаштырар — ишјал, национальный ӱлекерлерди бӱдӱрери аайынча бистиҥ алдыста турган
10 декабря 2019
Јебрен кереести чеберлеп алары улалат
Алтай Республиканыҥ Эл музейинде бистиҥ эрадаҥ озо V-III чактардагы скиф ӧйдиҥ ук-сӧӧктӧриниҥ јаандарыныҥ Пазырыктагы сӧӧксалгыжыныҥ тудум-срубын орныктырар иштер ӧдӧт. Бу иштерди бӱдӱрерге јаҥар айдыҥ 1-кы кӱнинде тергееге бир бӧлӱк билим ишчилер ле специалисттер келген. Ол тоодо Государстволык Эрмитажтыҥ реставратор-јурукчызы Наталия Васильева, РАН-ныҥ Сибирьдеги бӧлӱгиниҥ археология ла этнография аайынча институдыныҥ билимчилери ле специалисттери: баш билим ишчи,
10 декабря 2019
ТОП
Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай
УТВЕРЖДАЮ Приказом и.о. главного редактора АУ РА «Редакция газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» от _____________ № Кудачина Э.В. Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины ТЮГАЙ Объявлен Конкурс на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай. Организатор: редакция республиканской газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» (далее Редакция). К участию приглашаются обучающиеся 4-11 классов общеобразовательных школ Республики
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир