Билелик кычырыштарды — баштапкы јерге

26.04.2024

М. В. Чевалковтыҥ адыла адалган эл библиотека кандык айдыҥ 19-чы кӱнинде 13-чи катап «Библиотӱн» деген бастырароссиялык акцияда эрчимдӱ турушты.

Быјыл ол «Бис билебисле кычырадыс!» деген кычырула ӧтти. Тӧс учурлу кӧдӱриҥилер литературага, билелик кычырышка, билениҥ бош, чӧлӧӧ ӧйине ле ӧмӧ-јӧмӧ јайаандыкка учурлалды.

Јастыҥ бу эҥиринде библиотекада сурекей кӧп айылчылар, кычыраачылар, бир сӧслӧ, библиотеканыҥ чындык најылары јуулган. Олордыҥ амадузы — бойыныҥ ӧйин библиотекада кӱӱнзеп, јилбиркеп ле тузалу ӧткӱрери.

«Библиотӱнниҥ» программазында јирмедеҥ ажыра јер-площадкалар тӧзӧмӧлдӱ иштеген: јайаандык, соот, санаа-укааныҥ, токынадар ла кӧӧрӧдип кӧкӱдер, баш та, ич-телекей де, эт-кан да туружып турганы. Кӧрӧӧчилер, туружаачылар учы-куйузы јок литературалык јажыттарла амыры јогынаҥ танышкан, бойлорын кӱӱчи-музыканттардыҥ да рольдорында ченеген, санаа-укааны ла ич-телекейиниҥ байлыгын таскаттылар. Олор онойдо ок краеведтерле кожо албатыныҥ јаҥжыккан јаҥжыгуларыныҥ, чӱм-јаҥыныҥ куулгазын телекейиле таныштылар. Краеведтердиҥ белетеп, ӧткӱрип турган мастер-каласстарына јилбӱ јылдаҥ јылга тыҥыйт. Бу эҥирде јыламаштаҥ кееркедим ле коручыл учурлу эдимдерди јазаарына ӱренерге кӱӱнзегендер сӱреен кӧп болды.

Кычырарыныҥ тӧс јериниҥ ишчилери белетеген тепсеҥде јаан-јаш кӧп тоолу табышкактарды, ребустарды чӱрче ле ӧмӧ-јӧмӧ таап турдылар. Кычырар залда
А. С. Пушкинге, онойдо ок оныҥ чӱмдемелдериниҥ геройлоры сӱӱшке, билеге канайда кӧргӧнин јаҥы кӧрӱмле кӧрдилер. Балдары кӧп орус бичиичилер ле олордыҥ псевдонимдери керегинде сӱреен солун јетирӱлерле таныштылар.

Курды, бичиктиҥ јаркынду, јараш закладкаларын, база кийистеҥ эткен јап-јаҥы, кайда да јок кееркедимдерди белетеерге ӱренип алдылар. Суудагы јуруктардыҥ сӱреен солун эп-аргазыла, аайыла таныжып, бойлоры да ченеп кӧрдилер. База тирӱ кӱӱни де уктылар, аҥылу фотозонада јурукка да тӱштилер.

Бичиктердиҥ «Биле ле бичик: кожо кычырадыс» деп адалган јилбилӱ экспозициязыныҥ јанына кажы ла кижи токтоп, лаптап танышты. Библиотеканыҥ экинчи кадында турган экспозиция јаан ајаруда болгоны јарамыкту. Классикалык литература кижиге кандый да ӧйдӧ керектӱзин јакшы оҥдоп, тӧс фондты чеберлеер сектордыҥ ла кереес бичиктердиҥ тӧс јериниҥ ишчилери кӧрӱге А. С. Пушкинниҥ, М. Ю. Лермонтовтыҥ, Н. А. Некрасовтыҥ, И. А. Бунинниҥ. Н. В. Гогольдыҥ, Ф. М. Достоевскийдиҥ, Л. Н. Толстойдыҥ, И. С. Турге-невтиҥ, М. Цветаеваныҥ ла о. ӧ. чӱмдемелдерин чыгарып, олор ада-тӧрӧл јериниҥ алтын кӧмзӧзине кирип турган классика деп чокум, јарт кӧргӱстилер.

Јетирӱ ле јартамал берер сектордыҥ ишчилери «Библиотӱнниҥ» айылчыларына јуу-чактаҥ лейтенанттар болуп јанган бичиичи-фронтовиктер Владимир Богомоловтыҥ, Юрий Бондаревтиҥ, Василь Быковтыҥ (олордыҥ быјыл јӱсјылдыктары темдектелер) чӱмдемелдери аайынча «Лейтенантская проза» деген викторинаны ӧткӱрдилер. Кӱчсинген туружаачыга карууларын табарга тепсеҥдеги кӧп тоолу бичиктер болужарга белен болды.

Айылчылар, туружаачылар спилс-карталарды јуурында маргыштылар, пазлдарды да салдылар, интерактивный ойындарды да ойнодылар, арыганча-чылаганча бијелеп ойнодылар. Ӱзеери јӱзӱн-башка викториналардыҥ јӱстер тоолу сурактарына карууларын берип, ондор тоолу лотерейный билеттерди јууп, јарымкадаҥ бойына јараган јараш ла јаркынду оок-тобырды кӱӱнзеп садып алдылар.

«Библиотӱнниҥ» учкары «Тӱрк Кабай» этноӧмӧликтиҥ ойын-концерти, сыйларды ойнооры бийик кеминде ӧтти.

Эл библиотека Калык јайаандыгыныҥ тӧс јерине, Алтай Республиканыҥ Эл банкына, Орус географиялык обществоныҥ Алтайдагы тергеелик бӧлӱгиниҥ јашӧскӱрим клубына, коррекцияныҥ ла ӧзӱмниҥ «Колибри» студиязына, кийис базар ус Айдана Тадыкинага, Устардыҥ палатазына турулталу ӧмӧ-јӧмӧ иш учун јаан быйанын айдат.

Эл библиотеканыҥ ороон кеминде ӧдӱп јаткан Билениҥ јылына учурлалган билелик учурлу ӱлекери једимдӱ иштегени јарамыкту. Биле кычырып турза, текши ороонныҥ эл-јоны, билелери бичикке кӱӱндӱ, бичикчи, билгир улус болуп ӧзӧринде алаҥзу јок.

Клара ПИЯНТИНОВА белетеген
Евгений БУТУШЕВТИҤ фотојуруктары

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина