Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Статьи
Jылдыҥ келтен Јылгайак Быјыл келбей калар ба?
Јылгайакты ӧткӱретен ӧйи ле аайы Jылгайакты тулаан айдыҥ толунында ак jаҥызыла байрамдайтан. Бу ӧйдӧ таҥ эртен тура айылга jаан от салып, jаан казанга ӱӱченеҥ каазы-карталу эт-jууны кайнадатан. Ӧскӧ белен курсак-тамагын кӧӧштӧргӧ изидер. Тӧрт тагыл — ол jараштыра эткен эптӱ агаш болчоктор. Кӱн кыр баштай чыкса ла, тӧрт тагылга арчын салып jат. Арчынла тӧрди эбире аластаар.
14 марта 2024
Здесь принято воплощать идеи в жизнь
О новых образовательных площадках и оригинальном проекте Ябоганского детского сада «Сказка» наш разговор с его директором Айаной Николаевной ИВАНОВОЙ. Добро пожаловать в «Сказку»! «Есть особый сад на свете, Не деревья в нём, а дети, Он для маленьких ребят И зовется детский сад!» – такие строки встречают посетителей сайта Ябоганского детского сада «Сказка». Далее идёт официальная
14 марта 2024
Кажык – јебрен кӧчкӱндердиҥ ойыны
Кычыраачыларды М. В. Чевалковтыҥ адыла адалган эл библиотеканыҥ библиотекари Марина ЯРГАКОВАНЫҤ «Кажык — јебрен кӧчкӱндердиҥ ойыны» деп адалган бичимелиле таныштырадыс. Тӱзектеги шагайыс Тӱгенгенче ойнойлык. Тӧбӧстӧги тӧрт шаҥкы Экчелгенче ойнойлык. Баштыктагы шагайыс Божогончо ойнойлык. Бежен эки jыламаш Экчелгенче ойнойлык. Албатыныҥ кожоҥы Тӱӱкиге бурылар болзо… Кажы ла албатыныҥ
13 марта 2024
Јыл бажы кирди, јылан бажы сойылды
Билимчи-фольклорчы Клара Эргековна УКАЧИНАНЫҤ албатыныҥ Чагаа-Байрамына – Јаҥы јылга учурлалган бичимелин јарлайдыс. 1993 jылдаҥ ала бÿгÿнге jeтиpe алтай калыгыс озогы алкыштарлу, кожоҥдорлу, ойындарлу jаҥжыккан байрамдарын ойто орныктырып, чÿм-jaҥдарын улалтып jaтканы japaмыкту. Чагаа-Байрамды кöрзöбис – ол Кÿнчыгышта jaткан калыктардаҥ биске Моҥол ажыра jeдип келген айлаткыш. Моҥол jеринде оны – Цагаан cap; – Тува-сойоҥдордо — Шагаа; телеҥит-алтайларда
16 февраля 2024
«Кабай алтайыбысла, ада-ӧбӧкӧбисле тудуш кинибис…»
Атту-чуулу алтай бичиичи, поэт, јондык ишчи Эркемен Матынович Палкин 1934 јылдыҥ кочкор айыныҥ 14-чи кӱнинде Оҥдой аймактыҥ Јоло јуртында колхозчы улустыҥ билезинде чыккан. Горно-Алтайский автоном областьтыҥ национальный школын, оноҥ Москвада М. Горькийдиҥ адыла адалган Литературный институтты ӱренип божодоло, Алтайына јанып, ол областьтыҥ радиокомитединиҥ, Алтайдыҥ бичиктер чыгарар издательствозыныҥ Горно-Алтайсктагы бӧлӱгиниҥ редакторы, «Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ редакторыныҥ ордынчызы
15 февраля 2024
Бистиҥ энчи-байлыгыс
Бу јаан учурлу байрамды мен баштап ла оогош тужымда Эре-Чуйда ада-энем ле олордоҥ јаан улус ӧткӱрип турганынаҥ кӧргӧм. Эмди Эре-Чуйдыҥ эл-јоны Јаҥы јылды — Чагааны чаган айда эмезе кочкор айда ай јаҥырза ӧткӱрет. Бистиҥ ӧйдӧ баштапкы Чагаа-Байрам Эре-Чуйдыҥ бажында Кӧкӧрӱ јуртта ӧткӧн эди. Бу учурлу јаан байрамда атту-чуулу бичиичи-поэттер А.О. Адаров, Б.У. Укачин, билимчи К.
15 февраля 2024
Тымуурган ӧйдӧ тымуларды сананып…
Јылдыҥ белтир ӧйинде, кӱскиде-јаскыда, јаш тыму кӱйбӱреп чыгатан эмей. Чимириктиген, јӧдӱлдеген, тумчук-оосты маска-бӧслӧ туй бӧктӧгӧн улус калабыстыҥ оромдорында, автобустарда билдирлӱ кӧптӧй берди. Оору-тымулар керегинде јӱзӱн-башка куучындарды да кайда ла угарыҥ. Ковид оору јабызаганыла, оны эске алары астаган, эмди улустыҥ куучындарында, јетирӱлик сайттарда кижиликти табаратан јаҥы јеткер – «Х оору» («болезнь икс») баштапкы јерге чыкты. Быјыл
1 февраля 2024
Бийикке учкан планер…
Владимир Александрович Раменскийге учурлалат Совет ӧйдиҥ ле Россияныҥ јурукчызы, график, ӱредӱчи, РСФСР-дыҥ культуразыныҥ нерелӱ ишчизи, Россияныҥ нерелӱ јурукчызы Владимир Раменский (28.07.1927 — 23.05.2017) керегинде Россия Федерацияныҥ нерелӱ јурукчызы Амыр УКАЧИННИҤ «Бийикке учкан планер…» деп бичимели јарлалат. Туулу Алтайга ла оныҥ албатызына бойыныҥ јаан сӱӱжин сыйлаган ӱредӱлӱ орус улус: Андрей Анохин, Андрей Данилин… Мен бу озочыл
29 января 2024
Таадазыныҥ энчизи
Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачызы Порфирий Иванович Чепкин эзен јӱрген болзо, чаган айдыҥ 29-чы кӱнинде ого 100 јаш толор эди. Порфирий Ивановичтиҥ ады-јолы тергеебисте кӧп улуска, анчада ла јаан јаштуларга јакшы таныш. Ол 18 јажы толордо ло, Ада-Тӧрӧл учун Улу јууга барган. Эҥ ле тыҥ деген тартыжулардыҥ бирӱзинде — Курский дугада турушкан. Штабтыҥ батареязыныҥ связисти
26 января 2024
Ас калыкта кажыбыс ла ајаруда
Бу интервью газетте одус јыл мынаҥ кайра чыккан. Атту-чуулу кӱрешчиниҥ 60 јажыла колбой бӱгӱн оны ол ло бойынча ойто катап кепке базып, јарлап јадыбыс. Улуска, анчада ла јашӧскӱримге, байла, јилбилӱ болор. Оморкогон, оныҥ спорттогы магы учун јара тартышкан СССР деген ороон эмди јок. Јерлеш кӱрешчиниҥ тудушкан эҥ јеҥил 48 килограмм бескези эмдиги ӧйдиҥ маргаандарында база
11 января 2024
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина