Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Jонло иштейтени — каруулу иш

15.06.2018

Республиканыҥ тӧс калазында социальный ишчилердиҥ байрамы кӧдӱриҥилӱ айалгада ӧтти.

Социшчилердиҥ профессионал байрамын Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ ижин удурумга бӱдӱреечи Наталья Екеева ачып, уткуулду сӧзин айткан. Быјыл эл-јонды јонјӱрӱмдике јанынаҥ корыыр система тӧзӧлгӧниниҥ 100 јылдыгы темдектелип јат. Наталья Михайловнаныҥ темдектегениле, социальный ишчи — ол јаҥыс ла профессия эмес, анайда ок ӱзеери ары јанынаҥ берилген јайалталу, аҥылу кылык-јаҥду ла санаа-сагыжы килемјиге јайылган улус. Бистиҥ республикада социальный јӧмӧлтӧгӧ јылдыҥ сайын 1,5 млрд салковой акча чыгарылат. Социальный болушты, текши тооло алза, республиканыҥ эл-јоныныҥ 62% алат.

Калганчы јылдарда республика ичинде јонјӱрӱмдик учреждениелер ачылары кӧптӧгӧн. Реабилитациялык иштер ле ишке кӱчи јетпес улуска болужары јанынаҥ иштер база кӧндӱккен. Анайда ок су-кадыгыныҥ аргалары ас ла коомой јадынду билелердиҥ јадын-јӱрӱмин јарандырары јанынаҥ тургузылган ӱлекер-программа аайынча болуш јетирилет. Jиит билелер ајару јогынаҥ база артпайт. Кӧп балдарлу билелерге 2015 јылдыҥ чаган айыныҥ 1-кы кӱнинеҥ ала ӱчинчи ле кийниндеги балага бӱдӱн-јарым јаштаҥ ала ӱч јашка јетире 1000 салковой кемдӱ акча-пособие тӧлӧлӧт. Государстволык болушты 6 муҥ биле алат. Балдарга пособиени текши тооло 21 муҥ биле алат. Бастыра јаба бу билелерде 39 муҥ бала. 2011 јылдаҥ бери билениҥ республикан капиталыныҥ сертификады 2009 билеге табыштырылган, олорго текши тооло 59 млн акча чыгарылган.

Иштиҥ 14 муҥ ветераны ла тылда иштегендер, 24,5 муҥ кижи федерал јеҥилтелерле тузаланат. РФ-тыҥ президентиниҥ јакааныла, 1,4 млрд салковой акча чыгарылып, 1171 ветеранныҥ айыл-јурты чыныкталган. Jылдыҥ сайын балдардыҥ су-кадыгын орныктырар амадула 23 муҥ балага амыраар айалга тӧзӧлӧт. Ого 50 млн салковой акча чыгымдалат. Су-кадыгы уйан, кенек ле јаан јашту улуска јонјӱрӱмдик инфраструктураныҥ объекттерине једерине ууламјылалган јеҥилтелер тӧзӧлӧри јол алынган. Эне-адазы јок арткан балдардыҥ јилбӱлерин корыыры ајаруда тудулат. Бу ончо иштер социальный ишчиниҥ једимин, оныҥ эдип јаткан керектерине чындык болгонын, бийик кеминде иштеп билерин ле буурзак болгонын кӧргӱзет деп, Наталья Михайловна темдектеди.

Кӧдӱриҥилӱ јуун ӧйинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ керектери аайынча башкартуныҥ баш аналитиги Антонина Чаптыновага РФ-тыҥ Президентиниҥ Кӱндӱлӱ грамотазы табыштырылды.
Кӧп јылдарга јозокту ижи учун РФ-тыҥ иш ле јонјӱрӱмдик корулаш аайынча министерствозыныҥ Кӱндӱлӱ грамоталары сегис кижиге табыштырылды.

Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ јакааныла «Алтай Республиканыҥ кӱндӱлӱ кижизи» деп кӱндӱлӱ ат Кан-Оозы аймактагы јонјӱрӱмдик иштиҥ ветераны Светлана Матинага адалды.
«Алтай Республиканыҥ эл-јонын јонјӱрӱмдик јанынаҥ корулаарыныҥ нерелӱ ишчизи» деп кӱндӱлӱ ат АР-дыҥ иш, јонјӱрӱмдик ӧзӱм ле эл-јонды ишле јеткилдеери аайынча министерствозыныҥ иштеги колбулар јанынаҥ бӧлӱгиниҥ јааныныҥ ордынчызы Светлана Ненашевага, Кӧксуу-Оозы аймактыҥ јонјӱрӱмдик иш аайынча специализи Наталья Павленкого ло республикан психоневрологический интернаттыҥ директоры Людмила Ямановага адалды.
«За безупречную службу в Республике Алтай» деп аҥылу кайралла АР-дыҥ иш, јонјӱрӱмдик ӧзӱм ле эл-јонды ишле јеткилдеери аайынча министерствозыныҥ бюджетный планирование јанынаҥ бӧлӱгиниҥ јааныныҥ ордынчызы Алевтина Бачурина кайралдатты.

Анайда ок аймактардагы јонјӱрӱмдик бӧлӱктерде иштеп турган 16 ишчиге Алтай Республиканыҥ Кӱндӱлӱ грамотазы табыштырылды.
Тергеелик парламенттиҥ спикериниҥ ордынчызы Михаил Терехов социшчилерди байрамыла уткып, олордыҥ ижиниҥ керектӱзин ле бийик баалалып турганын аҥылап темдектеди. Уткуулдарын анайда ок каладагы јонјӱрӱмдик бӧлӱктиҥ ишмекчи ӧмӧликтериниҥ чыгартулу улузы база айткан.

М. ЯБЫКОВА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина