Иш кидим ӧдӧт

30.01.2018

Быјыл тулаан айдыҥ 18-чи кӱнинде орооныстыҥ Президентиниҥ талдаштары ӧдӧр. Бу јаан учурлу талдаштарга белетеништӱ иш канайда ӧдӱп турган деген суракла Алтай Республиканыҥ Талдаштарды тӧзӧп ӧткӱрер комиссиязыныҥ председатели Дмитрий СТЕПАНОВКО баштандыс:

—Талдаштар аайынча белетеништӱ иштер Талдаштарды тӧзӧп ӧткӱрер республикан комиссияныҥ јӧптӧгӧн планы аайынча ӧдӧт. Бу темдектелген иштерге ӱзеери медиа план тургузылган. Ого јетирӱлик јартамал иш кирип јат. Jетирӱлик материалдарды, ол ло баннерлерди, перетяжкаларды тышкары тагары керегинде. «Эл Алтай» ГТРК-га Талдаштарды тӧзӧп ӧткӱрер тӧс комиссияла јӧптӧлгӧн сюжеттер аткарылган.
Президенттиҥ талдаштарына бастыра участковый талдаачы камыстар QR-технологияларды тузаланар. Оны тузаланганы технический јастыраларды болдыртпазын јеткилдеер ле талдаштардыҥ турулталарын кӧрӧр тушта комиссияныҥ ижин јеҥилтер арга берет. Бу мындый технологиялар Президенттиҥ талдаштарында баштапкы катап республиканыҥ бастыра участковый комиссияларында тузаланылат. QR-технологиялар Горно-Алтайск каланыҥ ла Кӧксуу-Оозы аймактыҥ депутаттарыныҥ Советтерине ле бир кезек јурт јеезелердиҥ депутаттарына ӧткӧн талдаштарда ченелген.
«Россия Федерацияныҥ граждандарыныҥ талдаачы тап-эриктери ле референдумда туружар тап-эригиниҥ тӧс быжулаштары керегинде» 67-ФЗ таҥмалу Федерал јасактыҥ некелтелери аайынча бӱдӱреечи јаҥныҥ органдары бастыра ккомиссияларды компьютерлерле, принтерлерле јеткилдеер.
Регистрациязы аайынча эмес, ӧскӧ јерде болгон ӱнбереечилер Президенттиҥ талдаштарында кайда ӱн берер аргалу јанынаҥ јаан јартамал иш ӧткӱредис. Талдаштар ӧдӧр кӱнде ӧскӧ јерде болотон гражданинге чаган айдыҥ 31-чи кӱнинеҥ ала тулаан айдыҥ 12-чи кӱнине јетире андагы территориальный талдаачы комиссияга, кӧпфункциональный тӧс јердиҥ бӧлӱгине эмезе госјеткилдештердиҥ бирлик порталы ажыра тулаан айдыҥ 18-чи кӱнинде болотон јерде ӱнин берерге турганы керегинде угузу бичиирге јараар. Кочкор айдыҥ 25-чи кӱнинеҥ ала тулаан айдыҥ 12-чи кӱнине јетире угузуны јууктагы участковый талдаачы комиссияга табыштырар аргалу.
Тулаан айдыҥ 13-чи кӱнинеҥ ала 17-чи кӱниниҥ 14:00 саадына јетире јол-јорыкка барып јаткан ла тулаан айдыҥ 18-чи кӱнинде ӧскӧ јерде болорын билип турган кижи регистрациязы аайынча бойыныҥ участковый талдаачы комиссиязына аҥылу бӱдӱмдӱ угузу табыштырат.
Анайда ок участковый территориальный талдаачы комиссиялардыҥ ишчилерин QR-кодтордыҥ протоколдорын тургузарына, граждандардыҥ угузу-баштануларыла иштеерине ӱредедис. Андый ӱредӱни Кош-Агаш, Улаган, Турачак, Чой аймактарда территориальный талдаачы комиссиялардыҥ турчылары ӧдӱп салган. Эмди арткан муниципалитеттердеги комиссиялардыҥ турчылары ӱренет. Ӧткӧн неделеде база аҥылу ӱредӱ-семинар ӧткӱргенис. Анда территориальный талдаачы комиссиялардыҥ председательдери, качылары, бухгалтерлери ле системный администраторлоры турушкан.
Ӱнбереечилердиҥ тооломын тургузары аайынча јаан иш ӧдӧт. ЗАГС-таҥ калганчы он јылда божогон улустыҥ тооломын сураганыс. Ичбойындагы керектердиҥ республикан министерствозыныҥ миграция аайынча бӧлӱгиле ӧмӧ-јӧмӧ јаан иш ӧткӱрилет. Олор биске прописка эттирткен, пропискадаҥ чыккан улус, 18 јажы толгондор керегинде јетирӱлер берет. Кӱскиде черӱге барган улус керегинде јетирӱлерди аймактардагы јуучыл комиссариаттардаҥ аладыс.
МЧС-ка ла Роспотребшиҥжӱге бастыра талдаачы участоктордыҥ тооломозы ла адрестери аткарылган. Бу ведомстволор ижиниҥ ууламјылары аайынча ол участокторды шиҥдеп кӧрӧр.
Тергеебисте бастыра 242 талдаачы участок, ӱнбереечилердиҥ тоозы кайда да 159 муҥ кижи.
Горно-Алтайск каланыҥ территориальный талдаачы участогы Талдаштарды тӧзӧп ӧткӱрер республикан комиссияла јӧптӧжип, республикан эмчиликте удурумга талдаачы участок тӧзӧгӧн. Анайып, талдаштар ӧдӧр ӧйдӧ эмчиликте эмденип турган ӱнбереечилер јараткан кандидады учун ӱндерин берер аргалу болор.
Ыраак ла једерге кӱч јерлерде јаткан улуска ӱнбериште туружарын тӧзӧӧри аайынча сурактар бастыра шӱӱжилген. Тургуза ӧйдӧ Ӱч-Сӱмердеги эки метеостанцияныҥ ишчилерине ӱндерин берер арга тӧзӧӧр амадула кандый авиакомпанияныҥ јеткилдежин тузаланарын талдайдыс. Бу эки метеостанцияда сегизен кире кижи иштейт. Олорго ӱндерин эртедеҥ берер арга тӧзӧӧрис.
Кызыл-Ӧзӧктиҥ участковый талдаачы комиссиязы шылу ӧткӱрер изолятордо отурган ла эм тургуза ӱн берер тап-эригин јылыйтпаган улустыҥ ӱнберижин ӧткӱрер.
Горно-Алтайскта 14 участок КОИБ-терле (комплекс обработки избирательных бюллетеней) јеткилделер.
Jаан ајару энергетиктерле, Ростелекомло ӧмӧ-јӧмӧ иштеерине эдилет. Талдаштар ӧдӧр кӱнде талдаачы участоктордо электроэнергия, телефон колбу ӱзӱлбес учурлу. Оныҥ да учун энергојеткилдештиҥ ӱзеери аргалары болор керек.
Талдаштарды тӧзӧп ӧткӱрер республикан комиссияныҥ аппарадында јетирӱлик блааш-тартыштар аайынча ишмекчи группа тӧзӧлгӧн. Ол талдаштар алдындагы агитация ӧйинде јасак бузулган ба, агитационный материалдар јасактыҥ некелтелерине келижип турган ба ла оноҥ до ӧскӧ сурактар аайынча иштеер.

К. ЯШЕВ

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина