8 Мартла, кару эпшилер!

06.03.2020

Ӱй улустыҥ албатылар ортодо кӱниниҥ тӱӱкизи 1909 јылда башталган. Ол ӧйдӧ Американыҥ социалистический партиязы ӱй улустыҥ национальный кӱнин јарлаган. Бу кӱнниҥ тӧс учуры ӱй улус эр улусла теҥ-тай тап-эриктерлӱ болор тартыжула колбулу болгон.

Бистиҥ ороондо бу байрамдык кӱнди ӧткӧн чактыҥ башталганынаҥ ала темдектеп јат. СССР-дыҥ Ӱстиги Совединиҥ Тӧргизиниҥ 1965 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 8-чи кӱнинде чыккан јарлыгы аайынча 1966 јылдаҥ ала тулаан айдыҥ 8-чи кӱни јаҥыс ла байрамдык кӱн эмес, је анайда ок амыраар кӱн деп јӧптӧлгӧн.

Ӧйлӧр ӧткӧн соҥында бу кӱн бойыныҥ политикала јуук учурын јылыйтып, чындап та ӱй улустыҥ байрамы болуп калган — ӱй улуска, энеликке, эпшилердиҥ јаражына, сӱӱжине ле олорды тоорына учурлалган байрам болуп.

Ӱй кижи — ол кижиликтиҥ јаркынду чокту оды, јӱрӱмниҥ улалтаачызы, айыл-јурттыҥ от-очогыныҥ коручылы, сӱӱген эне, чындык эш-нӧкӧр, кару эје-сыйын.

Кару эпшилерге јакшынак, кижилик кӱӱндӱ кылык-јаҥныҥ байлыктарыныҥ, билелик јаҥжыгулардыҥ чеберлеечизи ле улалтаачызы болгоны учун бу байрамдык кӱнде јаан быйан айдар керек. Олор кижиликтиҥ от-чечеги болгонын кӧп тоолу албатылардыҥ улу улузы јаҥыс катап эмес аҥылап темдектегени кӧпти айдат. Мынайып ла чечектий јараш, јӱрегер јаскы кӱнниҥ чогындый јылу болзын!

Кӱндӱлӱ эпшилер, Слерге бек су-кадык, амыр-энчӱ, билелик ырыс, иш-тошто једимдер кӱӱнзеп турус! Слердиҥ јӱрӱмигердиҥ кажы ла элези јаркынду отло толо болзын, кажы ла айыл-јуртты амыр-энчӱ ле ырыс толтырзын. Мындый ла јараш ла кижилик кӱӱндӱ болуп артыгар! Байрамла!

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина