Салымдар солыган кӱн...

Салымдар солыган кӱн…

23.06.2020

79 јыл кайра, кичӱ изӱ айдыҥ 22-чи кӱнинде, эртен тура 4 саат киреде Германияныҥ фашист черӱзи Советский Союзка јарлабазынаҥ кенетийин табарган. Бистиҥ албатыга Ада-Тӧрӧл учун Улу јуу башталган.

Туулу Алтайдаҥ канду јууга 42268 кижи, ол тоодо 7109 алтай эр атанган. Олордыҥ 21300 кирези, ол тоодо 4788 алтай черӱчил, Тӧрӧли учун јуу-согуштарда јеҥ јастанып јыгылган, сурузы јок јылыйган.

Арткан-калган ӱй улус, каргандар ла балдар колхозтыҥ јалаҥдарында, кӧктӧнӧр станоктордо, јердиҥ алдында байлыктарды казар предприятиелерде иштеп тартышкан.

Гитлер Тӧрӧлисти «јалкын кептӱ јууда» олјолоп аларга пландаган. Је орооныстыҥ текши албаты-јоны, бир кижи чилеп туруп чыгып, јӱрӱмин кысканбай, недеҥ де јалтанбай, ӧштӱле тартыжып, оны оодо соккон, телекейди фашизмнеҥ јайымдаган. 1418 кӱн ле тӱн улалган бу канду јууда бистиҥ ороонноҥ 27 миллион кире улус корогон.

Бистиҥ тергеениҥ черӱчилдери Москва алдында контртабаруда, Сталинградтагы ла Курский Дугадагы, Европадагы јуу-согуштарда, Берлинди аларында турушкандар.

Олордыҥ 17 муҥ кирези ордендерле, медальдарла кайралдаткан, экӱзи Мактыҥ толо кавалерлери болгон. Советский Союзтыҥ Геройы деп 25 јуучыл адаткан. Олордыҥ 17-зи бу бийик атты Белоруссияны ла Украинаны јайымдаган тушта ат-нерези учун алган.

2007 јылдаҥ ала кичӱ изӱ айдыҥ 22-чи кӱни ороонныҥ эземдик кӱндериниҥ тооломына кийдирилген.

Бу кӱнде Ада-Тӧрӧл учун Улу јуу башталганын эзедип, Россияда ла озодо Совет Союзта болгон ороондордо государстволык маанылар тӱжӱрилет, јууда корогондор эзедилет, кереестерге чечектер салылат ла башка да керек-јарактар ӧдӧт.

Эземниҥ ле карыкчалдыҥ бу кӱнинде Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин Горно-Алтайскта Мактыҥ Мемориалында Мӧҥкӱлик отко чечектер салды.

Коронавирус југуш оору таркаар чочыдула колбой тергееде эземдик керек-јарактарга кӧп улус јуулбайт ла олор санитар-эпидемиологиялык ээжи-некелтелер аайынча ӧткӱрилет.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина