Алтайдын Чолмоны

Тӧрӧлин корулаачылардыҥ байрамы

25.02.2021

Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели Олег Хорохордин Тӧрӧлин корулаачыныҥ кӱнинде Горно-Алтайскта Мактыҥ мемориалындагы ӱргӱлјик отко чечектер салган.

Кӧдӱриҥилӱ бу керек-јаракта анайда ок Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председателиниҥ молјуларын удурумга бӱдӱрип турган Герман Чепкин ле «Единая Россия» партияныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ качызы, сенатор Татьяна Гигель, республиканыҥ бӱдӱреечи ле јасакчы органдарыныҥ, тергеениҥ Јондык палатазыныҥ, јуучыл-тӧрӧлчи клубтардыҥ ла ветерандардыҥ организацияларыныҥ турчылары турушкандар.

Мактыҥ мемориалындагы ӱргӱлјик отко эземниҥ кереес чечектерин Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачызы Сергей Иванович Гончаров база салган. Ветеран Японияла болгон калапту јуу-согуштарда Ыраак Кӱнчыгыштагы баштапкы фронттыҥ тоозында турушкан. Олег Хорохордин карган јуучылды Тӧрӧлин корулаачыныҥ кӱниле уткуп, ого бек су-кадык, узак јӱрӱм кӱӱнзеп, канду јуулардыҥ јалаҥында ат-нерезин, амыр-энчӱ ӧйдӧ иште ичкери јӱткӱмелин кӧргӱзип, республиканыҥ ӧзӱмине јаан камаанын јетиргени учун јаан быйанын айткан.

Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачыларына учурлалган Мактыҥ мемориалы республиканыҥ тӧс калазында 1977 јылда ачылган. Мында камызылган ӱргӱлјик от айдыҥ-кӱнниҥ кандый ла айалгазында јалбышталып кӱйет. Отты айландыра кызыл-ӧрт тирӱ чечектер јаантайын јадат. Бистиҥ республикада кочкор айдыҥ 23-чи кӱнинде Тӧрӧлин корулаачылардыҥ байрамы темдектелерде, Мактыҥ мемориалында улус кере тӱжине болгондор. Олор бистиҥ ороонысты јуулап келген фашист јутпаларла ат-нерелӱ тартышкан јерлештериниҥ ады-јолдорын кереестеп, мемориалга чечектер салгандар.

Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председателиниҥ молјуларын удурумга бӱдӱрип турган Герман Чепкин байрам кӱнде Мактыҥ мемориалында кӧп улус болгонын темдектеп, бери јол јаантайын такталган јадар, республиканыҥ эл-јоны јаан јашту ӱйениҥ мактулу керектерин качан да ундыбас деп темдектеген. Сенатор Татьяна Гигель дезе каланыҥ ишкӱчиле јаткандары байрам кӱнде керееске келип, бойлорыныҥ тӧрӧлчи кӱӱнин база катап иле кӧргӱскендер деп айткан. Ол Кӱнбадыштыҥ бир кезек политиктериниҥ тӱӱкиниҥ бӱктерин булгап, јаҥыдаҥ јастыра бичиир мууканыжы темей керек болорын эземниҥ мындый байрамдары недеҥ де артык керелеп јат деп темдектеген.

Кӧдӱриҥи коронавирустыҥ пандемиязыныҥ ӧйинде санитар ла эпидемиологиялык айалгаларды бастыра јанынаҥ толо бӱдӱргениле П. В. Кучияктыҥ адыла адалган эл театрда ӧткӧн. Республиканыҥ башкараачызы бойыныҥ уткуулду куучынында бу государственный байрам јаҥжыканы аайынча бастыра јӱрӱмин Тӧрӧлин корулаар каруулу ла кӱндӱлӱ керекке берген ле бӱгӱнги амыр-энчӱ ӧйдӧ государствоныҥ кемнеҥ де камааны јок болорын, албатыныҥ токуналу јадын-јӱрӱмин јеткилдеп турган мактулу черӱчилдерге учурлалып турганын эзеткен.

«Россияныҥ президенти Владимир Владимирович Путинниҥ айтканыла, Тӧрӧлин корулаачыныҥ кӱни бисте ондор јылдардыҥ туркунына бийик кӧдӱриҥиде темдектелип јат. Бу кӱнде бис Россияныҥ солдаттарыныҥ ла офицерлериниҥ јуучыл ат-нерезин, олордыҥ јалтанбас алтамдарын ла уур-кӱчтердеҥ јана баспас турумкайын оморкодулу эске алынадыс. Бистиҥ государствоныҥ тӱӱкизи ат-нерелӱ керектерле, јаркынду јеҥӱлерле бай, олор јер-телекейдиҥ каптал-кӧмзӧзин байыдып, тӱӱкиде алтын таныктарла бичилген» — деп, тергеениҥ башчызы темдектеген.

Олег Хорохордин анайда ок кижиликтиҥ тӱӱкизинде болгон эҥ ле кату јуулардыҥ бирӱзи — Ада-Тӧрӧл учун Улу јуу албатыныҥ эземинде јажын-чакка јазылбас сорбу-шырка болуп арткан деп темдектеген. Россияныҥ эл-јоны бу тӱбек-шыраны качан да ундыбас. Калапту јуулардыҥ керечилери болгон ветерандар там ла астап јат. Алтай Республикада бӱгӱнги кӱнде тул арткан 249 карганак јуртайт, тылда иштегендердиҥ тоозы 759 кижи, Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ветерандарынаҥ дезе 26 ла кижи эзен арткан.

Башчы бис баштарысты јабыс эҥчейтип, ӧзӧк-буурыстаҥ чыккан јылу сӧстӧристи «кызу тергеелерде» экстремисттерле, терроризмле јана баспай тартышкан, кенейте болуп турган чочыдулу айалгаларды јоголторында эрчимдӱ турушкан черӱчил-ветерандарга база айдып јадырыс деген. Ол анайда ок амыр-энчӱ ӧйдӧ ороондо јеткер болбозын јеткилдеп турган Национальный гвардияныҥ офицерлерин ле черӱчилдерин, јаҥ корулаар органдардыҥ ишчилерин, аргадаачыларды ла ӧрт ӧчӱреечилерди байрамла база уткыган ла олорго бек-су-кадык, бӱдӱрип јаткан агару ижинде једимдер, билелеринде нак ла амыр-энчӱ јадын-јӱрӱм кӱӱнзеген.

Залда отургандарды Тӧрӧлин корулаачыныҥ кӱниле Алтай Республика аайынча баш федерал инспектор Дмитрий Колозин, Эл Курултайдыҥ председателиниҥ молјуларын удурумга бӱдӱрип турган Герман Чепкин, Россияныҥ Федерация Совединиҥ бастыра турчыларыныҥ адынаҥ сенатор Татьяна Гигель, Алтай Республиканыҥ јуучыл комиссары Олег Денисенко уткыгандар.

Кӧдӱриҥилӱ јуунда кайралдар табыштырылган.

Россияныҥ телекӧрӱлтезиниҥ ле радиозыныҥ сетьтериниҥ     «Радионыҥ ла телекӧрӱлтениҥ Алтай Республикадагы тӧс јериниҥ» филиалыныҥ директоры Юрий Демин Россия Федерацияныҥ телекӧрӱлтезин цифровой бӱдӱмге кӧчӱретен ӱлекерди бӱдӱреринде эрчимдӱ ле једимдӱ турушканы учун «За заслуги перед Отечеством»  орденниҥ баштапкы степеньдӱ медалиле кайралдаткан. Иштиҥ ветераны, Россия Федерацияныҥ Бичиичилер биригӱзиниҥ турчызы Николай Шодоевке Алтай Республиканыҥ ла оныҥ албатызыныҥ ӧзӱмине, республиканыҥ кӧгӱс байлыгын ӧскӱреринде јаан камаанын јетиргени ле јондык керектерде эрчимдӱ туружып турганы учун бистиҥ тергеениҥ эҥ бийик кайралы — «Таҥ Чолмон» («Утренняя Звезда») ордени табыштырылган.

Ол кӱн Кан-Оозы аймактыҥ јуучыл  комиссары Андрей Федоров Россия Федерацияныҥ коруланар ийдезин тыҥыдарында эрчимдӱ туружып турганы, бӱдӱрип јаткан ижинде бийик једимдерге јеткени ле узак ӧйгӧ ак-чек иштегени учун Алтай Республиканыҥ Кӱндӱлӱ грамотазыла кайралдаткан.

Профессионал ижинде јеткен бийик једимдери, молјогон керектерди ак-чек бӱдӱрип турганы учун Тӧрӧлин корулаачылардыҥ кӱнинде Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ, башкарузыныҥ председателиниҥ Быйанду самараларыла Алтай Республиканыҥ јаргы приставтарыныҥ Майма ла Чой аймактардагы бӧлӱктериниҥ кичӱ јаргы приставы Андрей Антюфьев,  јаргы приставтардыҥ Алтай Республика аайынча башкартузыныҥ баш инспекторы Евгений Блазнов ло кичӱ јаргы пристав Сергей Котляров кайралдаткандар.

Тӧрӧлин корулаачыларды АР-дыҥ Эл Курултайыныҥ председателиниҥ молјуларын удурумга бӱдӱрип турган Герман Чепкин парламенттиҥ адынаҥ база кайралдаган. Ол јылдыҥ сайын кочкор айдыҥ 23-чи кӱнинде темдектелип турган байрам — ол ат-нерениҥ ле јалтанбастыҥ кӱӱн-табыныҥ темдеги деп айткан. Герман Евгеньевич бу байрам россияндардыҥ канча ӱйелерин бириктирген, ӧзӧк-буурда тӧрӧлчи кӱӱнниҥ јалбышталган одын чаккан, јиит ӱйени Тӧрӧлин сӱӱрине ле ого чындык болуп артарына таскаткан байрам деп темдектеп, Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ Кӱндӱлӱ грамоталарын Улаган аймактыҥ јуучыл комиссарыныҥ баш болушчызы Игорь Артемовко, Оҥдойдо Николай Кулачевтыҥ адыла адалган ДЮСШ-ныҥ тазыктыраачызы Учурал Ноновко табыштырган.

Эл Курултайдыҥ Быйанду самаразыла АР-дыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ле башчызыныҥ Бирлик аппарадыныҥ аҥылу программаларыныҥ башкартузыныҥ јааны Александр Попов кайралдаткан. Павел Кучияктыҥ адыла адалган эл театрдыҥ сценазынаҥ ол кӱн анайда ок јуучыл-тӧрӧлчи кӱӱндӱ кожоҥдор јаҥыланып, залда отургандардыҥ ӧзӧк-буурын кӱйбӱредип, олорго байрамдык кӱӱн-санаа сыйлаган.

П. КАБАР

Е. БУТУШЕВТИҤ фотојуруктары