Алтайдын Чолмоны

Баштапкы алтай аудиобичик

15.03.2021

Балдардыҥ республикан библиотеказында 5-чи класстыҥ ӱренчиктерине школдыҥ программазы аайынча алтай литератураныҥ чӱмдемелдери алтай тилле чыккан аудиобичиктиҥ таныштырузы ӧтти.

Алтай Республиканыҥ культура, ӱредӱ ле билим аайынча министерстволоры ӧмӧ-јӧмӧ белетеп чыгарган дискти Павел Кучияктыҥ адыла адалган эл театрдыҥ артисттери ӱнделткен ле режиссеры Эрелдей Бештинов.

В. К. Плакастыҥ адыла адалган республикан гимназияныҥ солун аудиобичиктиҥ таныштырузына келген ӱренчиктерин, каланыҥ школдорыныҥ ӱредӱчилерин ӧрӧ адалган эки министерствоныҥ ишчилери Гульнара Куртова, Анжела Чендекова, эл театрдыҥ јааны Светлана Пешперова јакшынак ла ӧйинде чыккан аудиобичикле уткудылар. Олор онойдо ок алтай чӱмдемелдерди алтай тилле бийик профессионал кеминде ӱнделткен артисттерге јаан быйанын айттылар. Бу бичик ӱредӱчилерге, ада-энелерге керектӱзи ле тузалузы база темдектелди.

Бӱгӱнги кӱнде  јаан да, јаш та улус, ӱренчиктер де бичиктерди ас кычырып турганы јажыт эмес. Алтындый ӧй интернетке,  компьютерге, телефонго барат. Айса болзо, бу мындый дисктеҥ балдар бойыныҥ тӧрӧл су-алтай, кӱӱлик, байлык, эди-канындагы, ӧзӧгиндеги тилин угуп, тилиниҥ учурын баалаар болор бо деген шӱӱлте база угулды. Кӱнниҥ курч сурагы табынча бу мындый эп-арганыҥ болужыла чечилип барар болор бо… Шак мындый ӱлекер јолын алынып кӧндӱксе, тилдиҥ бӱгӱнги айалгазына база бир јаан јӧмӧлтӧ-болуш  болор эди.

Таныштыру ӧйинде эл театрдыҥ артисттери РФ-тыҥ, АР-дыҥ нерелӱ артизи Ираида Охрина, Айдар Унатов, Игорь Тазранов, Арунай Тазранова, Эмиль Колбин јуулган ӱренчиктерге баштанып, алтай бичиичилердиҥ, ийделӱ сӧстиҥ устарыныҥ бичигенин, чӱмдегенин кычырзын деп баштандылар.  Јӱрӱмде учураган кандый ла сурактарга јолду карууны, јӧп-сӱмени слер бичиктеҥ, чӱмдемелдеҥ табарар, олор слерге кандый да ӧйдӧ болушка келерге белен деп айттылар.

Алты саатка улалып турган дискке актерлордыҥ ӱнделткениле, темдектезе, И. В. Шодоевтиҥ «Ирбизек» (Эмиль Колбин), К. Ч. Тӧлӧсовтыҥ  «Таныбаган» (Игорь Тазранов), П. В. Кучияктыҥ «Адыјок»  (Айдар Унатов), Каинчинниҥ «Кызычак ла кураанак» (Арунай Тазранова), Н. Б. Бельчекованыҥ «От ло карганак» (Ираида Охрина), Ш. П. Шатиновтыҥ «Эрјине» (Айдар Унатов) чӱмдемелдери кирген.

Кӧдӱриҥи ӧйинде јуулгандар дисктеҥ  Нина Бельчекованыҥ «От ло карганак» деген куучынын Ираида Охринаныҥ кычырганыла уктылар.

5-чи класстыҥ алтай литературазы  аайынча бу аудиобичик јанынаҥ ишти таланыҥ ӱредӱ ле билим аайынча министерствозыныҥ комиссиязы јӧптӧгӧн лӧ  6-чы класстыҥ алтай литературазы аайынча аудиобичикти белетеери јанынаҥ јӧпти јараткан болуптыр. Айдарда, эл театрдыҥ актерлоры бу ижин улалтар.

Ийделӱ, ээлӱ сӧслӧ иштеери каруулу ла јилбилӱ керек. Ӱренчиктер дисктеҥ чӱмдемелди актерлор канайда кычырганын ајарулу, табылу укса, бойына кӧпти алар. Темдектезе, балдар кандый бир кӧрӱ-маргаандарга белетенгенде, болушка диск келер.

Солун дисктиҥ таныштырузы ӧйинде актерлор Айдар Унатов, Игорь ло Арунай Тазрановтор мастер-класс та ӧткӱрди. Балдар бичик те кычырар, актерго до ӱренип, оныҥ јажыттарын тереҥжиде билер амадула, туштажуныҥ кийнинеҥ тарап-таркаарга меҥдебей, бойлоры ортодо мастер-класс ӧткӱрген.

К. ПИЯНТИНОВА

С. ОРОЕВТИҤ фотојуругы