Улуска јӱрӱм сыйлаары — агару иш

22.06.2021

Кичӱ изӱ айдыҥ 17-чи кӱнинде П. В. Кучияктыҥ адыла адалган эл театрда Медишчилердиҥ кӱнине учурлалган кӧдӱриҥилӱ јуун ӧткӧн. Эмчилерди олордыҥ байрамыла Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели О. Л. Хорохординниҥ адынаҥ оныҥ баштапкы ордынчызы Эжер Ялбаков, Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели А. П. Кохоевтиҥ адынаҥ оныҥ ордынчызы Герман Чепкин уткугандар.

Вице-премьер бойыныҥ уткуулында: «Су-кадыкты корыыр бӧлӱкте туш-туура улус јок. Јаан улусты ла оогош балдарды эмдеер каруулу керекте оору-јоболдыҥ шыразын ла тӱбегин бойлорына јуук алынып турган эмчилер туружып јат. Олор бу ишке акту бойлорыныҥ кӱӱн-санаазыла келип турганы база тегиндӱ эмес. Слерди профессионалдардыҥ командазы деп адап, улус слерге эҥ ле јаан байлыктарыныҥ бирӱзин — су-кадыгын бӱдӱмјилеп јат» — деп темдектеген. Ол медишчилер бойлорыныҥ ӧйин карамдабай, амыраар ла байрам да кӱндерде оору улуска јаантайын болушка келип јат деп айткан.

«Эмчилердиҥ ижи анчада ла коронавирустыҥ таркап турган ӧйинде јаан учур алынган. Медишчилер пандемияныҥ ӧйинде јана баспазын ла ат-нерезин кӧргӱскендер. Олордыҥ бу нерелӱ ижи тӱӱкиде ӱргӱлјиге артар. Эл-јонныҥ су-кадыгын корулаар, олордыҥ јӱрӱмин аргадаар керекке элдеҥ озо шак врачтар туруп чыккан. Олор эмчиликтиҥ постторында тӱндӱ-тӱштӱ иштеп, оору улусты аргадагандар. Бӱгӱн бу иш республиканыҥ эмчиликтеринде оноҥ ары эрчимдӱ улалып јат» — деп, Эжер Ялбаков ајарган.

Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ баштапкы ордынчызы су-кадыктыҥ бӧлӱги бисте ичкери ӧзӱп јат деп темдектеген. Кӧп јерлерде јаҥы эмчиликтер, поликлиникалар тудулган, эмчиликтерге эмдиги ӧйдиҥ эдим-јазалдары келип јат, санитарный авиация једимдӱ иштейт, тӱрген болуш јетирер бригадалар тӧзӧлгӧн. Ыраакта турган јуртттарда јаҥы ФАП-тар тудулган. Ӧткӧн јылда республикада бастыра 16 ФАП ишке табыштырылган. Кызыл-Ӧзӧк јуртта амбулатория тудулган, медицинада јеткер болбозын јеткилдеер тӧс јер, республикан эмчилик ла Турачак аймактыҥ эмчилиге, республиканыҥ стоматологический поликлиниказы, Улаган аймактыҥ эмчилиги ле психиатрический эмчилик бастыра јанынаҥ чыныкталган.

Республикага тӧс јердеҥ башка-башка бӱдӱмдӱ одус бир кӧлӱк келген. Тергеениҥ бюджединиҥ болужыла ӱзеери база эки кӧлӱк алылган. Эжер Ялбаков кӧдӱриҥилӱ јуунда анайда ок су-кадыкты корыыр бӧлӱктиҥ ветерандарына јаан алкыш-быйанын айткан. Бастыра јӱрӱмин улусты эмдеер каруулу ла кӱндӱлӱ керекке учурлаган тоомјылу ветеран-ӧрӧкӧндӧрдиҥ ченемели бӱгӱнги кӱнде јиит специалисттерге сӱрекей керектӱ.

Эл Курултайдыҥ председателиниҥ ордынчызы Герман Чепкин театрдыҥ јаан залында отурган медишчилерди байрамла уткуп, слерге оору-јоболло, сынык-бычыкла баштанбаган улус бистиҥ тергееде, байла, јок болбой деп айткан. Улуска јӱрӱм сыйлаары — ол агару ла кӱндӱлӱ иш. Оныҥ айтканыла, республиканыҥ јасакчы јаҥы су-кадыктыҥ бӧлӱгин ӧскӱрерге ле тыҥыдарга бастыра аргаларды тузаланып, федерал, тергеелик ле муниципал органдарла јуук колбуда иштеп јат. Оныҥ шылтузында кӧп јерлерде эмчиликтердиҥ, поликлиникалардыҥ, аптекалардыҥ ла ФАП-тардыҥ материальный тӧзӧлгӧлӧри чик јок јаҥыртылган.

Ороонныҥ президенти ле бистиҥ башкару су-кадыктыҥ бӧлӱгин ӧскӱрерге јаан ајару эдип јат. Президент быјыл Федерал Јуунга эткен Баштанузында профшиҥжӱлер ле диспансеризация ӧткӱрерине диагностиканыҥ эмдиги ӧйдӧги комплекстери сӱрекей керектӱ болгонына ајару эткен. Ол Баштануда анайда ок эмчиликтерди аҥылу кӧлӱктерле јеткилинче јепсеер керек деп айткан. Герман Чепкин бу сурактар бистиҥ тергееге сӱрекей учурлу болуп јат деп темдектеген. Ол кичӱ изӱ айдыҥ 16-чы кӱнинде ӧткӧн Эл Курултайдыҥ ээчиде сессиязында депутаттар Россия Федерацияныҥ башкарузыныҥ председатели М. В. Мишустинге бюджеттиҥ бӧлӱгинде иштеген улустыҥ ишјалын бирлик системала тӧлӧӧрине кӧчӧри јанынаҥ баштану эткен деп айткан.

Россия Федерацияныҥ су-кадыкты корыыр министерствозыныҥ тӧшкӧ тагынып јӱрер «Су-кадыкты корыырыныҥ отличниги» деген темдегиле республикан эмчиликте балдардыҥ анестезиология ла реанимация аайынча бӧлӱгиниҥ врач-анестезиологы Игорь Варфоломеев, чемет ооруныҥ диспансериниҥ амбулаторный бӧлӱгиниҥ јааны врач-фтизиатр Сергей Дамер, республикан эмчиликтиҥ операциялар ӧткӱрер блогыныҥ башкараачызы врач-хирург Александр Егоров, Чой аймактыҥ эмчилигиниҥ участковый врач-педиатры Этери Зделова, республикан эмчиликте клинический лабораторный диагностика ӧткӱрип турган врач Екатерина Савостина ла Кош-Агаш аймактыҥ эмчилигиниҥ врач-рентгенологы Елена Чинина кайралдаткандар.

Россия Федерацияныҥ су-кадыкты корыыр министерствозыныҥ Кӱндӱлӱ грамоталары республикан эмчиликтиҥ врач-офтальмологы Ирина Дюсенбаевага, Турачак аймактыҥ эмчилигиниҥ участковый сестразы Ирина Коваленкого, бу ок эмчиликтиҥ тӱрген болуш јетирер кӧлӱгиниҥ тискинчизи Александр Кудринге, Шабалин аймактыҥ эмчилигиниҥ тӱрген болуш јетирер кӧлӱгиниҥ фельдшери Евгений Кумандинге, республикан эмчиликте балдардыҥ неврология аайынча бӧлӱгиниҥ баш медсестразы Ирина Леонтьевага, јаргы-медицинаныҥ экспертизазы аайынча бюрозыныҥ врач-эксперти Ирина Морозовага, республика-ныҥ стоматологический поликлиниказыныҥ бӧлӱгиниҥ јааны врач-стоматолог-терапевт Алтынай Пиянтинага ла республикан эмчиликтиҥ чемет оорула тартыжар диспансериниҥ врач-фтизиатры Татьяна Ткачка табыштырылган.

«Алтай Республиканыҥ нерелӱ врачы» деген ат республикан эмчиликтиҥ врач-анестезиолог-реаниматологы Анатолий Ефимовко, участковый врач-терапевт Оксана Кулиничке, перинатальный тӧс јердиҥ ультразвуковой диагностика аайынча врачы Лилия Ынтаевага адалган.

«Алтай Республиканыҥ су-кадыкты корыырыныҥ нерелӱ ишчизи» деген ат Кош-Агаш аймактыҥ эмчилигиниҥ санитары Анузя Бурбаевага, Кан-Оозы аймактыҥ эмчилигиниҥ хозяйственный иштер аайынча бӧлӱгиниҥ јааны Марат Маймановко, Турачак аймактыҥ эмчилигиниҥ посттогы сестразы Людмила Миллерге, республикан эмчиликтиҥ балдардыҥ пульмонология аайынча бӧлӱгиниҥ посттогы сестразы Нина Цветковага адалган.

Иштиҥ озочылдарына Россия Федерацияныҥ ла Алтай Республиканыҥ кӱндӱлӱ кайралдарын Эжер Ялбаков табыштырган. Парламенттиҥ эҥ бийик кайралын — Кӱндӱлӱ грамотаны узак јылдарга ак-чек иштеп, бийик једимдерге јеткени учун су-кадыкты корыыр бӧлӱктиҥ специалисттерине Эл Курултайдыҥ председателиниҥ ордынчызы Герман Чепкин табыштырган.

Анайып, байрам кӱнде Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ Кӱндӱлӱ грамоталарыла Оҥдой аймактыҥ эмчилигиниҥ медсестразы Августа Бакрасова, СПИД-ле тартыжар тӧс јердиҥ медсестразы Любовь Бутакова, Чамал аймактыҥ эмчилигиниҥ врач-терапевти Ольга Быкова, бу ок эмчиликтиҥ тӱрген болуш јетирер кӧлӱгиниҥ тискинчизи Евгений Глазер, медсестразы Ирина Дымова, Оҥдой аймактыҥ эмчилигиниҥ су-кадыкты корыыр пунктыныҥ јааны Луиза Кантырова, Горно-Алтайскта эмчилик-физкультурный диспансердиҥ баш медсестразы Алевтина Керексибесова, чемет оорула тартыжар диспансердиҥ санитары Аксана Кудачина, Кош-Агаш аймактыҥ эмчилигиниҥ медсестразы Зоя Майжегишева, Турачак аймактыҥ эмчилигиниҥ баш медсестразы Антонина Миронова, республикан эмчиликтиҥ врач-эндокринологы Елена Мирошниченко, Шабалин аймактыҥ эмчилигиниҥ фельдшер-лаборанты Маргарита Рыкова, Майма аймактыҥ эмчилигиниҥ Кызыл-Ӧзӧк јурттагы участковый амбулаториязыныҥ врач-терапевти Лариса Садыкова, Горно-Алтайск-та экинчи таҥмалу стоматологический поликлиниканыҥ медсестразы Наталья Сигачева, Чой аймактыҥ эмчилигиниҥ медсестразы Валентина Тупякова, психиатрический эмчиликтиҥ медсестразы Галина Шелудькова кайралдаткандар.

П. Кабар

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина