Тергеебисте јолдор јазалат

19.11.2021

Кӱчӱрген айдыҥ 16-чы кӱнинде «Чуйдыҥ јолы – Алтын-Кӧлгӧ јетире» федерал трассаныҥ автомобильный јолыныҥ баштапкы эки бӧлӱгиниҥ кӧдӱриҥилӱ ачылтазы ӧтти. Бу учурлу керекте Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин, Эл Курултайдыҥ председатели Артур Кохоев туруштылар.

«Бу јолдыҥ бистиҥ бӱгӱн ачып јаткан текши узуны 14 километр эки бӧлӱги Кызыл-Ӧзӧк, Куташ ла Карасук јурттар ӧткӱре ӧдӧт. Мынаҥ озо бу бӧлӱктер коомой айалгада болгон. Эл-јонноҥ кӧп комудалдар келетен. Республиканыҥ айылчылары да јолдыҥ коомой болгонына ајару эдетен» — деп, тергеениҥ башкараачызы айткан.
Оныҥ темдектегениле, јолдыҥ бӱгӱн ачылган бӧлӱктери ӧдӧтӧн јаан иштердиҥ јӱк ле баштапкы турулталары. Алтын-Кӧлдӧӧн барган јолды федерал кемине табыштырар деген јӧп РФ-тыҥ транспорт аайынча министерствозыныҥ ла Росавтодордыҥ башкараачыларыла ӧткӧн куучын-эрмектердиҥ кийнинеҥ алынган эди.
«Тӧс иштерди 2024 јылда бӱдӱрип саларыс ла бу јол аймактарыстыҥ эл-јонына ла тергеебистиҥ айылчыларына јеткер јок ло эптӱ јорыктагадый айалгага јетирилерин темдектейдис» — деп, Олег Хорохордин айткан.
Јолды соок регенерацияныҥ технологиязы аайынча јазагандар, ӱстине эки кат асфальтбетон салынган. Јол ӧткӧн јурттардыҥ ичинде текши узуны 3 километр тротуарлар ла 5 километр кире јаҥы электројарыткыштар јазалган.
Јол јазаачылар анайда ок суу ӧткӱрер 30-таҥ кӧп трубаны солыган, темирдеҥ узуны 7 километр кире чеден тургускан, разметканы термопластиктеҥ белетеген. Оноҥ башка светофорлорлу, јойу јол кечер эки јер јазалган ла автобустыҥ јети јаҥы автопавильоны тургузылган.
2022 јылда Алтын-Кӧлдӧӧн барган јолдыҥ Карасуктыҥ ажузынаҥ ала Паспаулга јетире бӧлӱги јазалар. Бу ла кӱндерде јолдыҥ Карасук јурттаҥ ала Карасуктыҥ ажузына јетире бӧлӱги јазалып башталар.
Јазалган јолдо бар кӱрлерди нормативный некелтелерге келиштире јазайтаны база темдектелген. Саразон, Ишпа ла Турачак сууларды кечире салынган ӱч кӱрди јазаарына керектӱ ӱлекерлердиҥ документтери белен. Анайда ок Кедровка, Уба, Баштапкы Уба, Высельская Уба сууларды ла Алтын-Кӧлдӧӧн барган јолдыҥ 60-чы километринде суучакты кечире салынган бастыра беш кӱрди јазаарына керектӱ документ-чаазындарды белетеери аайынча иштер ӧдӧт.
Олег Хорохординниҥ темдектегениле, федерал јолды јазаарыла колбой республиканыҥ бастыра аймактарында тергеелик ле јербойыныҥ јолдорын јазаары аайынча јаан иштер ӧдӧт. «Јеткер јок чыҥдый јолдор» нацӱлекер ле ӧскӧ дӧ программалар аайынча 2019 јылдаҥ ала текши узуны 300 километр кире тергеелик ле јербойындагы учурлу јолдор јазалган ла тудулган.
Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели Артур Кохоев Алтын-Кӧлгӧ јетире јол бӱткӱлинче јазаларын темдектеген. Мынызы Майма, Чой ло Турачак аймактардыҥ туристический, экономический аргаларын ачар арга берер деген.
Федерал автомобильный јолдордыҥ «Алтай» деп башкартузыныҥ јааны Анатолий Волковтыҥ темдектегениле, бу јолдыҥ база да узуны 120 километр кире бӧлӱгинде јазал иштер ӧткӱрер керек. «Орооныстыҥ тӧс байлыктарыныҥ бирӱзи болуп турган Алтын-Кӧлгӧ јетире јолды эл-јонго ло тергеениҥ айылчыларына эптӱ ле јеткер јок этире јазаарга мынаҥ да ары кичеенерис» — деп айткан.
Алтын-Кӧлгӧ јетире јолдыҥ баштапкы эки бӧлӱгиниҥ кӧдӱриҥилӱ ачылтазында јол јазаачыларга республикан кайралдар табыштырылган.

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым