Калганчы кӱзӱҥи — эрикчелдӱ сӱӱнчи

27.05.2022

Катап ла кичӱ тӧрӧлисте ар-бӱткен тынданган, агаштардыҥ бӱрлери јайылган, кӱӱк эткен јас. Айдарда, школды божодып јаткан 11-чи класстардыҥ балдарында сакылталу ла ол ок ӧйдӧ эрикчелдӱ калганчы кӱзӱҥӱлер шыҥырап баштаар ӧй. Онойып, Горно-Алтайск калада баштапкы мындый байрам В. К. Плакастыҥ адыла адалган республикан гимназияда ӧтти.

Оныҥ эл театрдыҥ јаан залында ӧткӧн тӧс кӧдӱриҥизинде 11-чи класстарла коштой 9-чы класстардыҥ балдары база болды. Олор дезе тӧс текши ӱредӱ божотконы учун база выпускниктер деп чотолот. Зал ада-энелерле, эје-сыйындарла, ака-карындаштарла, ӱредӱчилерле јык толо. Балдар… Јок, олорды эмди «јииттер» деп адаар керек. Јииттер сӱрекей јараш: кыстар ак фартуктарлу, ак бантиктерлӱ, уулдар пиджактарлу, ак чамчаларлу, галстук-кӧбӧлӧктӧрлӱ. Кажызыныҥ ла чырайында сӱӱнчи, ӧкпӧӧриш ле база та не де сезилет…
Ӧткӱреечилердиҥ айтканыла, национальный школ тӧзӧлгӧнинеҥ ала оноҥ 5 муҥ кире выпускник чыккан. Олордыҥ ортозында ӱредӱзин 75 кижи алтын медальду, 46 кижи мӧҥӱн медальду божоткон. Бу школдоҥ тергеебистиҥ сӱрекей тоомјылу, јарлу, јайалталу ла ойгор санаалу улузы чыккан. Поэттер, бичиичилер, билимниҥ кандидаттары ла докторлоры, артисттер, јурукчылар, эмчилер, инженерлер, политикалык ишчилер, эл-тергеелик сыйлардыҥ лауреаттары, башка-башка ордендердиҥ кавалерлери: Борис Алушкин, Таныспай Шинжин, Иван Белеков, Валентина Штанакова, Елена Байрымова, Петр Бедушев, Анна Балина ла оноҥ до кӧп ӧскӧлӧри. Оныҥ да учун 2022 јылдагы бу 73-чи выпусктыҥ јииттери олордыҥ јолын јолдоп, тӧрӧл республиказыныҥ, орооныныҥ оморкодузы болор деп ижемји бар.
Бу байрам балдарыныҥ он бир јылдыҥ туркунына јеҥӱлери учун сӱӱнген, јеҥдирткенине санааркаган ада-энелерине, ӱредӱчилерине ле таскадаачыларына баалу ла кару. Олор кажы ла бала учун залда оморкоп отургандар.
Быјыл гимназия 11-чи класстыҥ 56 ла 9-чы класстыҥ 71 выпускнигин чыгарып јат. Олордыҥ тоозында ӱренчиктердиҥ билим биригӱзиниҥ, спорт маргаандардыҥ, јайаандык конкурстардыҥ туружаачылары. Кӧдӱриҥиде уткуулду сӧстӧрин Алтай Республиканыҥ ӱредӱ ле билим аайынча министри Ольга Саврасова, РФ-тыҥ культуразыныҥ нерелӱ ишчизи, АР-дыҥ нерелӱ ишчизи, ветерандардыҥ совединиҥ ле Журналисттер биригӱзиниҥ јааны, «Знак Почета» ла «Таҥ Чолмон» ордендердиҥ кавалери, АР-дыҥ кӱндӱлӱ кижизи Борис Алушкин, тергеениҥ башчызыныҥ албатылар ортодо колбулар ла алтай тил аайынча јӧпчизи Иван Белеков, республикан гимназияныҥ директоры, АР-дыҥ нерелӱ ӱредӱчизи Людмила Манатова, классты башкараачы ӱредӱчилер ле ада-энелер айттылар. Јаандар выпускниктерге баштанып, олор экзамендерди јакшы табыштырзын, јӱрӱмде бойыныҥ јолын табып, орооныстыҥ тоомјылу граждандары болзын, кичӱ тӧрӧлин ундыбай, ого јарамыкту иштезин деп кӱӱнзедилер. Ада-энелерге ле ӱредӱчилерге, таскадаачыларга јакшы таскамалы, турумкайы учун быйанын айдып, балдары олорды, алтай тилин, чӱм-јаҥжыгуларын ундыбай, тооп јӱрзин деп јакардылар. Јакшы ӱредӱлӱ ле эҥ эрчимдӱ выпускниктер дипломдорло кайралдаткан. Айнар Тепуков, Лина Куртова, Айана Нурелова, Аруна Шикакова, Амаду Урматов, Амырай Мышлакова, Ляна Кокпоева, Яркынай Енчинова, Айлана Акчинова, Амыр-Санаа Дибесов, Эдгар Пушкунов, Эзен Качкинов ло о.ӧ.
Театрда кӧдӱриҥиниҥ кийнинде гимназияныҥ школыныҥ јаан залында 11-чи класстыҥ балдары ада-энелерге, ӱредӱчилерге ле кийнинде келип јаткан ӱренчиктерге јаҥжыгу болуп калган «Незабудка» деген јилбилӱ ойын-концерт кӧргӱсти. Школдо ӧткӱрген ӧйлӧриниҥ элестери, оогоштогы ла эмдиги фотојуруктары, театрал тургузулар, кожоҥ-бије ле выпускниктердиҥ ачык айдыныжы, кӧстиҥ јажы ла эрикчелдӱ сӱӱнчи…
Бу байрамныҥ кӧрӧӧчизи болуп, республикан гимназия чындап та Алтай Республикабыстыҥ аҥылу ла эҥ јаркынду школы деп база катап билип алдым. Оныҥ тӧс байлыгы — слер, ӱренчиктер. Кандый да уур-кӱчтерди ӧмӧ-јӧмӧ ӧдӱп, нак јӱргенерле бис, ада-энелер, оморкойдыс. Гимназияныҥ мындый ла ойгор санаалу, чечен тилдӱ, аҥылу кӧрӱм-шӱӱлтелӱ, ӧктӧм, кичӱ тӧрӧлигерди кӧдӱрер чындык балдары болугар! Слердеҥ Алтайыстыҥ келер ӧйи камаанду.
Тергеебистиҥ быјылгы ончо выпускниктерине школдо шыҥыраган калганчы кӱзӱҥи јолдорын арутазын, бу јииттердиҥ јӱрӱми ырысту ла узун болзын деп кӱӱнзейли.

Арчын јытту Алтайыс
Курчулап турзын слерди.
Ашкан ажуларардыҥ алкыжы јетсин,
Кечкен кечӱлерердиҥ ийдези кожулзын!

Эмина КУДАЧИНА
Евгений БУТУШЕВТИҤ ле јурттардаҥ алылган фотојуруктар

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина