Амадулар кыйалтазы јогынаҥ бӱдер!

24.01.2023

Нерелӱ јуучылдарысла, албаты-јоныныҥ амыр-энчӱзин корулап јаткан уулдарысла оморкоп, олор керегинде бичимелдеристи улалтадыс. Онойып олордыҥ ончозына эзенисти ле алкыжысты јетиредис.

Алтайыстыҥ база бир чындык уулы – Амаду Мергенович Кудачин. Ол 1991 јылда Оҥдой јуртта чыккан. Ондо ло школды ӱренип божоткон. Јаштаҥ ала спортло јилбиркеп, самбо, дзюдо кӱрештерле тазыктырынган.

2007 јылда Амаду Горно-Алтайсктыҥ педколледжине физкультурный бӧлӱкке ӱренерге кирген. Студенттеп турала, ол тазыктыруларын «Алып» деген спорт клубта улалткан. Оныҥ тазыктыраачылары Р. Р. Чильчинов ло Россия Федерацияныҥ нерелӱ тазыктыраачызы С. Ю. Аткунов болгондор. Амаду јӱстеҥ ажыра башка-башка маргаандарда турушкан, ол тоодо тергеелик ле Россия кеминде турнирлерде кӧп тоолу кайралдар алган једимдӱ спортчы, Россияныҥ спортыныҥ черӱлик колдомдош согужы аайынча узы.
2010 јылда ол черӱчил молјузын бӱдӱрерге атанган. Кичӱ тӧрӧлине јанып келеле, педколледжте ӱредӱзин божоткон. Тӧрӧл јуртына барып, ондогы ДЮСШ-да ӱредӱчи-тазыктыраачы болуп иштеген. Биле тӧзӧгӧн, эки кызычак чыдадат. Эш-нӧкӧри Анна школдо ӱредӱчи болуп иштейт.

Чындап, Амадуныҥ ада-энези ле сыйны база ӱредӱчилер. Карындажы дезе аказыныҥ бӱгӱнги јолыла барып, јуучыл болорго амадайт. Аказы ого тоомјылу тем-јозок болот.
Јуучыл јолын Амаду 2013 јылда баштаган, тургуза ӧйдӧ ол аҥылу ууламјылу бригадада јуучыл молјуларын бӱдӱрет. Бу јерлежистиҥ тӧрӧлчи кӱӱнин, Ада-Тӧрӧлине чындыгын оныла таныш ончо улус билер. Оныҥ да учун бӱгӱнги кӱнде Амаду гвардияныҥ старший сержанты, бӧлӱктиҥ јааны, аҥылу јуучыл операцияныҥ туружаачызы. Ол 2022 јылдыҥ кичӱ изӱ айынаҥ ала Донецкий ле Луганский республикалардыҥ амыр јаткан албатызын корулап јат.

Ак-чек, јалтанбас службазы учун јиит јуучылыс «За службу на Кавказе» крестле, «За заслуги перед Отечеством», «За боевые отличия», «За отвагу» деген медальдарла кайралдаткан. Јуукта ол база бир јаан кайрал алган – Јалтанбастыҥ ордени. Бу ончо кайралдар тӧрӧлчи јерлежистиҥ јана баспазын, турумкайын ла јалтанбазын керелейт. Јуучыл молјуларын бӱдӱрип тура, Амаду шыркалаткан. Шырказын озо госпитальда эмдедип, оноҥ айлына келип барган кийнинде, ол ойто ло јуучыл нӧкӧрлӧрине меҥдеп атанган. Удабас ойто ло передовойго чыгар…

Бу ла кӱндерде ого Јалтанбастыҥ экинчи ордени берилери керегинде јетирӱ келген.

Амадудый јалтанбас уулдарыс барда, ончо амадулар кыйалтазы јогынаҥ бӱдеринде алаҥзу јок! Јуучылдарыска бек су-кадык, тӧрӧл Алтайынаҥ курчу-куйакту, Кудайынаҥ алкышту јӱрӱп, эзен-амыр јанып келзин деп кӱӱнзейдис!

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина