Ӧзӱп јаткан ӱйени тӧрӧл тилине таскадары

31.03.2023

В. К. Плакастыҥ адыла адалган ресгимназияда тулаан айдыҥ 30-чы кӱнинде Сибирьдиҥ ле Ыраак Кӱнчыгыштыҥ албатыларыныҥ тӧрӧл тилдери аайынча тергеелик олимпиаданыҥ кӧдӱриҥилӱ ачылтазы ӧтти.

Кӧдӱриҥилӱ ачылтада айылчыларды культураныҥ ла санаттыҥ Г. И. Чорос-Гуркинниҥ адыла адалган колледжиниҥ ӱренеечизи кӧбӧк сӧӧктӱ Эжер Чурекенов кайыла уткуган.
АР-дыҥ ӱредӱ ле билим аайынча министерствозы бу олимпиаданы экинчи јыл ӧткӱрет. 2022 јылда дистанционный технологиялардыҥ болужыла јети тергеедеҥ 9-11 класстардыҥ 136 ӱренчиги турушкан. Быјыл тергеелер ортодо олимпиада эки тепкишле ӧткӧн. Баштапкы тепкиште јети тергеедеҥ 294 ӱренчик болгоны јарталган.

Олимпиаданыҥ баштапкы тепкижинде эҥ бийик баллдарды алып, јеҥӱге чыккан туружаачылар ӱредӱчилериле, таскадаачыларыла кожо келген. Анайып, бистиҥ айылчылардыҥ тоозында беш кижи Башкортостаннаҥ, тӧрт — Бурятиянаҥ, јети — Тыванаҥ, ӱч — Саха-Якутиянаҥ ла бир кижи — Хакасиянаҥ. Бойыстыҥ јерлештеристеҥ јети бала.

— Россияда кӧп калыктар јадып турганы учурлу. Кажызы ла тӧрӧл тилин, тӱӱкизин билип, чеберлеп, оны ӱйедеҥ ӱйеге ӱлежип барза, оноҥ до сӱрекей болор эди. Баштапкы тепкиште 294 туружаачылардыҥ ортозынаҥ јеҥӱге чыккандар бӱгӱн мында маргыжат — деп, АР-дыҥ ӱредӱ ле билим аайынча министри Ольга Саврасова туружаачыларга баштанган.

Алтай Республиканыҥ ӱредӱ ле билим аайынча министриниҥ баштапкы ордынчызы Екатерина Чандыева јуулгандарды уткуп тура, бу ӧдӱп јаткан керекке бийик баа берип, оныҥ учурын аҥылап темдектеди.

Туружаачылардыҥ ижин шиҥдеп кӧрӧр жюриниҥ ады-јолы толо залда јарлалган. Ол филология билимдердиҥ кандидаттары Анжела Чендекова, Маргарита Дедина, Надежда Ерленбаева, тӱӱки билимдердиҥ кандидады Эркин Енчинов, педагогикалык билимдердиҥ кандидады Римма Минакова, алтай тилдиҥ ле литератураныҥ ӱредӱчизи Юлия Мундукина, Горно-Алтайск каланыҥ ӱредӱлик башкартузыныҥ методисти Надежда Уина, ӱредӱ ле билим аайынча министерствоныҥ специалисти Марина Ерелина.

Кажы ла тергееде тӧрӧл тилди ӱредеринде бойыныҥ курч сурактары ла једимдери бар. Бӱгӱн ӱредӱликте иштеп јаткандарды бириктирип јаткан бирлик амаду — ӧзӱп јаткан ӱйени тӧрӧл тилин билип, калыгыныҥ тӱӱкизине, кӧгӱс байлыгына, чӱм-јаҥына тайанып, тӧрӧлчи кӱӱн-тапту, кӧгӱстӱ, керсӱ кӧрӱмдӱ эдип таскадары.

Айару ЧЕКОНОВА
Евгений БУТУШЕВТИҤ фотојуругы

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым