Чуйдыҥ јолы: туризмниҥ ӧзӱмине јаан јӧмӧлтӧ

20.06.2023

Туризмниҥ тергеелер ортодогы «Чуйдыҥ јолы» деп маршрудын ӧскӱрери аайынча Алтай крайдыҥ, Новосибирский областьтыҥ ла Алтай Республиканыҥ башкарулары ортодо ӧмӧ-јӧмӧ иш јанынаҥ јӧптӧжӱге колды АР-дыҥ башчызы Олег Хорохордин Петербургтагы албатылар ортодогы XXVI экономикалык форум ӧдӧр тушта салган.

«Бистиҥ тергеелер ортодо јӧптӧжӱ туризмниҥ телекейдиҥ эҥ јараш јолдорыныҥ бирӱзи болуп турган Чуйдыҥ јолыла маршрудын ӧскӱрер арга берер. Бу јолдыҥ кӧп саба бӧлӱги Алтай Республиканыҥ јериле ӧдӧт. Ол јол-маршрутка национальный статус берерге, РФ-тыҥ экономиканыҥ ӧзӱми аайынча министерствозына угузу бичик белетелер» — деп, Олег Хорохордин айткан.

Национальный турмаршрут тӧзӧгӧни улустыҥ јол-јоруктарына јарамыкту айалга тӧзӧӧр, экскурсионный ла соотошту программаларды элбедер, анайда ок автотуристтердиҥ тоозын кӧптӧдӧр аргалар берер.

«Турмаршрутты ӧскӱрери — ол јолдордыҥ јанында јеткилдештерди, навигацияныҥ бирлик системазын тӧзӧӧри ле јарандырары, туристтерге эдилип турган јеткилдештерде јеткер јок айалга болорыныҥ чыҥдыйын бийиктедери. Тергеелер ортодо мындый ӧмӧ-јӧмӧ ишти тӧзӧгӧни федерал автојолды јакалай турган јурттарды јарандырарына, бистиҥ ӱч тергеениҥ ле бӱткӱл Сибирьдиҥ јерлеринде ичбойындагы ла тууразынаҥ туризмди оноҥ ары ӧскӱрерине камаанын јетирер» — деп, республиканыҥ башчызы темдектеген.
Алтай крайдыҥ губернаторы Виктор Томенконыҥ эзеткениле, бу тергеениҥ јеринде Чуйдыҥ јолыныҥ узуны 300 километр кире. «Јол-трафиктиҥ аргазы јаан — кӱнине бу јолло 20 муҥ кире кӧлӱк ӧдӧт, калалардыҥ јанында олордыҥ тоозы 50 муҥга једет. Тургуза ӧйдӧ јолдыҥ 112 километр бӧлӱги тӧрт полосага јетире элбедилген, эмди јолдыҥ база алты бӧлӱгинде јазашту иштер ӧдӧт. Бистиҥ пландаганысла, бу јолды элбедерин 2035 јылга јетире ӧйдиҥ туркунына бӱткӱлинче бӱдӱрип салар арга бар» — деп, ол айткан.

«Чуйдыҥ јолы — тегин ле јол эмес, ол Новосибирский областьтыҥ албаты-јоны сӱрекей сӱӱп турган Туулу Алтай јаар јол. Ӱч тергеениҥ ӧмӧ-јӧмӧ ижиниҥ шылтузында сибиряктар бойына јаҥыс ла јарлу јерлер ачар эмес, је анайда ок Монголияныҥ гран-кыйузына јетире чӧйилген јол чындап та јараш јер ле Туулу Алтайда кижи кӧргӧдий база да кайкамчылу јерлер бар болгонын билип алар» — деп, јӧптӧжӱге кол салылган кийнинеҥ Новосибирский областьтыҥ губернаторы Андрей Травников темдектеген.

National Geoqraphic деп билим-јарлу журналдыҥ темдектегениле, Чуйдыҥ јолы телекейдиҥ эҥ јараш он јолыныҥ тоозына кирет, бу Россияныҥ мындый тооломго кирген сок јаҥыс јолы болуп јат.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина