Изӱ колчабыжу. Кӧстиҥ јажы

26.10.2023

Јылу айас кӱски кӱнде Л. В. Кокышевтиҥ чыкканынаҥ ала 90 јылдыгына учурлай оныҥ «Арина» романы аайынча П. В. Кучияктыҥ адыла адалган эл театрда спектакль ӧткӧн.

Спектакльдыҥ режиссеры театрдыҥ ла киноныҥ актеры, Г. И. Чорос-Гуркинниҥ адыла адалган јондык сыйдыҥ лауреады, Алтай ла Тыва республикалардыҥ нерелӱ артисти, ады-јолы јарлу, эл-јон ортодо тоомјылу јерлежис — Амаду Мамадаков.

Спектакль орус (А. У. Китай-никтиҥ кӧчӱргениле) ла алтай тилдерле тургузылган.

Арина – ол јууныҥ кату ӧйлӧринде тылда иштеп, јеҥӱни јууктаткан, бала-барказын кӧдӱр-ген ончо эпшилердиҥ сӱр-кебери. Оныҥ салымы – тылда иштеген бастыра ӱй улустыҥ салымы эмей. Романныҥ геройы граждан јууны, кызылдарды ла актарды, коллективизацияны, Ада-Тӧрӧл учун Улу јууны, тороны, кату-кабыр ишти ӧткӧн эпши.
Режиссерло кожо спектакльды тургузарында јурукчы Алексей Дмитриев, композитор Азулай Тадинов, балетмейстер Айана Шинжина иштегендер.

Арина персонажтыҥ сӱр-кеберин сӱрекей чыҥдый Алина Попошева кӧргӱсти. Алинаныҥ ойыны, узун монологторы залда отурган кӧрӧӧчилерди ӧкпӧӧртти де, ыйлатты да. Эш-нӧкӧри Одойды Тимур Кыдыков ойногон. Спектакльда онойдо ок РФ-тыҥ нерелӱ артисттери Александр Майманов ла Ирина Майманова, АР-дыҥ нерелӱ артисттери Евгений Папитов, Аржан Товаров ла оноҥ до ӧскӧ актёрлор турушкан.

Премьера бир кӱнде эки катап ӧтти. Эки катап зал јык толо болды. Изӱ колчабыжу. Кӧстиҥ јажы.

«Арина» роман аайынча спектакль тургузар шӱӱлтени Алтай Республиканыҥ башчызы О. Л. Хорохордин айткан. «Мен Кокышевтиҥ «Ариназын» кычыргам, сӱреен јараган, ӧкпӧӧрдим де, ыйладым да. Ол аайынча спектакль тургузып ийер санаа бар» – деп, башчы Амаду Васильевичке баштанып айдарда, режиссёр јӧпсинип, бу ишти тургуза ла баштап ийген.

«Ойын-кӧргӱзӱде кезик учуралдар романныҥ оҥдайынаҥ эмеш башкаланган. Сценарий эмдиги ӧйгӧ келиштире бичилген. Бир јанынаҥ, СВО-ло колбой бӱгӱнги айалгага романныҥ сюжеди јакшы келижип турган деп айткадый: уулдардыҥ јууга атанганы, тылда иш, гуманитар болуш јууганы – сананза, тӱӱки ойто айланып келген немедий, ол чактыҥ ла бу чактыҥ башталганы, јӱк «ӧҥдӧри» эмеш солынат ла айалгалары башкаланат» — деп, Амаду Мамадаков премьераныҥ кийнинде кӧрӧӧчилерге айткан.

(Л. В. Кокышевтиҥ чыкканынаҥ ала 90 јылдыкка учурлай материалдарды 2, 15, 16, 17 бӱктердеҥ кычырыгар).

Айару ЧЕКОНОВА

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым