Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Амырын билбес культишчилер

28.03.2024

Павел Кучияктыҥ адыла адалган Эл театрда тулаан айдыҥ 22-чи кӱнинде культураныҥ ишчилериниҥ байрамына учурлай кӧдӱриҥи ӧтти.

АР-дыҥ башчызы, башкаруныҥ председатели Олег Хорохордин культураныҥ ла кеендиктиҥ ончо ишчилерин байрамла уткуп, эҥ ле јакшы кӱӱнземелдерин айтты. Анайда ок ол быйанын аҥылу јуучыл операцияныҥ туружаачыларын јӧмӧжип, килемјилик ойын-концерттер ӧткӱрип тургандарга јетирди. Артисттер ойын-концерттериле госпитальдарга, фронтко јӱрӱп, јуучылдардыҥ кӱӱн-санаазын кӧдӱрип турганы јакшынак баштаҥкай. Јуучылдарга јеҥӱни јууктадарында болушканы — агару керек.

Анайда ок ветерандарга бойыныҥ ченемелиле јиит ӱйеле ӱлежип, таскамалду иштер ӧткӱрип турганы учун база быйанду сӧстӧр айдылды. «2024 јыл — Билениҥ јылы. Ого учурлай кӧп тоолу јараш, солун керек-јарактар ӧткӱрилери темдектелет. Ол тоодо Эл-Ойын байрамда билелик чӱм-јаҥдар, јаҥжыгулар бастырајандай кӧргӱзилер» — деп, ол айтты.

— Тергееде культураныҥ ӧзӱмине јаан ајару эдилет. Маймадагы Балдардыҥ санаттар школында ла Кан-Оозы аймактагы Чаргы-Оозы јурттыҥ Культура байзыҥында чыҥдый јазал иштер ӧткӱрилген, Турачакта ла калада модельный библиотекалар ачылган, Шабалиндеги краеведческий музейге технический јазалдар алылган, Улаган аймакта Акташ ла Кӧксуу-Оозы аймакта Сугаш јурттарда культураныҥ байзыҥдары, Горно-Алтайскта культуралык ӧзӱмниҥ тӧс јери тудулат. Орооныстыҥ президенти Владимир Путин Федерал Јуунга Баштану эдип тура, культуралык ӱлекерлерге акча-манат чыгарылары улалар деп айткан. 2025 јылдаҥ ала «Јурт јерлердеги культураныҥ ишчизи» («Земский работник культуры») деп программа иштеп баштаар — деп, башчы темдектеди.

Кӧдӱриҥиде культураныҥ ишчилерине государстволык кайралдар табыштырылды. «Алтай Республиканыҥ нерелӱ артисти» деп бийик кайрал Павел Кучияктыҥ адыла адалган Эл драма театрдыҥ артисти Эльмира Челтеновага, бијениҥ ле кожоҥныҥ «Алтам» эл театрыныҥ балеттиҥ артисттери Айхан ла Ак-Ай Шинжиндерге берилди. «Алтай Республиканыҥ нерелӱ јурукчызы» деп Кош-Агаш аймактагы балдардыҥ санаттар школыныҥ преподаватели Ерболат Нуриманов адатты. «Алтай Республиканыҥ культуразыныҥ нерелӱ ишчизи» деп кайрал Кан-Оозы аймактагы Мӧндӱр-Соккон јурттыҥ Культура байзыҥыныҥ јааны Ия Ишминага, Кош-Агаш аймактагы Јурттар ортодогы тӧс библиотекалык биригӱниҥ методисти Надежда Мандаевага, Маймадагы балдардыҥ санаттар школыныҥ директорыныҥ ордынчызы Ольга Сафроновага, А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейде бӧлӱктиҥ јааны Лариса Тельденовага, каладагы А. А. Тозыяковтыҥ адыла адалган 2-чи таҥмалу кӱӱлик школдыҥ директоры Айсулу Чининага, балдардыҥ республикан библиотеказыныҥ баш библиотекари Зоя Чичиновага, Чой аймактагы Јурттар ортодогы тӧс библиотекалык биригӱниҥ библиотекари Ольга Щанинага ла тергеедеги Албаты јайаандыгыныҥ тӧс јериниҥ директорыныҥ ордынчызы Наталья Юрьевага табыштырылды.

АР-дыҥ Кӱндӱлӱ грамотазыла Чамал аймактыҥ Культураныҥ ла спорттыҥ тӧс јеринде культура ла соот иштер ӧткӱрер бӧлӱктиҥ јааны Наталья Грипичева, Кан-Оозы аймактыҥ Келей јурттагы Г. Ч. Айташеваныҥ адыла адалган библиотеказыныҥ библиотекари Эльвира Делдошпоева, Турачак аймактагы Јайаандыктыҥ ла соот иштер ӧткӱрер байзыҥныҥ менеджери Владимир Коркин, бијениҥ ле кожоҥныҥ «Алтам» эл театрыныҥ кожоҥчызы Татьяна Лашутина, Оҥдой аймактагы К. Ф. Малчиевтиҥ адыла адалган балдардыҥ санаттар школыныҥ преподаватели Марина Малчиева, каладагы Культура байзыҥныҥ художественный башкараачызы Алтынай Мендешева, Оҥдой аймактагы Ийин јурттыҥ Культура байзыҥыныҥ директоры Маргарита Минакова, каладагы Культура байзыҥныҥ «Лукоморье» деп театр-студиязыныҥ башкараачызы Вероника Попова, Чой аймактагы Сӧӧй јурттыҥ библиотеказыныҥ јааны Лариса Семенова, Кош-Агаш аймактагы балдардыҥ санаттар школыныҥ преподаватели Айымгуль Токсанова, А. В. Анохинниҥ адыла адалган эл музейдиҥ директорыныҥ ордынчызы Эмина Чулунова ла Маймадагы балдардыҥ санаттар школыныҥ директоры Ксения Шуваева кайралдаттылар.

Культураныҥ эҥ артык ишчилерин ле культура байзыҥдарды сӱӱнчилӱ солун кайкатты. Олорго 50 ле 100 муҥ салковойдыҥ сертификаттары табыштырылды. Ол тоодо Турачак аймактагы Кайтанак јурттыҥ Јайаандыктыҥ ла соот иштердиҥ туразына, Чой аймактагы Сӧӧйдӧги библиотекага ла Кан-Оозындагы Тӧс библио-текалык биригӱге, Кош-Агаш аймактагы балдардыҥ санаттар школыныҥ преподаватели Гульшат Касейновага, Турачак аймактагы Јайаандыктыҥ ла соот иштердиҥ туразыныҥ директоры Оюна Максимачевага, Майма аймактагы Кызыл-Ӧзӧк јурттыҥ Культура байзыҥыныҥ художественный башкараачызы Алена Казанцевага, Оҥдой аймакта Туйакту јурттагы 13-чи таҥмалу библиотеканыҥ јааны Айсулу Кулишке, Улаган аймактагы Саратан јурттыҥ Культура байзыҥыныҥ директоры Антонина Тойдоновага ла «Кан-Ойрот» деп албатылык ӧмӧликтиҥ звукооператоры Айдель Таджибаевке.

Эл Курултайдыҥ председатели Артур Кохоев уткуулында тергеебистиҥ культуразыныҥ устарыныҥ једимдерин темдектеди. Олор — «Синяя Птица» деп адалган текшироссиялык кӧрӱ-конкурстыҥ туружаачызы Дильназ Майжегишева, «Народные истоки» деп телекейлик кӧрӱ-конкурстыҥ ла «Гордость страны» деп текшироссиялык ӱлекердиҥ лауреады, бијениҥ ле кожоҥныҥ «Алтам» эл театрыныҥ балдардыҥ студиязы (башкараачылары РФ-тыҥ ла АР-дыҥ нерелӱ артисти Айана Шинжина ла АР-дыҥ нерелӱ артисти Байрам Курдяпов), телекейлик кинофестивальдыҥ јеҥӱчили, «Тропа» деп фильмниҥ режиссеры Михаил Кулунаков, Г. И. Чорос-Гуркинниҥ адыла адалган јондык сыйдыҥ лауреады скульптор, јурукчы Арчын Баданов. Анайда ок Тыва ла Алтай республикалардыҥ нерелӱ артисти Амаду Мамадаков тургускан «Арина» деп спектакль, РФ-тыҥ культуразыныҥ нерелӱ ишчизи Владимир Кончевтиҥ баштаҥкайыла тургузылган «Абайымныҥ кижи алганы» («Женитьба Абайыма») деп мюзикли кӧп тоолу кӧрӧӧчилерди јууды.

Эл Курултайдыҥ ла культура аайынча министерствозыныҥ Кӱндӱлӱ грамоталары эрчимдӱ иштӱ ле бийик једимдерге јеткен ишчилерге берилди.

Хамида ТАДИНА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина