Элен чактарга ижи быйанду эмчилер

19.06.2018

Су-кадыкты корыырыныҥ ишчилериниҥ кӱнине учурлалган кӧдӱриҥи Павел Кучияктыҥ адыла адалган эл театрда ӧтти.

Кӧдӱриҥиде окылу јаҥныҥ улузы, таланыҥ медициналык ишчилериниҥ чыгартулу улузы, министерстволордыҥ ла ведомстволордыҥ чыгартулу улузы туруштылар. Су-кадыкты корыырыныҥ ишчилерин Алтай Республиканыҥ башчызы Александр Бердниковтыҥ адынаҥ Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызы Роман Птицын уткыды.

Уткуулду эрмек-куучынын баштап тура, ол су-кадыкты корыыр службаныҥ ветерандарына олордыҥ нерелӱ ижи учун јаан алкыш-быйанын айтты. Оныҥ темдектегениле: «Государствоныҥ политиказыныҥ тӧс амадузы — эмдиги ӧйдиҥ једимдӱ ле турулталу медициназын тӧзӧӧри, су-кадыктыҥ ишчилериниҥ јадын-јӱрӱминиҥ кемин бийиктедери.
Бис бӱгӱнги кӱнде бистиҥ талада, оныҥ турган јеринеҥ ыраак болгонынаҥ камааны јогынаҥ, медицина ичкери ӧзӱмниҥ јолыла кӧнӱ барары јанынаҥ ончо арга-чыдалысты, ийде-кӱчисти саладыс. Су-кадыкты корыырында эл-јонго јарамыкту профилактикалык иштиҥ ле ооруларды эмдеериниҥ јаҥы эп-аргалары элбеде тузаланылат. Калганчы јылдарда су-кадыкты корыырыныҥ материальный тӧзӧгӧзин, аргаларын тыҥыдар амадула јаан болуш эдилген. Jӱк ле ӧткӧн јылда Алтай Республиканыҥ су-кадыкты корыыр бӧлӱгине 4,2 млрд салковой акча-манат чыгарылган. Онызы бюджеттиҥ тӧртинчи ӱлӱзи болуп јат».

Байрамдык айалгада вице-премьер су-кадыкты корыырында кӧп јылдардыҥ туркунына ак-чек ле једимдӱ ижи учун тӧшкӧ тагар «Су-кадыкты корыырыныҥ отличниги» деген темдекти республикан эмчиликтиҥ баш врачыныҥ ордынчызы врач-невролог Татьяна Егоровага, Кош-Агаш аймактыҥ эмчилигиниҥ бӧлӱгиниҥ јааны врач-инфекционист Наталья Мадиновага, Кан-Оозы аймактыҥ эмчилигиниҥ врач-акушер-гинекологы Инга Мендешевага, Улаган аймактыҥ эмчилигиниҥ врач-анестезиологы Юрий Мечушевке, республикан эмчиликтиҥ врач-урологы Александр Прищепага табыштырды.

«Алтай Республиканыҥ нерелӱ врачы» деген кӱндӱлӱ атты республикан эмчиликтиҥ травматология ла ортопедия бӧлӱгиниҥ јааны травматолог-ортопед Василий Захаровко, Майма аймактыҥ врач-рентгенологы Александр Поповко адалды.

«Алтай Республиканыҥ су-кадыкты корыырыныҥ нерелӱ ишчизи» деген кӱндӱлӱ атла Каракол јурттыҥ эмчилик амбулаториязыныҥ медсестразы Валентина Топитонова, Барагаштагы участковый эмчиликтиҥ медсестразы Надежда Чинатова адаттылар.

Таланыҥ су-кадыкты корыыры аайынча ишчилерин профессионал байрамыла Эл Курултайдыҥ председатели Влдаимир Тюлентин уткыды:« Алдынаҥ бери оору-јоболды јаскан улус — врачтар, медсестралар, санитаркалар бойыныҥ агару молјузын ак-чек ле турумкай, бийик кижилик кӱӱн-тапла башкарынып бӱдӱрерин быжу ла чындык кӧргӱскен ле кӧргӱзет. Олор кандый ла ӧйдӧ бойыныҥ ижине чындык артат. Су-кадыкты корыырыныҥ ишчизи кандый да ӧйдӧ тоомјыда, ол тоомјы јаантайын болор».

Владимир Тюлентин Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ Кӱндӱлӱ грамотазын су-кадыкты корыырыныҥ бӧлӱгинде ак-чек иштеп ле агару профессонал молјузын једимдӱ бӱдӱрип јаткан республикан эмчиликтиҥ врачы травматолог-ортопед Евгений Завражневке, Маймадагы эмчиликтиҥ тиш эмдеер врачы Марина Тайзаковага, Jабагандагы јурт эмчилик амбулаторияныҥ медсестразы Светлана Орусовга, республикан эмчиликтиҥ профилактикалык бӧлӱгиниҥ медсестразы Галина Поповага, чемет оорула тартыжар диспансердиҥ медсестарзы Айана Ямаевага, Оҥдой аймакта Кор-Кобыныҥ ФАП-ыныҥ медсестразы Светлана Амыевага, Улаган аймактыҥ эмчилигиниҥ уборщицазы Татьяна Белеевага табыштырды.

Алтай Республиканыҥ су-кадыкты корыыры аайынча министри Владимир Пелеганчук кӧдӱриҥиниҥ туружаачыларына, коллегаларына баштанып, профессионал байрамыла уткыды. Ол Туулу Алтайдыҥ су-кадыкты корыырыныҥ системазыныҥ ӧзӱминде ӧткӧн лӧ тургуза ӧйдиҥ колбузын темдектеп тура, ветерандарга акту кӱӱнинеҥ быйанын айтты. Шак ла олор таланыҥ медициназыныҥ кӧп тоолу ууламјыларыныҥ чике бажында турганын ла јаан учурлу ишти ак-чек бӱдӱргенин чокымдады.

Министр республикада су-кадыкты корыырыныҥ бӱгӱнги айалгазы керегинде айдып тура, калганчы бир канча јылдардыҥ туркунына бу бӧлӱк ичкери алтамдар эткенин аҥылап темдектеди. Jӱк ле ӧткӧн јылда республикада эмдеериниҥ офистери Маймада Советский оромдо ло «Алгаир» микрорайондо, онойдо ок Карасук, Подгорный, Муны (Майма аймак), Шыргайты (Шабалин аймак), Кайтанак (Кӧксуу-Оозы) јурттарда ФАП-тар тудулган. Ыраак Балыкчы јуртта эмдеер амбулатория тудулган ла Горно-Алтайскта тӱрген медициналык болуш јетирер станцияныҥ туразы јазалып чыныкталган. Майма аймактыҥ эмчилигиниҥ экинчи туразы тудулат. Jуук ӧйдӧ таланыҥ јурттарында участковый эмчиликтердиҥ, врачебный амбулаториялардыҥ јаҥы туралары, ФАП-тар тудулары темдектелет. Эҥ јаан ла сакылталу ӱлекердиҥ бирӱзи — Перинатальный тӧс јерди јаҥыртып јазаары. Бӱгӱнги кӱнде республикага јаҥы диагностикалык ла эмдеер медициналык эп-аргалар келген. Шак олордыҥ шылтузында эл-јонныҥ су-кадыгына јарамыкту технологичный јанынаҥ кеми бийик болуш эдер аргалар бар. Бӱгӱнги кӱнди алар болзо, республика демографиялык кӧргӱзӱлерле Россияда эҥ артыктардыҥ бирӱзи деп чоттолот.

—Jеткен ончо једимдерис бистиҥ бирлик ууламјыла бӱдӱрип јаткан ӧмӧ-јӧмӧ лӧ тӧзӧмӧлдӱ ижистиҥ турултазы — деп, министр айтты.
Алтай Республиканыҥ су-кадыкты корыырыныҥ министерствозы ла врачтардыҥ ассоциациязы јылдыҥ ла медицина бӧлӱгинде ле су-кадыкты корыырыныҥ учреждениелериниҥ ишчилери ортодо бир канча ууламјыда кӧрӱ-маргаандар ӧткӱрери јакшынак јаҥжыгу болуп улалат.

Кӧрӱ-маргаанныҥ турултазы аайынча Майма аймактыҥ эмчилиги «Бала тужыныҥ ла бала табарыныҥ службазын тӧзӧӧринде аймактар ортодо эҥ артык медучреждение» деп адалды. Су-кадыкты корыырында јетирӱлерле јеткилдеери аайынча эҥ артык медициналык организация деп, республикан эмчилик адалган. Онкологиялык службаны тӧзӧӧринде аймактар ортодо эҥ артыгы деп, Шабалин аймактыҥ эмчилиги чыкты.

«Республиканыҥ эҥ артык начмеди» деп ат Кош-Агаш аймактыҥ эмчилигиниҥ баш врачыныҥ медициналык иш аайынча ордынчызы врач-фтизиатр Жанаргуль Семеновага адалды.
«Талдап алган ижине чындык» деген ууламјыда јеҥӱчил болуп, РФ-тыҥ нерелӱ врачы, Шабалин аймактыҥ эмчилигиниҥ акушерско-гинекологиялык бӧлӱгиниҥ јааны Зинаида Акпыжаева чыкты. Байлык ченемелдӱ врачтыҥ иштеген ӧйи — 50 јылдаҥ ажыра.

Республикан эмчиликтиҥ гинекология бӧлӱгиниҥ јааны, бийик категориялу врач акушер-гинеколог Валентина Зятькова СССР-дыҥ албаты врачы А. М. Гоманныҥ эземин кереестеген «Хирургияда јеткен једимдери учун» деген ууламјыда эҥ артык деп адалган. Кайралды јарлу хирург Анатолий Гоманныҥ тул арткан эпшизи табыштырды.
Республикан эмчиликтиҥ ЛОР бӧлӱгиниҥ јааны Евгений Пупыев «Диагностикада ла эмдееринде јаҥы эп-аргаларды кийдиргени учун» деген ууламјыда јеҥӱчил болгон.

Турачак аймактыҥ эмчилигиниҥ акушер-гинекологы, баш врачтыҥ су-кадыкты корыыр иш аайынча ордынчызы Татьяна Кандаракова «Су-кадыкты корыырында 2018 јылдыҥ эҥ артык јиит специализи» болуп чыкты.
Кӧрӱ-маргаанныҥ башка-башка ууламјылары аайынча јеҥӱчилдерине килемјиниҥ адылу кереес ӱспекчиндери табыштырылды. Ӱспекчиндерди јарымдай баалу таштардаҥ ташла иштеп турган ус Виктор Трифонов белетеген.
Республиканыҥ су-кадыкты корыырыныҥ ишчилериниҥ байрамдык кӧдӱриҥизинде јалакай јӱректӱ, колы быйанду медишчилерди кӧп тоолу улус уткып, јылу, учурлу сӧстӧрин айттылар. Таланыҥ јайалталары, ӧмӧликтери сӱреен јараш ойын-концертин сыйлады.

К. ПИЯНТИНОВА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина