Казахстан јаар јол тергеениҥ ӧзӱмине тебӱ берер

25.06.2019

АР-дыҥ башчызыныҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи Олег Хорохордин Москвада ишмекчи јол-јорыкла болгон. Ол РФ-тыҥ транспорт аайынча министри Евгений Дитрихле туштажар тушта Казахстанла гран-кыйуга јетире автојол тудары јанынаҥ сурак шӱӱжилип кӧрӱлген.

Олег Хорохординниҥ темдектегениле, Чаргы—Беш-Ӧзӧк—Кан-Оозы—Талду—Карагай—Казахстан деген автомобильный јол Алтай Республикага јаан учурлу. Бу јолдыҥ узуны 257,6 километр, ол јолдыҥ Карагай јурттаҥ ала гран-кыйуга јетире 25 километр бӧлӱгин тудар керек.

Бу јол Кӱнчыгыш-Казахстанныҥ јердиҥ алдында байлыктарды иштеп алар ла металлургический промышленнозыныҥ калаларына, анайда ок бир канча европейский маршруттар бириккен јаан транспортный јол-колбуга чыгар арга берер.

«Казахстанла транспортный колбу болзо, Алтай Республиканыҥ јурт ээлеминиҥ, аш-курсак ла агашла иштеер промышленнозыныҥ продукциязыныҥ Кӱнчыгыш-Казахстан јаар экспортыныҥ кеми бийиктеер аргалузы јаан учурлу. Ол ок ӧйдӧ бу јол Казахстаннаҥ Алтай Республика јаар туристтер келери кӧптӧӧрине камаанын јетирер эди» — деп, Олег Хорохордин айткан.

Удурумга башчы Минтранстыҥ јаанына јолдыҥ бӧлӱгин јаҥырта јазаарына 4,2 млрд салковой акча субсидия чыгарарына, бу јолды соҥында федерал ар-јӧӧжӧгӧ табыштырарына јӧмӧлтӧ этсин деп баштанган.

Евгений Дитрих бу объект јаҥыс ла Алтай Республикага эмес, је анайда ок бӱткӱл Россия Федерацияга јаан учурлузын темдектеген ле бу сурак быжулай шиҥделип кӧрӱлер деп айткан.

Туштажу ӧйинде Олег Хорохордин «Јеткер јок ло чыҥдый автомобильный јолдор» деген нацӱлекер аайынча кандый иштер ӧткӱрилип турганы керегинде јетирӱ эткен. Оныҥ айтканыла, бу ӱлекер иштеп баштаар алдында республиканыҥ јолдорыныҥ 19 проценти норма-ээжилерге келижип турган болгон. 2024 јылга јетире бу кӧргӱзӱ 50 процентке јетире бийиктеери темдектелет. Ол ишти бӱдӱрерине федерал бюджеттеҥ 11,4 млрд салковой акча ууландырылар.

«Је нацӱлекер кеминде алза, автојолдорды электроотло јеткилдеери, јурттардыҥ ичиле ӧткӧн јолдорды јакалай тротуарлар салары, чеден-барьерлер тургузары, анайда ок боочыларда јолдорды јаҥырта јазаары јанынаҥ сурактарды аайлаштырар керек. Алтай Республиканыҥ тергеелик ле муниципалитеттер ортодо учурлу јолдорында 400-теҥ кӧп кӱрлер бар, олордоҥ 206-зыныҥ айалгалары коомой, бу кӱрлердиҥ кӧбизи агаш кӱрлер» — деп, удурумга башчы айткан.

Ол анайда ок Алтай Республиканыҥ географический аҥылуларын ла муниципалитеттердиҥ јол фондторыныҥ кеми кирелӱ болгонын ајаруга алза, јербойында учурлу јолдорды орныктыра јазаары база јаан учурлу сурак болуп турганын аҥылап темдектеген.

«Јолдор јеткер јок болорын ла олорды тузаланарын јеткилдеерине ӱзеери 5,4 млрд салковой акча керек, олордоҥ 200 млн салковойын — јербойында учурлу јолдорго» — деп, Олег Хорохордин айдып, ол кире акчаны субъектке берерине јӧмӧлтӧ этсин деп сураган.

Минтранстыҥ јааны Туулу Алтайга бу ууламјы аайынча ӱзеери субсидиялар берер аргаларды кӧрӧрис деп сӧзин берген.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина