Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Тӧрӧлис бойыныҥ улузын таштабайт

02.07.2019

Ӧткӧн амыраар кӱнде, кичӱ изӱ айдыҥ 30-чы кӱнинде, Горно-Алтайскта «Родина» партияныҥ јаҥырта тӧзӧлгӧн тергеелик бӧлӱгиниҥ баштапкы јууны ӧткӧн.  «Родина» партия бу јуунда сыгын айдыҥ 8-чи кӱнинде ӧдӧтӧн талдаштарда Эл Курултайдыҥ депутаттарына кандидаттарды кӧстӧӧрин тӱгести.

Партияныҥ баштапкы ӱч кандидадыныҥ тооломына Турачактаҥ Олег Добрынин, Горно-Алтайсктаҥ Юлия Тадыева ла Улаганнаҥ Юрий Яргаков киргендер. Текши јуунда анайда ок партияныҥ тооломына кирген тергеелик он группаныҥ кандидаттарыныҥ ады-јолдоры адалып чокымдалган. «Родина» партияныҥ кандидаттары республиканыҥ парламентиниҥ јаҥы составына кирери учун партияныҥ тооломыныҥ тоозында ла бир мандатту одус округтыҥ бастыразында  тартыжар.

 «РЕСПУБЛИКАДА ЧЫНДЫК ЈАҤЫРТУЛАРДЫҤ ӦЙИ КЕЛГЕН»

ВАЛЕРИЙ ЧЕПАЙКИН,

«Родина» партияныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ председатели: 

–Меге јаантайын кӱч, јеҥил эмес деп санангадый иш-амадуларды бӱдӱрерге јарайтан. Быјыл јаскыда тергеелик партия кӱч айалгаларда болордо, меге оны башкаратан шӱӱлте эдилген. Тергеелик бӧлӱктиҥ ижин башкарарга уур-кӱчтерди јеҥип чыгар амадула јӧпсингем. Эки ай кире ӧйдиҥ туркунына партияныҥ бӧлӱгин јаҥыртып, оныҥ тӧзӧмӧл сурактарыныҥ аайына чыгып салдыбыс. Эл Курултайдыҥ талдаштарына бистиҥ партия кӱчи тыҥып калган чыгып јат. Кандидаттарды бир мандатту 30 округтыҥ бастыразында кӧстӧдис. Олор башка-башка јаштарлу ла профессиялу улус. Је олордыҥ бастыразын республиканыҥ эл-јоныныҥ јадын-јӱрӱмин јарандырар кӱӱн-санаа бириктирип јат.

Республика бӱгӱнги кӱнде база јеҥил эмес айалгаларда. Бистиҥ алдыста байа системный деп айдатан јеҥил эмес ишти тӧзӧмӧлдӱ апарар некелтелер туруп јат. «Родина» партия бу талдаштардыҥ турулталарынаҥ камааны јогынаҥ мынаҥ да ары ичкери ӧзӧр. Быјыл бистиҥ мааныбыстыҥ алдына кӧп улусты јуурын јеткилдеерис. Мынаҥ ары республиканыҥ он бир муниципал тӧзӧлмӧзинде партияныҥ бӧлӱгиниҥ баштамы ячейкаларын тӧзӧӧрис. Олор ижи-тожын чаазында эмес, быжу керектериле бӱдӱмјилеер.

Бистиҥ планыста партияда јашӧскӱримниҥ бӧлӱгин тӧзӧӧри база бар. Мен республикада иш бӱдӱрерге суузап калган јакшы амбицияларлу јиит улустыҥ тоозы кӧп болгонын кӧрӱп, тыҥ кайкагам. Олор экономиканыҥ ла политиканыҥ сурактарын јакшы оҥдоп јадылар. Је олордыҥ ийде-кӱчи бӱгӱнги кӱнде толо тузаланылбай јат. Учуралды тузаланып, кӱӱни бар улусты бистиҥ партияга келзин деп кычырадым, бир командага биригип, келип јаткан талдашту кампанияда эрчимдӱ туружалы. Кӧп јииттерге бу јакшы старт болор деп алаҥзыбайдым.

«РОДИНА» БИСТИ БИРИКТИРЕТ»

ЕВГЕНИЙ ТУКУЕКОВ,

Г. И. Чорос-Гуркинниҥ музей-туразыныҥ директоры,

16-чы таҥмалу талдаачы округ аайынча кандидат:

–Бис бастырабыс башка-башка улус. Бистиҥ культурага ла политикага кӧрӱмис ӧскӧ дӧ болордоҥ айабас, бистиҥ јаҥыс ла угыс база башка-башка болордоҥ маат јок. Орустарды ла алтайларды, телиҥиттерди, тубаларды, чалкандуларды ла кумандыларды, казахтарды, украиндерди ле немецтерди  сок јаҥыс неме бириктирип јат: Тӧрӧл. Тӧрӧл дегени ол — элдеҥ ле озо бистиҥ Алтайыс. Меге јаҥыртылган партия бойыныҥ канаттарыныҥ алдына бир де башкаланыш јогынаҥ бой-бойлорын тооп ло бойыныҥ республиказын тыҥ сӱӱп турган улусты бириктирип турганын кӧрӧргӧ оморкодылу. Оныҥ да учун республикада бар кӧп политический ийделердиҥ ортозынаҥ мен шак «Родинаны» талдап алгам.

Беш јыл мынаҥ кайра мени мындый ла партийный конференцияда турушсын деп база кычыргандар. Бӱгӱн залда отурган улустыҥ кӧп сабазын таныбай турум. Онызы сӱрекей јакшы. Айдарда, тергеелик бӧлӱктиҥ партиязына ас эмес јаҥы улус келген. Бис быјылгы талдаштарга кемнеҥ де камааны јок, ийдези тыҥ јаҥыртылган командала барып јадырыс. Јаҥыс ла тооломло эмес, је анайда ок јаҥыс мандатту округтар аайынча  кӧп ӱндер јууп, республиканыҥ парламентине ӧдӱп, анда камааны јок фракция тӧзӧп, бистиҥ кичӱ Тӧрӧлис болгон Алтай Республиканыҥ кажы ла кижизиниҥ јилбӱлерин корулаарыс деп бек бӱдӱм турум.

 «АЛТАЙДЫҤ КЕЛЕР ӦЙИ —

БИСТИҤ КОЛДОРЫСТА»

ЮРИЙ ЯРГАКОВ,

Улаган аймактыҥ јааны болгон, 22-чи таҥмалу округ аайынча кандидат:

–Республикада структура аайынча тереҥ кубулталар эдетен ӧй келди, је ол ло ӧйдӧ јарт эмес айалгалардыҥ ӧйи башталды. Бу айалгаларды јаан ижемјилердиҥ ӧйи деп айдарга база јараар. Бӱгӱнги кӱнде јаҥга келген улус ӱнбереечилердиҥ алдында ак-чек болор,  бойлорыныҥ айткан сӧстӧрине ле бӱдӱрип јаткан керектерине быжу турар учурлу. Биске јеҥӱ дезе јӱк ле бириккен кийнинде келер. Уур-кӱчтерди јаҥыс ол тушта једимдӱ ӧдӧрис.

Парламентке јаҥы улус керек деп бодойдым. Бӱгӱнги кӱнде уур-кӱчтерди јаҥыс ла билгири бийик ле эрчимдӱ улус јеҥип чыгар. «Родина» партия республиканыҥ парламентине шак мындый кӱӱн-тапту улусты апарып јат. Качан меге бу командага бириксин деп кычырту болордо, ого јӧбимди алаҥзыбай бергем. Кӱскиде ӧдӧтӧн талдаштарда  партия јакшы кӧргӱзӱлерге једер деп иженедим. Онызы партияныҥ ичкери кӧрӱмдӱ турчыларынаҥ кӧрӱнет. Бис талдаштарда ӧскӧ партияларла теҥ-тай тартыжарыс деп сананып турум.

 «ТАЛ-ТАБЫШТУ КЫЧЫРУЛАРДЫҤ

ӦЙИ ӦТКӦН»

ЮЛИЯ ТАДЫЕВА,

юрист, аргачы, 22-чи таҥмалу округ аайынча кандидат:

–Бистиҥ командабыс бӱткӱлинче јаҥыртылган. Оныҥ составы ийде-кӱчтӱ. Партияныҥ тооломы аайынча Эл Курултайдыҥ депутаттарыныҥ  тоозына ӧдӧ берер јаан аргалар јеткилинче бар да  болзо, је ӱнбереечилерле тӧс ишти  бир мандатту округтарда ӧткӱрер керек деп сананып турум. Как-куру ла тал-табышту кычырулардыҥ ӧйи эмди ӧткӧн. Бу јылдардыҥ туркунына республикада аайына чыгатан ла бӱдӱретен кӧп сурактар ла керектер јуулган деп айдар керек.

Бу талдаштарда улус бӱгӱнги кӱнде иштеп јаткан депутаттарга эмес, а јаҥы улуска јайылар деп бодом турум. Акту бойым, команданыҥ турчылары ла чылап ок, кажы ла  ӱнбереечиле туштажарым деп молјонодым. Бу талдаштарда бистиҥ тӧс иш-амадуларыстыҥ бирӱзи ол —  ӱнбереечилердиҥ кӧдӱрген ле тургускан курч сурактарына кыйалтазы јогынаҥ ајару эдери болуп јат. Олор бистий ле тегин улус ине.

(Т.)

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина