Бюджет јонјӱрӱмдик ууламјылу болор

08.11.2019

Быјыл кочкор айда Россияныҥ Президенти Владимир Владимирович Путин Федерал Јуунга эткен баштанузында тергеелердиҥ бюджет јеткилдеш јанынаҥ башкаланыжын јоголторы аайынча эп-аргалар белетезин деп јакару берген. Госдуманыҥ ла акча-манат аайынча федерал министерствоныҥ ӧмӧ-јӧмӧ ижиниҥ турултазында 85 субъекттеҥ эҥ курч айалгада болгон 10 субъект илелелген.

РФ-тыҥ башкарузы бистиҥ баштанубысты јӧмӧгӧн, «Единая Россия» партияныҥ фракциязыныҥ јуунында бастыра он тергее јарадылган. Депутат коллегаларым бу сурак јанынаҥ јӧмӧгӧни учун быйан. Бу бистиҥ Алтай Республикабыска јаан учурлу јӧп.

Бис соҥдоочы он тергеениҥ тоозына киргенис ачымчылу да болзо, акча-манат јанынаҥ јерлештерис тыҥ сакыган јаан болуш элдеҥ озо бистиҥ республикага эдилери јакшы. Онойдо ок бис федерал тӧс јердеҥ ӱзеери јӧмӧлтӧ аларыс. Нацӱлекерлер јанынаҥ акча-манат аайынча федерал бюджеттеҥ эдилип турган јӧмӧлтӧниҥ эҥ бийик кеми 99 процентке јетире кӧптӧдилер. Онойдо ок тергее керектӱ јаҥы техникала јеткилделер: тӱрген медболуш јетирер кӧлӱктерле, школдыҥ автобустарыла, коммунальный спецтехникала, улусты тартары аайынча эмдиги ӧйдиҥ автопаркыла. Јӧмӧлтӧниҥ сурактары онойдо ок јурт јерлердиҥ 2025 јылга јетире текши ӧзӱминиҥ гос-программазына кийдирилери бистиҥ республикага анчада ла јаан учурлу.

Баштапкы кычырышта бис 2020 јылга ла пландалган ӧйгӧ бюджетти јаратканыс. Бюджет аайынча иштиҥ тӧс амадузы — акча-манат иштеп турган ла дотационный тергеелердиҥ ортозында башкаланыштыҥ кемин астадары, нацӱлекерлерди, јурт јерлердиҥ текши ӧзӱминиҥ госпрограммазын бӱдӱрерине чыгымдалып турган акча-манаттыҥ кемин чокымдаары ла јӧптӧӧри. Онойдо ок федерал акча-манат тергеелерге ӧйлӱ-ӧйинде једерин тӱргендедер керек. Тергеелердиҥ тӧлӱзин минфинге јандыртар эмес, а олордыҥ экономиказын инвестициялык ӱлекерлер ажыра јарандырарына ууламјылаар. Бу баштанулар јарадылар учурлу, бис олор учун учына јетире турарыс.

Госдуманыҥ депутады

Р. БУКАЧАКОВ

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина