Сценада — ӱргӱлјик учурлу сурактар

31.03.2020

Павел Кучияктыҥ адыла адалган эл театрда тулаан айда јаҥы тургускан «Дорогая Елена Сергеевна» деген ойын-кӧргӱзӱниҥ премьеразы ӧтти.

Солун ойын-кӧргӱзӱ драматург Людмила Разумовскаяныҥ «Дорогая Елена Сергеевна» деген пьесазы аайынча тургузылган. Ӧткӧн чактыҥ 80 јылдарында бичилген ле ороонныҥ кӧп театрларында тургузылган ойын-кӧргӱзӱ байа «кылык-јаҥыла кӱч јаш корболордыҥ» курч ла јӱрӱмдик сурактарына учурлалган. Је ол до ӧйдӧ, бӱгӱн де бу курч сурактар бойыныҥ ӧдӱҥизин, учурын јылыйтпаган.

Ойын-кӧргӱзӱде кӧдӱрилген сурак кӱнӱҥги јӱрӱмнеҥ алылган деп айдарга јараар: школды, онынчы классты божодып јаткан балдар математикала экзаменди коомой табыштырып, бойыныҥ ӱредӱчизин чыккан кӱниле уткуп, айлына келген. Је кийнинде керектиҥ аайы јарталып, илезине чыгып келерде, шылтагы чек ӧскӧ болуптыр. Олор ӱредӱчизин акту кӱӱндеринеҥ тооп ло баалап келген эмес. Елена Сергеевнада сейфтиҥ тӱлкӱӱри, сейфте дезе — ӱренчиктердиҥ бичиген контрольный иштери. Контрольный иштер учун коомой темдектер балдардыҥ ичкери јолына качалаҥын јетирердеҥ айабас. Айдарда, чокым амаду — сейфтиҥ тӱлкӱӱрин алып, коомой контрольный иштерди јакшызына солып салары…

Ойын-кӧргӱзӱде јӱк ле беш кижи, беш сӱр-кебер: школдо иштеп турган ӱредӱчи ле оныҥ тӧрт ӱренчиги. Олордыҥ кажызыныҥ ла кылык-јаҥында аҥылу, јаркынду, артыктаган јандары бар. Ол ӧйдӧги јондыкта, јадын-јӱрӱмдеги бар келишпестер, кара-боро јарт ла толо кӧргӱзилет.

Ойын-кӧргӱзӱниҥ баштапкы бӧлӱгинде ӱренчиктер ӱредӱчизин чыккан кӱниле уткып тура, бойлорыныҥ уур-кӱч, аайы-бажына чыгып болбой турган туйук санааларын ачыгынча айдып, комыдап, ӱредӱчизиниҥ јӱрегин јымжадарга чырмайгылайт. Тӱлкӱӱрди колго аларга јӱзӱн-башка эп-сӱмелер бедиреп, сӧс блаажат.

Ӱредӱчиниҥ айылында болгон бу айалга кӧрӧӧчиниҥ јӱрегин сыстадар, санандырар кунукчылду керекле тӱгенди. Олор ӱредӱчизиниҥ кӧксин кактап, куру артыргызып салды.

Экинчи бӧлӱкте балдар бойлорыныҥ ортодо сӧс блаажат, ӱредӱчизин бурулагылайт. Бу ла ӧйдӧ ӱредӱчи бойына, балдарга, јӱрӱмге катурканат. Бодолында, јакшы јеҥип чыккан ошкош. Је олорды оноҥ кату керек сакып јат. Володя ӱредӱчини каршулу керектиҥ туружаачызы эдип аларга ченежет. Елена Сергеевна арт-учында тӱлкӱӱрди табыштырып берет…

«Дорогая Елена Сергеевна» деген ойын-кӧргӱзӱ јӱрӱмниҥ качан да тӱгенбес байлыгы, башка-башка ӱйелердиҥ бой-бойлоры ортодо аайлашпастары, оҥдошпосторы керегинде деп айдарга јараар. Ол јашӧскӱримге учурлалат. Сегизен јылдарда кӧдӱрилген сурактар пьесада ол ло курч бойы артат: балдардыҥ айылында, биледеги таскамалы, текши јондыктагы айалга, школ ло школдогы јӱрӱм. Олорго ак санааныҥ, ару кӱӱнниҥ, чындыктыҥ ла тоомјыныҥ, бой-бойын тоорыныҥ учурын оогоштоҥ салганы сӱреен керектӱ деген алтын ээжи ӧткӧн дӧ, бӱгӱнги де, келер де ӧйдӧ учурын јылыйтпас.

Режиссер Вячеслав Смирновтыҥ тургускан ойын-кӧргӱзӱзинде эл театрдыҥ алтай ла орус труппаларыныҥ актерлоры Александра Суховеркова, Айдыҥ Бадыкин, Алексей Синьков, Маргарита Гринь, Ирина Карпова ойнодылар. Актерлордыҥ кажызы ла сӱр-кеберин толо ло чындык ойноды. Онойдо ок ойын-кӧргӱзӱниҥ декорациязы да, кӱӱзи де эптӱ келишкени режиссердыҥ ла ӧмӧ-јӧмӧ иштеген јайаандык јайалталардыҥ јаан једими деп айдарга јараар.

Театрдыҥ ишчилериниҥ биригӱзиниҥ Алтайдагы республикан бӧлӱгиниҥ јааны Светлана Тарбанакова ойын-кӧргӱзӱниҥ кийнинеҥ ВТО-ныҥ СТД-ныҥ турчыларын керелеген билеттерин эл театрдыҥ јиит актерлоры Ирина Карповага, Маргарита Гриньге, Алена Шумейкого, Анастасия Концеваяга табыштырды.

К. ПИЯНТИНОВА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина