Алтайдын Чолмоны

Кол-тӧс јердиҥ ле ПЦР-лабораториялардыҥ ижи тыҥыдылат

23.11.2020

Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин коронавирустыҥ југуш оорузы таркаарына удурлажары аайынча оперативный штабтыҥ јуунын ӧткӧн неделеде ӧткӱрген.

Бӱгӱнги кӱнде республикада коронавирусла оорыгандардыҥ текши тоозы 10 215 кижи деп, ол темдектеген. Јазылган улустыҥ тоозы  8333 кижи,   95 кижи божогон.

«Алтай Республикада экинчи неделе улай бу оорула оорыыры астап туру.  Онызы эксперттерге республиканы Россияныҥ айалгазы оҥдолып, бир кеминде артарына јуукташкан 23 тергеениҥ тоозына кийдирер арга берген» — деп, республиканыҥ башчызы айткан.

Ол онойдо ок Эл Курултайдыҥ кӱчӱрген айдыҥ 17-чи кӱнинде ӧткӧн сессиязында  депутаттар эпидемияда чеберленериниҥ ээжилерин бускандарды каруузына тургузары керегинде јӧп јаратканын угускан. Муниципал тӧзӧлмӧлӧргӧ  административный бузуштар керегинде протоколдор тургузар ла бузаачыларды штафтаар тап-эрик берилген.

«Онызы шиҥжӱни алдындагызынаҥ турулталу эдер арга берер. Оныла коштой, јурт јеезелердиҥ јаандарына протоколдор тургузар тап-эриктӱ чыдулар берер сурак кӧрӱлет» — деп, тергеениҥ башчызы айткан.

Олег Хорохординниҥ эзеткенинле, штабтыҥ ӧткӧн јуунында амбулаторно эмденип  тургандарды эмдерле јеткилдеери, коронавируска ПЦР-шиҥжӱлердиҥ лабораторияларын элбедери, врачтарды айылга кычырарын јеткилдеери аайынча бир канча учурлу јӧптӧр јарадылган.

Бу јӧптӧрдиҥ бӱдӱп турганы керегинде јетирӱни Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызыныҥ молјуларын бӱдӱреечи  Динара Култуева эткен.

«Республикан эмчиликке кожулта тураны тударда,  озо ло ондо   клинико-диагностический лаборатория ачары пландалган болгон. Бӱгӱнги кӱнде бу тӧс лабораторияда коронавирустыҥ југуш оорузыла оорыгандардыҥ ПЦР-диагностиказын ӧткӱрери керегинде јӧп јарадылган.  Мында бӱгӱнги ӧйдиҥ бастыра некелтерине келижип турган јепселдер тургузылган.  Јуук ӧйдӧ реактивтер ле ӧскӧ дӧ материалдар келерин сакыйдыс» — деп,  Динара Култуева јетирген.

Лабораторияда квалификациязын келиштире бийиктеткен врачтар иштеери пландалат.   Бу неделеде ишчилер јаҥы јепселле иштеерге аҥылу ӱредӱ ӧдӧр.   Онызы ПЦР-лабораторияларда COVID-19 ооруны јартаар ишке  специалисттерди јууктадарыныҥ кыйалтазы јок некелтези болуп јат.

Динара Култуеваныҥ темдектегениле, јуук ӧйдӧ коронавирустыҥ југуш оорузына алган анализтердиҥ чокумын шиҥжӱлеерге, лабораторияны тест-ченелтелӱ иштедери пландалат.

Лаборатория баштапкы ӧйлӧрдӧ штатный ээжиле иштеп, коногына  100 кирези тесттерди шиҥжӱлеер аргалу болор.

Јаҥы лаборатория тергееде коронавируска тесттер ӧткӱрериниҥ тоозын кӧптӧдӧр арга берер.  Онойдо ок СПИД-ле тартыжары ла оны болдыртпазы аайынча тӧс јердиҥ лабораториязына ӱзеери јепселдер алылар ла ол шиҥжӱлердиҥ турулталарын тӱрген кӧрӧр арга берер.

Алтай Республикада коронавирустыҥ југуш оорузыла оорыгандарды амбулаторно эмдеерине  канча кирези эмдер керектӱзи керегинде јетирӱлер  Россияныҥ Минпромторгына аткарылган.  Бӱгӱнги кӱнде јети атту эм-препараттар аайынча контракттар бар, олор тергееге келери сакылтада.

Тергеениҥ башчызы контрактла јӧптӧшкӧн эмдер республикага келгенче, амбулаторно эмденип тургандарды эмдеер ӧскӧ аргаларды кӧрӧр керек деп ајарган.

Вице-премьердиҥ ајарганыла, кол-тӧс јердиҥ ижин јарандырары, ӱзеери линиялардыҥ тоозын кӧптӧдӧри, телефонло башка-башка сурактарла баштануларды аайлаштырары аайынча иштер база ӧдӧт.

Олег Хорохордин  республикан эмчиликтиҥ ПЦР-лабораториязына ӱзеери јепселдер,  онойдо ок   кожно-венерологиялык диспансерде ле Кош-Агаш аймактыҥ   тӧс эмчилигинде лабораторияларга јуук ӧйдӧ ӱзеери јепселдер алар  јакылта берген. Онызы тесттер эдилген эл-јонныҥ тоозын кӧптӧдӧр, ол ок ӧйдӧ шиҥжӱлердиҥ ӧйин кыскартар арга берер.

Алтай Республиканыҥ су-кадыкты корыыры аайынча министри  Сергей Коваленконыҥ јетирӱзиле, бӱгӱнги кӱнде тергееде   коронавирустыҥ југуш оорузыла оорыгандарга 615 орын тургузылган.   359 орында пациенттер јадып эмденет, бош орындардыҥ тоозы  256, онызы 41,6%,  ол тоодо 37-зи – ИВЛ аппаратту.

Јуунныҥ туружаачылары Алтай Республиканыҥ ӱредӱлик ле билим аайынча министри   Ольга Саврасованыҥ јетирӱзин база уккандар. Оныҥ јетирӱзиле, Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааныла Горно-Алтайскта, Кош-Агаш, Кан-Оозы, Шабалин аймактарда ӱредӱлӱ календарный графикке кубулталар эдилген:  бир канча школдордо класстар дистанционный ӱредӱге кӧчкӧн.   Арткан муниципал тӧзӧлмӧлӧрдӧ ӱредӱ штатный ээжиле ӧткӱрилген.   Ӱредӱни онойып дистанционный ла очный аргаларла  ээчий-деечий ӧткӱргенинеҥ COVID-19 оорула оорырын астадар арга болгон.  Министр ӱредӱниҥ мынайда тургузылган аайын база бир неделеге узадар шӱӱлте эткен.

Ол онойдо ок министерство эмди коомой  јадынду билелердиҥ балдарын дистанционный ӱредӱ аларга керектӱ технический эп-аргаларла јеткилдеер сурактыҥ  аайына  чыгып  турганын  айткан.

Тергеениҥ баш санитарный врачы  Леонид Щучинов Роспотребшиҥжӱниҥ ишчилериниҥ ӧткӱрип турган рейдтери керегинде јетирӱ эткен.   Пандемияныҥ башталганынаҥ ала алты муҥнаҥ ажыра объекттер шиҥжӱлелген, оныҥ турултазыла 1,3 муҥнаҥ ажыра протоколдор тургузылган, 13 объекттиҥ ижи удурумга токтодылган, 72 материал јаргыга берилген.

Тергеениҥ башчызы министерстволордыҥ башкараачыларын, муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ јаандарын рейдтерди ӧткӱрерин кӧптӧдӧрине, маскалар кийер ээжини буспазын ла кӧп улус турушкан керектерди ӧткӱртпезин катуландырарына ајару эдерин некеген.    Ол онойдо ок эл-јон коронавирустыҥ југуш оорузынаҥ эмденери керегинде ончо јетирӱлер алатан кол-тӧс јердиҥ ижи керегинде эл-јонго элбеде јетирӱ этсин деп јакарган.

Јуунда Олег Хорохордин Роспотребшиҥжӱниҥ ле Россу-кадыкшиҥжӱниҥ тергеелик органдарыныҥ ижине критикалу ајару эткен.

«Коронавирустыҥ југуш оорузыла тартыжары, эл-јонныҥ јӱрӱмин ле су-кадыгын корып алары – ол бистиҥ текши керегис. Коронавирустыҥ југуш оорузыла јаҥыс ла отчеттор бичиири ажыра эмес, је чын тартыжары аайынча  турулталу јаба иш ӧдӧрине иженип турум» —  деп, тергеениҥ башчызы чокумдаган.