Алтайдын Чолмоны

Рингте тартыжулар јеҥӱчилдерди адаган

26.04.2021

Бу јуукта Оҥдой јуртта Н. В. Кулачевтыҥ адыла адалган ДЮСШ-да спорттыҥ бокс бӱдӱмиле маргаандар ӧтти. Ол Алтай Республиканыҥ тӧзӧлгӧнинеҥ ала 30 јылдыгына ла алтай албатыныҥ бойыныҥ кӱӱниле Россияга киргениниҥ 265 јылдыгына учурлалган болгон.

Маргаандардыҥ туружаачылары 2005-2010 јылдарда чыккан спортчылар.

Бистиҥ тергееде спорттыҥ бокс бӱдӱми ӧзӱм алынып турган дезебис, јастыра болбос. Ол ло Кош-Агаш аймакты алзабыс, бери Келей јурттыҥ кижизи Андрей Иванов канчын јиит тужында келеле, боксёрлорды тазыктырып, ӧскӱрип салды. Эмди оныҥ ӱренчиктери тазыктыраачылар болуп эрчимдӱ иштейт: акалу-карындаштулар Ренат ла Азамат Пшаевтер, Серикбол Сахарьянов 100-теҥ ажыра балдарды, ол тоодо ондор тоолу чемпиондорды тазыктырат. Јылдыҥ ла Кош-Агаштыҥ јурт јеезезиниҥ депутаттарыныҥ акча-манатла јӧмӧгӧниле аймак ичинде јаан байрамдарга учурлай маргаандар ӧдӧт.

Бокс – ол согуш эмес, ол кижиниҥ јӱрӱмге кӧрӱми, кижиниҥ турумкайы, бойын бойы тудунып ла кӱчтерди ӧдӱп билери. Бокс спорттыҥ олимпийский бӱдӱмдерине кирет. Боксерлор јаҥыс ла јудурукла «иштенер» эмес, мында башла сананар керек. Оныҥ учун јеҥӱни јаҥыс ла кара кӱчле алып болбозыҥ, мында кижиге јалтанбас јӱректӱ болор керек. Кӧп саба учуралда јеҥӱни сӱмелӱ ле сагышту улус ойноп алат.

Баштапкы тергеелик маргаан јаркынду ла кӧрӱмјилӱ, улуска јилбилӱ болгонын темдектеер керек. Бистиҥ тергеениҥ 12 командазы турушкан: Турачак, Кан-Озы, Кӧксуу-Озы, Улаган, Кош-Агаш, Оҥдой аймактардаҥ ла Горно-Алтайск каладаҥ. Текши тоозыла 140 спортчы. Баштапкы кӱнде башка-башка јерлердеҥ келген спортчыларды јаҥыртылган «Сартакпай» стадионныҥ ишчилери уткуп, конор ло ажанар јерлерле јеткилдеген. 17 саатта боксёрлор бескеленип, бой-бойлорыла танышкан.

Эҥ ле јеҥил  бескелӱ спортчылар 30 килограмм бескеде болгон болзо, эҥ уурлары 90 килограммга једип турды. Эртенгизинде рингте спортчылар ортодо финалга чыгар изӱ тартыжулар башталды. Бу удурлаштар бозом эҥирге јетире улалган. Маргаандардыҥ кӧрӧӧчилериниҥ тоозы бу оору-јобол ӧйинде ас болды. Ӱчинчи кӱнде финалга чыккан спортчылар 1-кы ла 2-чи јерлер учун тартышкан. Текшилей алза, боксёрлор 91 туштажу ӧткӱрген. Маргаандардыҥ камызын боксло тазыктыраачы Азат Баргояков башкарды.

2009-2010 јылдарда чыккан

туружаачылар ортодо јеҥӱчилдер

Алимжан Бейсенбаев (Кош-Агаш) — 30 кг (I)

Семен Боровиков (Кӧксуу-Оозы) — 30 кг (II)

Альдияр Бекеев (Кош-Агаш) — 34 кг (I)

Айдамир Санин (Кош-Агаш) — 34 кг (II)

Арсений Моисеенко (Кӧксуу-Оозы) —36 кг (I)

Саян Маралбеков (Кош-Агаш) — 36 кг (II)

Салимулла Канстаев (Кош-Агаш) — 38 кг (I)

Кирилл Казанцев (Кӧксуу-Оозы) — 38 кг (II)

Исматулла Кагарманов (Кош-Агаш) — 40 кг (I)

Егор Попов (Оҥдой) — 40 кг (II)

Кирилл Щеглов (Кӧксуу-Оозы) — 42 кг

Эмурат Алексеев (Кан-Оозы) — 46 кг

Георгий Камзин (Кӧксуу-Оозы) — 52 кг

Самир Кудобаев (Кош-Агаш) — 60 кг.

2007-2008 јылдарда чыккан

туружаачылар ортодо јеҥӱчилдер

Александр Синкин (Турачак) — 30 кг

Захар Куликов (Кӧксуу-Оозы) — 32 кг

Ярослав Горчаков (Оҥдой) — 38 кг

Абу-Али Талипов (Кош-Агаш) — 40 кг

Кайрат Мегедекев — 44 кг

Егор Тюрин (Кан-Оозы) — 46 кг (1)

Илья Тепчеков (Оҥдой) — 46 кг (2)

Улугбек Турдиев (Кош-Агаш) — 50 кг

Николай Модоров (Кан-Оозы) — 52 кг

Айас Тугуров (Кош-Агаш) — 54 кг

Мурат Емельнов (Кош-Агаш) — 57 кг

Максим Эткоков (Улаган) — 63 кг

Арлан Делдошпоев (Кан-Оозы) — 66 кг

Аян Такылбаев (Кош-Агаш) — 75 кг

Данил Мендешев (Оҥдой) — 90 кг.

2005-2006 јылдарда чыккан

уулдар ортодо јеҥӱчилдер

Артем Самигулин (Улаган) — 40 кг

Александр Саквачаков (Горно-Алтайск) — 42 кг

Иван Аникин (Горно-Алтайск) — 46 кг

Данил Писаренко (Оҥдой) — 50 кг

Алексей Бровкин (Оҥдой) — 52 (1)

Данил Глушков (Кӧксуу-Оозы) — 52 (2)

Антон Назаров (Оҥдой) — 54 кг

Алтайчы Бултаев (Оҥдой) — 57 кг

Камиль Мельтеков (Кӧксуу-Оозы) — 60 кг

Дмитрий Енчинов (Кош-Агаш) — 63 кг

Арам Ыжиков (Оҥдой) — 66 кг

Николай Трыков (Оҥдой) — 70 кг

Владимир Бичинов  (Оҥдой) — 80 кг.

Турнирдиҥ башкараачылары адылу сыйларды эҥ артык спортчыларга табыштырган: «Јеҥӱге јӱткӱмели учун» — Арлан Делдошпоевке, «Маргаанныҥ эҥ артык боксёры» — Алексей Бровкинге. Алтай Республикада бокстыҥ ӧзӱмине камаанын јетиргени учун сыйды тазыктыраачылар база алган: Кан-Оозы аймактаҥ Леонид Байталов, Кӧксуу-Оозы аймактаҥ Аркадий Битешев, Улаганнаҥ Николай Чинатов ло Ким Абрамов, Турачактаҥ Пётр Духанов. Алтай Республиканыҥ бокс аайынча федерациязы јаан быйанын Н. В. Кулачевтыҥ адыла адалган ДЮСШ-ныҥ директоры Сергей Черепановко, баш тазыктыраачызы Владимир Самаевке ле Оҥдой аймактыҥ јааныныҥ ижин удурумга бӱдӱрип турган Михаил Тебековко айткан. Азат Баргояковтыҥ  јетиргениле, бокстыҥ федерациязы 2020 јылдыҥ уч-турултазын чыгарып тура, «Эҥ артык тазыктыраачы» деп Кӧксуу-Оозы аймакта Мульта јуртта иштеп турган тазыктыраачы  Владимир Моисеенконы ла «Эҥ артык боксёр» деп Кош-Агаштаҥ тазыктыраачы Серикбол Сахарьяновты адаган.

Эмилчи САНИНА