Јииттер Тӧрӧлин корулаарга белен

25.06.2021

2021 јылда Алтай Республикада черӱге алар кампания кандык айдыҥ 1-кы кӱнинеҥ ала јаан изӱ айдыҥ 15-чи кӱнине јетире улалар. Ӧткӧн неделеде тергеебистиҥ јуучыл комиссариадында черӱге алар быјылгы иш керегинде элбеде куучын ӧтти.

2021 јылдыҥ черӱге алар иш-керектери, 2020 јылда чылап ок, эпидемиялык курч айалгаларда ӧдӧт. Јииттер кажы ла муниципалитетте бойыныҥ комиссариадында су-кадыгы аайынча шиҥдеш ӧдӧт, ол тоодо коронавируска анализ алылат. Республикан комиссариатка јетире олор таҥынаҥ башка кӧлӱктерле јетирилет. Автобустаҥ тӱжӱп ле келзе, олордыҥ ӧдӱгин, колдорын аҥылу суузындарла арутап, эди-каныныҥ температуразын кемјийдилер. Оноҥ олордоҥ ковид-19 југуш ооруга экспресс-тест алылат. Тест алар эмчилик ишчи Новосибирсктиҥ госпиталинеҥ аткарылган. Быјыл алылган андый тесттердиҥ тоозы 1900. 1-2 минуттаҥ оныҥ турултазы белен болот. Чындап, мында иштеп турган ончо ишчилер база ондый ок тестти кажы ла он кӱнниҥ кийнинде табыштырып, шиҥдедедилер. Онойдо ок комиссариаттыҥ ишчилери вакцина тургустырган эмезе эм тургуза олордыҥ канында бу оорудаҥ антителалар бар.

Јуучыл молјуларын бӱдӱрерге белен уулдар јаан палаткаларда јадат. Олордыҥ ичинде орындар ээжи-некелте аайынча бой-бойынаҥ ыраада тургузылган. Былтыргы ченемелге тайанып белетелген эпидемиологиялык
ээжи-некелтелер аайынча айалгалар тергеелик комиссариатта бийик кеминде. (Чындап, былтыргы јылда Алтай Республика ковид-19-ла колбой черӱге алар кампанияны эҥ јакшы кӧргӱзӱлерлӱ ӧткӱргендердиҥ тоозында болгон). Онойдо ок камысты ӧткӧн уулдарга јуучыл молјуларын бӱдӱрер јерге једерге керектӱ ончо коруланар эдимдер (маскалар, суузындар ла о. ӧ.) јеткилинче берилет. Быјыл берилген маскалардыҥ тоозы 30 муҥ кире. Јуучыл бӧлӱкке јетире олорды аҥылу белетелген транспорт јетирер, поездте таҥынаҥ вагондорло эмезе аҥылу авиарейстерле барар. Једип барала, олор эки неделениҥ туркунына карантинде отурар.

Быјыл камысты республикада 1500-теҥ кӧп јииттер ӧдӧри темдектелет. Профталдаштарды бу кампаниядаҥ ала јаҥыртылган тесттер аайынча ӧткӱредилер деп, Алтай Республиканыҥ јуучыл комиссары полковник Олег Денисенко јетирди. Черӱге барарга јараду алгандардыҥ кӧп сабазы кичӱ изӱ айдыҥ 20-чи кӱнинеҥ ала (кичӱ изӱ айдыҥ 25-чи кӱнинде кӧдӱриҥилӱ аткарыш-ӱйдежӱ болор) молјуларын бӱдӱрерге аткарылар. Текши тооло черӱге 360-наҥ кӧп јииттер ле «С» категориялу тискинчиниҥ кере бичиги бар 70-неҥ кӧп тискинчи-јииттер аткарылар. Кичӱ изӱ айдыҥ 17-чи кӱнине јетире черӱге тергеебистеҥ 60-наҥ кӧп кижи атанган.

Текши ороондо кӧргӱзӱлерле тӱҥдештирзе, республикада јииттердиҥ су-кадыгы јакшы, «А» категориялу уулдар кӧптӧп турганы сӱӱндирет. Ол ок ӧйдӧ психиатрия јанынаҥ ла канныҥ эбирӱзиниҥ органдарыныҥ оорулары кӧптӧгӧни темдектелген. Је бу да кӧргӱзӱ, Россия ичиндезине кӧрӧ, кирезинде. Тергеебистиҥ уулдары молјуларын бастыра ороон ичиле кандый ла ууламјылу јуучыл бӧлӱктерде бӱдӱрет. Јуучыл комиссариатта ууламјылар талдаар тужында јииттердиҥ кӱӱнин чотко база аладылар (су-кадыгына келиштире).

Элбеде куучыннаҥ онойдо ок бистиҥ уулдардыҥ кӧби спецназта, десантта болгонын, калганчы ӧйдӧ талайчыларга да барар кӱӱндӱлер кӧптӧп турганын уктыбыс. Ыраак Кӱнчыгыштӧӧн лӧ Сахалиндӧӧн јуучылдарыс кӱӱнзеп барып турган. Ончо уулдар јуучыл молјуларын ак-чек бӱдӱрет.

Э. КУДАЧИНА

Е. БУТУШЕВТИҤ фотојуруктары

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина