Фермерлердиҥ сенаторго баштанузы

06.07.2021

Сенатор Татьяна Гигельдиҥ адына Алтай Републиканыҥ Эл Курултайыныҥ аграр политика аайынча комитединиҥ јааны Рустам Байдалаковтоҥ самара-баштану келген. Бу самарада ого Оҥдой аймактыҥ аҥ ӧскӱреечилери ол тоодо крестьян (фермер) ээлемниҥ башкараачызы А. Т. Кучинов федерал мензиниште болгон агашту участокто јурт ээлемниҥ иштериле колбулу керектерди ӧткӱрерге аренда учун тӧлӧп турган единичный площадьтыҥ ставка-кеми јанынаҥ суракты кӧдӱргени керегинде айдылат.

Баштануда Алтай Республиканыҥ аҥ ӧскӱреечилерине агашту участоктордыҥ арендазы учун тӧлӧп турган акчаныҥ кеми, федерал јасак аайын-ча агаш ээлемниҥ бӧлӱгинде кубулталар эдилгениле колбой, јӱс одус катаптаҥ ашкан деп темдектелет. Анайып, 37-06-11 таҥмалу јӧптӧжӱ аайынча (2011 јылдыҥ тулаан айыныҥ 30-чы кӱнинде јӧптӧлгӧн), бир јылга арендага алганы учун 471 гектар јердиҥ баазы 2256 салковой акчага једет. Аренданыҥ јӧптӧжӱзин јаҥы ӧйгӧ улалткан кийнинде дезе, бу ла јер учун јылына тӧлӧйтӧн баа 308 муҥ салковойго кӧдӱрилет.

Јасакчы јаҥныҥ чыгартулу кижизи бойыныҥ самара-баштанузында федерал мензиниште болгон агашту јерде агаш ээлемниҥ керектериле колбулу иштерди ӧткӱрерге бир единица јер учун тӧлӧйтӧн аренданыҥ јаҥы ставкалары керегинде айдат. Анда аҥ ӧскӱреечилер шак бир гектар јер учун 69,57 салковой акча тӧлӧӧр учурлу деп темдектелген. Ӱчинчи таҥмалу бу јӧпти Россия Федерация 2020 јылдыҥ чаган айыныҥ 6-чы кӱнинде јараткан.

Эл Курултайдыҥ комитединиҥ председатели Рустам Байдалаков: «Аҥ ӧскӱреечилер тергеениҥ јурт ээлемниҥ бӧлӱгине билдирлӱ кирелте экелип јат, је аренданыҥ баазы јаанаганыла колбой, Алтай Республиканыҥ крестьян (фермер) ээлемдериниҥ ижи јабызаардаҥ айабас. Бу бӧлӱк бистиҥ тергееге сӱрекей керектӱ болгонын бастыра улус јакшы билер. Аҥ ӧскӱреечилер республиканыҥ экономиказын тыҥыдып, крестьян (фермер) ээлемдерди ӧрӧ тартарын јеткилдеп јадылар» — деп айткан. Парламентарий ӧрӧги адалган курч сурактыҥ аайына чыгарга сенатордоҥ болуш сураган. Бир сӧслӧ айтса, бӱгӱнги кӱнде Алтай Республикада агаш ӧскӧн јерлерди арендага алып, олорды јурт ээлемде тузаланарга оныҥ ставказын јабызадар некелтелер туруп јат.

Сенатор Гигель бу самара-баштануны Россия Федерацияныҥ агаш ла экология аайынча министерствозыныҥ јурт ээлем аайынча агентствозына аткарган. Бу ведомствоныҥ башкараачызы
И. В. Советниковтыҥ колы салылган кару-удаҥ кӧргӧндӧ, кӧдӱрилген сурактыҥ аайына чыгар аргалар бары јарталат. Сенатор ведомствоныҥ јааны Алтай Республиканыҥ аҥ ӧскӱреечилериниҥ ижин јакшы билер деп айдат. И. В. Советников бистиҥ ороондо аҥдар тудуп ӧскӱрер бӧлӱкте Алтай Республика озочыл јерлерде туруп јат деп темдектейт. Агентствоныҥ јааны јурт ээлемде агашту јерлерди тузаланганы учун тӧлӧйтӧн арендага ӱзеери коэффициенттер тургузылган да болзо, је ол республиканыҥ аҥ ӧскӱреечилериниҥ ижине тутак јетирбес, ол аҥнаҥ иштеп алып турган продукцияныҥ кемин ле чыҥдыйын карын да бийиктедер ле јарандырар учурлу деп айткан.

И. Советников Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ аграр политика аайынча комитединиҥ ӧрӧлӧй адалган сурактар јанынаҥ белетеген шӱӱлтелерин агаш ээлемниҥ бӧлӱгинде государственный политика ла тап-эриктерле колбулу керектер аайынча иштеп турган ар-бӱткенниҥ байлыктары ла экология аайынча министерстволо кожо кӧрӧрине белен болгонын угускан. Эл Курултайдыҥ бу ла комитединиҥ тындулардыҥ вакцинациязыла колбулу сурагы дезе Россия Федерацияныҥ јурт ээлем аайынча министерствозына аткарылган, оны база ајаруда тудуп јадырым деп, сенатор Т. Гигель бӱдӱмјилейт.

(Сенатор Т. Гигельдиҥ пресс-службазыныҥ берген материлдары аайынча белетелген)

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина