Месяц: Март 2022

Таскадаачы, кайчы, кожоҥчы…

Јаҥар (ӱзӱк) Кан-Алтай, бай Алтай, Кайлап, байлап јӱрген Кан-Алтай. Мӧш бӱткен тууларым Мӧҥкӱлӱ кабайым. Кай чӧрчӧк, бай чӧрчӧк, Кайлап, байлап јӱрген кай чӧрчӧк. Јаҥарлу Алтайым, Јыргап, ойноп јӱрген албатым. Јаражай кӧстӧрлӱ кыстарлу, Јаркынду санаалу уулдарлу. Алтайын алкаган кыстарлу, Тӧрӧлин корыган уулдарлу. Тамырланган аржандар, Шоркыраган суучактар, Агарган тууларым — Агару Алтайым. Соцсетьтердеҥ Јергелей Санинаныҥ ла Иван

25 марта 2022

Бастыра јайалтазы — келер ӱйеге

Туулу Алтайдыҥ эл университединиҥ алтаистика ла тюркология аайынча факультединдеги Алтаистиканыҥ ла тюркологияныҥ тӧс јери алтай бичиичилердиҥ чӱмдемелдеринде баланыҥ телекейи деген тема аайынча билим-методикалык семинарларды улай-телей ӧткӱрет. Кочкор айда мындый семинар И. П. Кочеевтиҥ чӱмдемелдерине учурлалган. Тулаан айда ӧткӧн ээчиде семинар чыкканынаҥ ала бу айдыҥ 10-чы кӱнинде 85 јылдыгы кирген А. Я. Ередеевтиҥ јайаандыгына учурлалды. Александр

25 марта 2022

Школ ӧйин эзедип, балдарысты јӧмӧп

Ӧткӧн неделеде текши республикада ада-энелер, јондык ишчилер, артисттер, элбек јетирӱлер эдер эп-аргалардыҥ ла јаҥныҥ чыгартулу улузы бирлик эл-тергеелик экзамен (ЕГЭ) табыштырар ченелтелер башталды. «Кожо табыштырадыс. ЕГЭ-ни ада-энелер табыштырар кӱн» деген бастырароссиялык бу акция ороондо алтынчы катап ӧткӱрилип јат. Оныҥ амадузы — ада-энелерге ле јондыкка бу ченелтелер канайда ӧдӱп турганын кӧргӱзери ле чокумдаары, олордыҥ балдары учун

25 марта 2022

Келген јыл кӧп јакшы экелзин

Быјылгы јылда тӱштиҥ ле тӱнниҥ тӱҥейлешкен кӱни тулаан айдыҥ 20-чи кӱнине келишти. Тӱш ле тӱн тӱҥейлежип, Кӱнниҥ јаҥы јылдык ӧйи башталат. Бу јер-телекей кышкы уйкунаҥ ойгонып, јылу кӱнниҥ чогынаҥ ончо тынар-тындулар кыймыктанып, ӧҥжип јатканы. Шак ла бу ӧйдӧ алтай албаты ӱӱчени ачып, койу кӧчӧ кайнадып, бар-јок алама-шикир курсагын јайып, ойын-јыргал ӧткӱретендер. Бала-барка ойын-маргаандарда туружар, бойлорыныҥ

25 марта 2022

Долгая дорога домой

Посвящаю светлой памяти брата Танытпаса, одного из организаторов игры «Кок-Бору» в Республике Алтай – человека, посвятившего свою жизнь процветанию конного дела в Российской Федерации. Северный Казахстан. Бескрайняя степь «Э-э, чалта, такого глупого жеребца, как у теленгита, нет, наверное, во всём свете. Который день на одном и том же месте кружит свой табун. Теперь уж скоро…

25 марта 2022

«Јеҥӱни јурайдыс» деген тӧрӧлчи акцияда туружарга иштер алары улалат

Акцияда ончо кӱӱнзегендер туружар аргалу, ол тоодо билелерле туружарга јараар. Акцияныҥ амадузы — балдарда ла јиит ӱйеде тӧрӧлчи кӱӱн, калыктык кӱӱн-тап, совет албатыныҥ Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда ат-нерези — олордыҥ энчизи деп оҥдомол тӧзӧӧри ле ӧскӱрери. Јаҥжыкканы аайынча акцияга мындый јайаандык иштер алылат: тӧрӧӧндӧриниҥ јуу ӧйиндеги јӱрӱми, салымы керегинде јуруктар ла кыска эсселер. Быјыл бу

24 марта 2022

Герценниҥ туразында Муза ээленген

«Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ 100 јылдыгыла колбой ӧткӧн јылдарда бистиҥ газетте кепке базылган бичимелдер ойто такып кепке базылып, «озогызын ойгортып» турарда, Максим Горькийдиҥ адыла адалган Литературный институттыҥ 70 јылдыгына учурлай 2004 јылда кепке базылган бичимелимди ойто такып эске алып ийерге санандым. Литератураныҥ, тилдиҥ, сӧстиҥ сурагы јаантайын курч турат. Бичимелде айдылганы кычыраачыларга јилбилӱ болор деп иженедим. 2003

22 марта 2022

«Алтайдыҥ эпшилериниҥ» ижи эрчимдӱ

Најылыктыҥ туразында тулаан айдыҥ 16-чы кӱнинде Россияныҥ эпшилериниҥ биригӱзиниҥ «Женщины Алтая — Алтайдыҥ эпшилери» деген тергеелик бӧлӱгиниҥ оныҥ јааны Светлана Полетаеваныҥ башкарганыла элбедилген јууны ӧтти. Јуунда организацияныҥ бӱгӱнги ле јуук ӧйдӧги ижиниҥ беш сурагы кӧрӱлген. Јуунда онойдо ок ОНФ-тыҥ Алтай Республикадагы тергеелик исполкомыныҥ башкараачызы О. Матросова ла культураныҥ министерствозыныҥ баш специалисти М. Шеверёва турушты. Светлана

22 марта 2022

«Алтай тилис бай ла чыҥдый»

Россияныҥ Федерациязыныҥ культуразыныҥ нерелӱ ишчизи, Алтай Республиканыҥ албатылык бичиичизи, алтай калыктыҥ тоомјылу деген кижизи Б.Я. Бедюровко тулаан айдыҥ 20-чи кӱнинде 75 јаш толгон. Учурлу јажыла колбой, бис Бронтой Янговичти редакцияга кычырып, солун куучын-эрмек ӧткӱрдис. – Бронтой Янгович, јакшылар! 2022 јыл – республикабыска учурлу јыл: Ойрот автоном облазыбыска, «Алтайдыҥ Чолмоны» ла ок чылап, 100 јыл! Анайда

22 марта 2022

Единая Россия» проработает с Правительством меры по обеспечению продовольственной безопасности

Они направлены на поддержку сельхозотрасли в условиях санкций, развитие АПК и сохранение покупательской способности жителей страны Меры поддержки агропромышленного комплекса и сельхозпроизводителей обсудили на совещании «Единой России», которое прошло при участии депутатов Госдумы от партии, представителей животноводческих, мясоперерабатывающих предприятий, хлебопекарной отрасли, ритейла, банков, производителей сельхозтоваров. В первую очередь, речь идет об ограничении любого рода проверок

20 марта 2022

1 2 3 4 5 6 7

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина