Месяц: Декабрь 2018

Тил кунураганында калык бурулу

Тӧрӧл тилистиҥ сурактарына учурлалган бичимелдер «Алтайдыҥ Чолмоны» газедисте улай ла чыгып турганы сӱреен jакшы. Jе jаҥыс бир коомойы –улус газетке бичитпей турганы. Шак бу шылтактаҥ улам кӧп улус газедин, ондо јарлалып турган бичимелдерди кычырбай jат. Бис «Алтайдыҥ Чолмоны» газеттеҥ республиканыҥ аймактарыныҥ, калыктыҥ ӧрӧ ӧзӱминиҥ курч сурактарын, кӧп-кӧп тузалу солун-собурды кычырадыс. Бичидип алзаҥ, айылыҥа айылчы келгендий

14 декабря 2018

«Jӱрегим улуска кӧрӱнгедий болзо…»

Поэт дегени кем? Кӧӧрӧп лӧ кӧкӱп, кыйналып ла шыралап, улус ӱлгерлерди не чӱмдейт? Он до, јӱс те јыл мынаҥ кайра бичилген ӱлгерлер нениҥ учун биске кайкал ла ачылта болуп, ӧзӧгиске тийет? «Поэт болуп бӱткенимди билбеген де јаш тужымда, ӧзӧгимнеҥ адылып чыккан, тоозындалган бичиктерде арткан, јӱрӱм ле ӧлӱм керегинде мениҥ ӱлгерлеримди байлап-чуулаар ӧй келер» — деп,

14 декабря 2018

Кубулталар, jаҥы ӱлекерлер ле некелтелер…

«Единая Россия» политический партияныҥ XVIII съезди јаҥар айдыҥ 7-8 кӱндеринде Московский областьтыҥ Красногорск калазында ла Москвада ӧткӧн. Јуунда Алтай Республиканыҥ јаан делегациязы база турушкан. Ол тоодо АР-дыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели, «Единая Россия» партияныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ политсовединиҥ турчызы Александр Бердников; Эл Курултайдыҥ председатели, партияныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ качызы Владимир Тюлентин; Эл Курултайдыҥ председателиниҥ ордынчызы, партияныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ

14 декабря 2018

«Мы вместе – Бис бирлик»

Јондык биригӱлердиҥ «Мы вместе – Бис бирлик» деп адалган II республикан форумы јаҥар айдыҥ 12-чи кӱнинде Горно-Алтайскта ӧткӧн. Быјыл ол Россия Федерацияныҥ Конституциязыныҥ 25 јылдыгына учурлалган. Форумныҥ ижинде тергеебистиҥ башка-башка јондык биригӱлериниҥ, коммерциялык эмес организациялардыҥ, национально-культурный тӧс јерлердиҥ, мӱргӱӱл јаҥдардыҥ, ас тоолу калыктардыҥ общиналарыныҥ, государстволык ла муниципал јаҥдардыҥ, ӱредӱлик ле билим учреждениелердиҥ 120-деҥ ажыра чыгартулу

14 декабря 2018

Тӧс jасагыска – 25 jыл

Россия Федерацияныҥ Конституциязы јӧптӧлгӧниниҥ 25 јылдыгына учурлалган кӧдӱриҥилӱ јуун јаҥар айдыҥ 12-чи кӱнинде Алтай Республиканыҥ П. В. Кучияктыҥ адыла адалган эл театрында ӧткӧн. Конституция – Россияныҥ тап-эрик бастыра системазыныҥ тын-ӧзӧги, орооныстыҥ эҥ јаан учурлу Тӧс јасагы болуп јат деп, АР-дыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ баштапкы ордынчызы Роберт Пальталлер јуунныҥ туружаачыларын Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ ла башкарузыныҥ адынаҥ уткып

14 декабря 2018

Укту-тӧстӱ педагогтор

Јуукта Чамал аймактыҥ Ӱзнези јуртында орто ӱредӱлӱ школдыҥ 120 јылдыгыла колбой, ого Тозыяковтордыҥ билезиниҥ ады адалган. Укту-тӧстӱ педагогтор Тозыяковтор Ӱзнезидеги школдыҥ ла тергеениҥ ӱредӱлигиниҥ ӧзӱмине јаан камаанын јетирген. Тозыяковтордыҥ угы-тӧзиниҥ тӧрт ӱйе улузы ӱредӱчилер. Педагог болуп иштеген текши ӧйи 450 јылды ажып јат. Бу ӧйдиҥ бастыразын ла олор Ӱзнезиниҥ школында иштеген деп айдар арга јок.

11 декабря 2018

Кабай болгон Алтайысла киндигис ӱргӱлjикке…

Павел Кучияктыҥ адыла адалган эл театрда јаҥар айдыҥ 2-чи кӱнинде јарлу бичиичи Чингиз Айтматовтыҥ «И дольше века длится день» деген романынаҥ алынган Манкурт керегинде туујызы ла јебрен тӱрктердиҥ поэзиязы аайынча Калмык Республиканыҥ санаттарыныҥ нерелӱ ишчизи Баатр Колаев тургускан «Кабай» деп ойын-кӧргӱзӱниҥ эҥ баштапкы кӧргӱзӱзи ӧтти. Байлык ченемелдӱ режиссер кыска ӧйдиҥ туркунына оогош кӧрӧӧчилерге режиссер Ногон

11 декабря 2018

Алтай аш-курсактыҥ байы

Алтай албаты азыраган мал-ажынаҥ јӱзӱн-јӱӱр аш-курсак јазайт. Сӱттеҥ чеген, аарчы, курут, быштак, эјегей, творог, сарју, ӧрӧмӧ, тунук, кӧӧрчӧк эдет. Сӱт онойдо ок јаан тузалу, байлу эм болуп, кижиниҥ ӧзӧк-буурын јымжадат. Кажы ла јаш тынду сӱтле азыранат. Малдаҥ сааган сӱттиҥ кымызы база јаан эм-тус болот. Улус кымысты ичип, кӧп оорулардаҥ эмденет. Кижи сӱтле эмденип јат, кайнадала,

11 декабря 2018

Бичик-билик бистиҥ байлыгыс

Туй ла 95 jыл мынаҥ кайра, 1923 jылдыҥ кÿчÿрген айыныҥ баштапкы кÿндеринде, алтай калык-jонныҥ кÿÿнзегениле Улалуда кöчÿреечи камыс тöзöлип, РКП (б)-ныҥ уезд тöзöмöл бюрозы ла уезд ревкомы jöп jарадып, jербойыныҥ литературазын алтай тилле ак-jарыкка кепке базып чыгарарына баштапкы алтам эткен. Шак анайып бичиктер чыгарары jанынаҥ jаан иштер башталып, ол ло jыл jаҥар (декабрь) айдыҥ 8-чи

11 декабря 2018

Jаҥыс ла ичкери…

Јаҥар айдыҥ 7-чи кӱнинде «Звезда Алтая» республикан газеттиҥ редакциязында кенектердиҥ онкӱндӱгине учурлай туштажу ӧткӧн. Анда республикан СМИ-лердиҥ журналисттериле эки эпши — Анна Юрьевна КАЗАНЦЕВА ла Елена Васильевна КАЗАНЦЕВА тушташкан. Бу улус кенек балдар чыдадат. Јӱрӱминде мындый јаан ченелтелер ӧдӱп јаткан бу эки келин бастыра арга-кӱчин балдарыныҥ јӱрӱминиҥ чыҥдыйын эмеш те болзо бийиктедерге берет. Олор кандый

11 декабря 2018

2 3 4 5 6 7 8 9

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина