Статьи

Статьи

Ӧткӧн чактыҥ школы

АР-дыҥ Эл Курултайыныҥ ӱредӱлик, культура, спорт, јашӧскӱрим политика, јондык биригӱлер ле элбек јетирӱлер эдер эп-аргалар аайынча комитединиҥ јааны Вячеслав Уханов башкарган јуун ӧткӧн неделеде Горно-Алтайск каланыҥ 8-чи таҥмалу текши ӱредӱлӱ школында ӧтти. Јуунныҥ ижинде ӧрӧ адалган комитеттиҥ турчылары, ӱредӱ ле билим аайынча республикан министерствоныҥ, Роспотребшиҥжӱниҥ тергеелик башкартузыныҥ, каланыҥ администрациязыныҥ чыгартулу улузы, мэр Юрий Нечаев ле

16 апреля 2019

Грек-рим кӱреш: М. В. Карамаевтиҥ эземине

2004-2005 јылдарда чыккан уулдар ортодо греко-рим (алдындагызыла — классический) кӱрешле Сибирьдеги федерал округтыҥ Горно-Алтайский облисполкомныҥ председатели, РСФСР-дыҥ Ӱстиги Совединиҥ депутады, РСФСР-дыҥ Ӱстиги Совединиҥ председателиниҥ ордынчызы, јарлу башкараачы, политик ле јондык ишчи М. В. Карамаевтиҥ чыкканынаҥ ала 90 јылдыгына учурлай ӧткӱрилген первенствозы кандык айдыҥ 5-7 кӱндеринде Горно-Алтайскта ӧтти. Текшилей алза, бу маргаан јаҥыс ла туружаачыларыныҥ тоозы

12 апреля 2019

Кижиликтиҥ эҥ јаан байлыгы

Горно-Алтайсктыҥ тӧс тепсеҥинде кандык айдыҥ 6-чы кӱнинде Су-кадыктыҥ калыктар ортодогы кӱни элбеде ле кӧдӱриҥилӱ айалгада темдектелди. Тӱӱкиге бурылар болзо, кандык айдыҥ 7-чи кӱнинде јер-телекейде амыр-энчӱ јуртап јаткан тӱмен албаты Су-кадыктыҥ кӱнин бийик кеминде темдектейт. Бу мындый учурлу кӱнди Су-кадыкты корыырыныҥ бастырателекейлик организациязы 1948 јылда, бойыныҥ тӧзӧлгӧн кӱнинде, јарадып јӧптӧгӧн. Су-кадыктыҥ кӱнин јылдыҥ ла ӧткӱрери 1950

12 апреля 2019

Јылдыҥ јиит билези — Улаганнаҥ

Горно-Алтайск каланыҥ Культура байзыҥында кандык айдыҥ 10-чы кӱнинде јиит билелердиҥ «Вера, Надежда, Любовь» деп адалган VIII республикан кӧрӱ-маргааныныҥ калганчы уч-турулталу бӧлӱги ӧтти. Кӧрӱ-маргаанныҥ баштапкы бӧлӱги тулаан айдыҥ 15-чи кӱнине јетире аймактарда ӧткӧн. Шак ол маргаандарда јеҥӱчил болуп чыккан билелер мында маргышты. Јеҥӱчилдер «Јылдыҥ эҥ артык јиит билези» деген бийик ат учун тыҥытту тартыштылар. Бу кӧрӱ-маргаанда

12 апреля 2019

Кайсын — ӧзӱмниҥ јолында

Кан-Оозы аймактыҥ Кайсын јурты Кӧзӱлдиҥ јурт јеезезине кирет. Ол аймактыҥ эҥ јараш јерлериниҥ бирӱзинде, Белтир тууныҥ эдегинде турат. Мында эки јӱстеҥ кӧп кижи јуртайт. ФАП-тыҥ јаҥы туразы Ороонныҥ президенти Владимир Путинниҥ јакааныла 2018-2020 јылдардыҥ туркунына јӱстеҥ ала эки муҥга јетире кижи јадып турган кажы ла јуртта эмчилик јерлер јаҥыртылар эмезе јаҥыдаҥ тудулар учурлу. Онойып, ӧткӧн

9 апреля 2019

«Калыгын санап, jайнап-jоктогон Алтай»

Алтай калыгыс ХХ чактыҥ башталганында косколоҥноҥ улам кандый кÿчтер öтпöгöн деер. Бÿткÿл калыктыҥ ла кажы ла билениҥ сагыжында ол öйлöрдöҥ бери сорбуланып, jÿректи öйкöдип турган элестер эмди де бар. Jаш тужымда энем куучындап туратан, кызылдар ла актар jуулажып турган öйлöрдö муҥ тоолу кара албаты jеҥ jастанып jыгылган деп. Алтай албаты актуга jабарладып, кайдööн айдадып апарып

9 апреля 2019

Cууныҥ јеткери

Кеҥи Оҥдой аймактыҥ Кеҥи јурты јаскы јаан сууга алдырткан болгон. Бу чочыдулу керек тулаан айдыҥ 30-чы кӱнинде эҥирдиҥ 18 саадында башталыптыр. Кышкыда сыраҥай соок кӱндерде Кеҥиниҥ суузы тереҥжиде тоҥгон. Ого ӱзеери эрте келген јаста тӱште де, тӱнде де кейдиҥ јылузы орто кеминеҥ 4-7 градуска бийиктегениле колбой (-2 градустаҥ ала +17 градуска јетире), тош, кар кайылып,

9 апреля 2019

«Кажы ла туружаачыда бойыныҥ аҥылу «ижи» бар»

Бӱгӱн бис «Јылдыстыктыҥ» кычыраачыларын спорттыҥ солун деген бӱдӱмдериниҥ бирӱзи — волейболло јилбиркеп, ого тазыктырынып, башка-башка кемдӱ маргаандарда Горно-Алтайсктыҥ кыстар ортодо јуунты командазы учун туружып турган Байана ЧИЧИЯКОВАЛА таныштырып турубыс. —Байана, озо билеҥ, бойыҥ керегинде куучындап берзеҥ, сӧӧгиҥ не кижи? Кандый школдо ӱренип тургаҥ? —Сӧӧгим майман. Калада јетинчи таҥмалу орто ӱредӱлӱ алтай школдо 9-чы «а» класста

5 апреля 2019

Салымныҥ ченелтелерин ӧдӱп…

Алтай калык кӱндӱзек ле ачык-јарык кылык-јаҥду деп, тууразынаҥ келген улус улай темдектеп јат. Кӧп тоолу кычыраачыларыска јарлу Людмила РЫСПАЕВА да албатызыныҥ мындый кылыгын база уктап алган. Јымжак ла тӧп куучын-эрмектӱ јиит келин јаҥыс та спорт аайынча јарлу эмес, је анайда ок ол ичкери кӧрӱмдӱ эл-јондык ишчи, Текшироссиялык албатылык фронттыҥ штабыныҥ турчызы. Тургуза ӧйдӧ ол Кенектердиҥ

5 апреля 2019

Јайымда – мениҥ амадум, сӱӱжим

Кӧбӧк сӧӧктӱ Анат БЫДЫШЕВЛЕ алты јыл бир школдо ӱренгенис. Школды божотконыс он беш јылдаҥ ажа берди. Бӱгӱн Анат А. М. Топановтыҥ адыла адалган хакас эл драма театрдыҥ артизи. Оныҥ ижи, јӱрӱми керегинде куучын-эрмегисти јарлайдыс. Анаттыҥ энези Улаган аймакта Балыкчы јуртта малчылардыҥ билезинде ӧскӧн Анна Ивановна деп кижи болгон. Уулы бир јаштуда олор Шабалин аймактыҥ Шыргайты

5 апреля 2019

… 65 66 67 68 69 70 71 72 …

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина