Шоҥкордыҥ кӧзи курч,
ойгордыҥ сӧзи курч
Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Новостная лента
«Кайран мениҥ мактулу Алтайым, кандый будуктарла сени чӱмдейин?»
Григорий Иванович Гуркин (Чорос-Гуркин, 1870-1937) Сибирьдиҥ ӧс калыктарыныҥ баштапкы аҥылу ӱредӱчизи, куулгазын ар-бӱткенниҥ узы, јурукчы, ӱредӱчи, этнограф, калык чӱмделгезин јуучы. Алтайдагы духовный миссияныҥ школын божоткон (Улалу ј.), Паспаулда ӱредӱчи, оныҥ кийнинде Бийскте иконописец болуп иштеген. Кӧнӱ јураарга ол Петербургта И. И. Шишкинниҥ башкартузыла ӱренген, таскаган (1897-1989), јураарыныҥ Императорский академиязында (1899-1905) профессор А. А. Киселевто ӱренген.
28 июля 2020
Эзедип-кереестеер молјумла, учурымла
(С. С. Суразаковтыҥ сӱр-кеберине кожулталар) Сазон Саймович Суразаковтыҥ «Кожоҥ» деген ӱлгери, оныҥ эки јолдыгы бу очерктиҥ бажына чыгарылган, чӱмделгени удап та калган болзо, је бӱгӱн Улу Јеҥӱниҥ 75 јылдыгы темдектелип турган ӧйдӧ бойыныҥ учурын, ӧдӱҥизин јылыйтпаган. Учуры тереҥ ӱлгер кече-башкӱн ле чӱмделгендий. Ӧдӱп јаткан јылдыҥ јаҥар айыныҥ 20-чи кӱнинде «Кожоҥныҥ» авторына, Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ
28 июля 2020
«Бу профессияны бойым талдап алгам»
Россия Федерацияныҥ шылу јаҥдарыныҥ ишчизиниҥ кӱни јаан изӱ айдыҥ 25-чи кӱнинде темдектелет. Талдап алган профессиязы, оныҥ аҥылулары керегинде РФ-тыҥ Шылу комитединиҥ Алтай Республика аайынча шылу башкартузыныҥ аймактар ортодогы Кан-Оозындагы шылу бӧлӱгиниҥ шылу ишчизи Дмитрий АЛУШКИН куучындайт. —Дмитрий Евгеньевич, бу ишке Слер канайда келгенигерди куучындап берзегер? —Бу тӧзӧмӧлгӧ мениҥ иштеп келгеним удабаган, 1,5 ай мынаҥ кайра
28 июля 2020
Јарым јылдыҥ ижиниҥ турулталары кӧрӱлген
Јаан изӱ айдыҥ 20-чи кӱнинде республикан МВД-ныҥ коллегиязыныҥ јууны ӧткӧн. Анда ведомствоныҥ 2020 јылдыҥ баштапкы јарымјылдыгында ижиниҥ турулталары кӧрӱлген. Ведомство кандый турулталарга јеткени, ӧдӱп јаткан јылдыҥ экинчи јарымјылдыгында кандый сурактардыҥ аайына чыгар керек болгоны керегинде Алтай Республика аайынча ичбойындагы керектердиҥ министри полицияныҥ генерал-майоры Павел ГАВРИЛИН куучындаган. Коронавирустаҥ улам тергееде кирелендириштиҥ ээжилери бар учун, Россияныҥ МВД-зыныҥ
28 июля 2020
Прокуратура: иштиҥ турулталары кӧрӱлет
Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин АР-дыҥ прокуратуразыныҥ коллегиязыныҥ јаан изӱ айдыҥ 22-чи кӱнинде ӧткӧн јуунында турушкан. Ондо ведомствоныҥ бу јылдыҥ баштапкы јарымјылдыгында ӧткӧн иштиҥ турулталары кӧрӱлип, экинчи јарымјылдыкта эдетен иштер темдектелген. Коллегияныҥ јуунында Алтай Республиканыҥ прокуроры Анатолий Богданчиков, Алтай Республика аайынча баш федерал инспектор Дмитрий Колозин, АР-дыҥ Государстволык Јууны — Эл Курултайдыҥ председателиниҥ ордынчызы Герман
28 июля 2020
Алтайский заповедниктиҥ аҥ-куштары
(Фототузактардыҥ јаҥы јуруктары) Талайдыҥ кеминеҥ 3200 метр бийигинде ирбис, маны, текелер, јеекен, улар, тӱлкӱ, айу ла бӧрӱ, онойдо ок борсукла туштажу… Бу азулу аҥдар Алтайский заповедниктиҥ эҥ бийик Шапшальский бажында тургузылган фототузактардыҥ камераларына «тӱшкен». Алтайский заповедниктиҥ баш билим ишчизи Сергей Владимирович Спицын фототузактарды шиҥжӱлеген кийнинде, заповедниктиҥ бу бӧлӱгинде јалаҥдарда иштер тӱгенген кийнинде бу јуруктарла ӱлешкен.
23 июля 2020
Тазыктырынган кижиге оору-јобол белен јапшынбас
Коронавирус деп југуш оору јер-телекейдиҥ ӱстине таркап баштаганынаҥ улам кӧп тоолу јаан керек-јарактар, ол тоодо спорт маргаандар, ӧткӱрилбей токтодылган эмезе ӧскӧ ӧйгӧ кӧчӱрилген эди. Спортло эҥ јаан маргаандар, бастырабыстыҥ сӱӱген Олимпий ойындар быјыл Японияда ӧдӧр керек болгон. Је коронавирустаҥ улам келер јылга кӧчӱрилген. Эмди бу ороонныҥ эл-јоныныҥ кӧп сабазы Олимпий ойындарды эзенде де јылда ӧткӱрбези
23 июля 2020
Ойно, пиано!
Узак ӧйдиҥ туркунына бистиҥ кала бу каршулу пандемия учун сÿÿнчилу туштажулар ла учуралдар jок туруп калган. Jе, карын, jаан изÿ айдыҥ 17-чи кÿнинде ӧткӧн кичинек концерт бу айалганы тÿзеткен. Концерт Ленинниҥ адыла адалган тепсеҥде пятница кӱнниҥ эҥиринде ӧткӧн. Jыргал башталгалагынаҥ ла улус араайынаҥ jуулыжа берген. Мында ончо аjару сары-чоокыр кийимдӱ туружаачыларга ла сӱрлӱ пианиного учурлалган.
21 июля 2020
Угы-тӧзиле керсӱ, укаалу…
Россия Федерацияныҥ нерелӱ ишчизи, Россия Федерацияныҥ Иштиҥ ветераны, одус јылдыҥ туркунына «Ӱч-Сӱмер – Белуха» бичик басмада ак-чек ле једимдӱ иштеген Зоя Шакаевна Шинжинаныҥ јаан изӱ айдыҥ 25-чи кӱнинде учурлу јажы кирип јат. Кычыраачыларды Алтай Республиканыҥ чындык кызыныҥ јаркынду ла јозокту јӱрӱмиле таныштырадыс. Зоя алтай ады – Солун Шакаевна 1945 јылдыҥ јаан изӱ айы-ныҥ 25-чи кӱнинде
21 июля 2020
Чума ойгу, каруулу ишчилер база уйуктабайт…
COVID-19 деп оору-јоболло бистиҥ тергееде эмдиге тартышканча, је чума деп оору барын база ундыбас керек. 2020 јылда ар-бӱткенде «чокту» бубонный чума оору јанынаҥ эпизоодический айалга азыйдазындый ла чочыдулу бойы артат. Тургуза ӧйдӧ Арасей ичиндеги Туулу Алтайдыҥ бийик кырларда јӱрген тарбагандарында чума ооруныҥ вирустары эмдиге «тирӱ», ол эмдиге јетире су-кадыкка эҥ ле каршулу деп билимчилер чотойт.
21 июля 2020
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина
