Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Новостная лента
Телекейлик литературалардыҥ институдында
Москвада А. М. Горькийдиҥ адыла адалган эки институт бар. РАН-ныҥ Телекейлик литературалардыҥ институды (Институт мировой литературы РАН, кыскарта ИМЛИ). Ол литератураныҥ шиҥжӱчилерин белетейт. Экинчизи, Литературный институт, бичиичилер ле кӧчӱреечилер белетейт. Бистиҥ айдарга турганыс ИМЛИ ле оныҥ ижи-тожы керегинде болор. Санкт-Петербургта орус литератураны шиҥдеер институт (Пушкинский дом) бар болзо, Москвадагы институтта телекейлик литератураларды шиҥдегилейт. ИМЛИ-ниҥ 80
14 января 2020
Майман Гӱзел сыйным…
…Кару сыйным ада-ӧбӧкӧлӧристиҥ тӧрӧлине мени озолоп атанар деп, качан да бодобогом, ӱч-тӱбинде сананбагам. Јажыла да менеҥ јаш, ийде-кӱчиле де менеҥ айдары јок јаан ла чыйрак бӱткен, Алтайдыҥ кеен-јараш чечеги, поэди, акыны, эрке-торко эки кызыныҥ энези, карудаҥ кару тӧрт барказыныҥ јааназы, сок јаҥыс согоно башту сыйнызыныҥ эјези, јеендериниҥ таай эјези, јӱзӱн сыркынду најыларыныҥ ӱӱре-јелези… Майманнаҥ ла
14 января 2020
Јурткорлорыс ла собкорлорыс керегинде
Бир ӧйдӧ областьтыҥ кезик аймактарында «Алтайдыҥ Чолмоныныҥ» бойыныҥ корреспонденттери (орустап-собкорлоры) иштеген. Јурткорлор ло рабкорлор база болгон. Собкор – ол редакцияныҥ бойында эмес, аймактарда иштеп, газеттиҥ штадына кирип ле ишјал алып турган ишчи. Јурткорлор ло рабкорлор дезе, јурттарда, калада јадып, колхоз-совхозтордыҥ ла промышленный предприятиелердиҥ ӧмӧликтериниҥ ижи- тожы керегинде бичип турган улус. Бу ижи учун олор јӱк
14 января 2020
«Јаан Алтай» Эл Ойында болор бо?
Бу јуукта Кӧк-Бӧрӱниҥ республикан федерациязы Горно-Алтайскта Најылыктыҥ туразында 2019 јылдыҥ турулталарына учурлалган јуунын ӧткӱрген. Јуунныҥ ижинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ баштапкы ордынчызыныҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи Алексей Тюхтенев, культураныҥ министри Ольга Антарадонова, республиканыҥ башчызыныҥ спорт аайынча шӱӱлтечизи Александар Манзыров, физкультура ла спорт, национальный политика ла јондык колбулар аайынча комитеттердиҥ председателдери Олег Гурин ле Людмила Варванец турушкандар.
14 января 2020
Кадын суу јурукчыныҥ чӱмдемел ченемелинде: чындык ла соојыҥ
Кадын суу-талай Сибирь телкеминиҥ эҥ баштапкы аҥылу бийик ӱредӱлӱ јурукчызы Г. И. Чорос-Гуркинниҥ јайаандык энчи-байлыгында тӧс сӱр-кеберлердиҥ бирӱзи деп јолду темдектелет. Јурукчы јаан сууны алтай албатыныҥ кеп-куучындары, соојыҥдары ажыра, онойдо ок бойыныҥ ӧзӧгиле, кӧрӱмиле сезип, сӱреен эптӱ ле чындык эдип кӧргӱскен, јураган. Албатыныҥ байлу суузы ар-бӱткенниҥ база бир кайкал кептӱ јери болуп, Гуркинниҥ јайаандыгыныҥ јаан
14 января 2020
«Алтайдыҥ ӧс јонын чеберлеп аларга»
Бу бичимел 20 jыл кире мынаҥ кайра, 1990 jылдыҥ jай ӧйинде бичилген. Ол НКВД-ныҥ 18255 ле 7963 номерлӱ шылу керектериле таныжарга jараду алып, бир канча журналисттерге ле Горно-Алтайсктагы музейдиҥ ишчилерине КГБ-ныҥ Алтайский крайдагы башкартузына jетире jӱрген jол-jорыктыҥ кийнинде туулган. 1937 jылда алтай калыктыҥ ады jарлу бир бӧлӱк улузы «…совет jаҥды аҥтарарга ла Японияныҥ башкартузыла
14 января 2020
«Алтайды чындаптаҥ да сӱӱй бергем…»
Алтай Республиканыҥ ар-бӱткенниҥ байлыктары, экология ла туризм аайынча министрине Екатерина ПОВАРОВА тудулганынаҥ ала кӧп ӧй ӧтпӧгӧн. Бӱгӱнги эрмек-куучын јаҥы башкараачыла ӧдӧр. —Екатерина Олеговна, кайда чыкканар, чыдаганар, кандый ӱредӱ алганар керегинде айдып ийзер? —Мен Москва калада чыккам. Тулаан айдыҥ 8-чи кӱнинде, байрамдык кӱнде чыккан болорым. Бала тужым орооныстыҥ тӧс калазында ӧткӧн. Москваныҥ энергетический институдын (Национальный шиҥжӱ
14 января 2020
Санатчылар јаҥы альбом чыгарды
60 јаш – алтын бозого алтагандый ӧй. Алтайлардыҥ 12 јыл ажыра чоттогоныла болзо, бу јылда кижи бойыныҥ јылына кирип јат. Бу ӧйдӧ кижи јыл туркунына ајарыҥкай болор учурлу. Албатыныҥ укаа сӧзиле, кижи буттыҥ бажыла чек базып, бу јылын ӧткӱрер. Је санаттыҥ улузы тӱҥей ле бу ӧйгӧ јетире нени эдип салганын ла нени эдерин темдектейт. Нениҥ
10 января 2020
«Культура» нацӱлекер: культураныҥ эки туразы ачылган
«Культура» нацӱлекердиҥ «Культурная среда» деп программазы аайынча јаан јазашту иштердиҥ кийнинеҥ Чамал аймактыҥ Онос јуртында ла Кан-Оозы аймактыҥ Кайрукун јуртында Культураныҥ туралары ачылган. Кайрукунда ӧткӧн кӧдӱриҥилӱ ачылтада Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ баштапкы ордынчызыныҥ молјуларын бӱдӱрип турган Алексей Тюхтенев турушкан. Јурттыҥ улузы бу объектти узак јылдардыҥ туркунына сакыгандарын ол темдектеген. Эки кат тура 1982 јылда «Талицкий»
10 января 2020
Тастаракай: «Јаҥы јылды кокыр-каткыла уткыйлы, кару улус!»
«Кару јерлештер! Кара башту, кайыш курлу, кобы-јикте јуртаган, бала-барка, мал-аш азыраган, кайран калыгым! Кирип јаткан Јаҥы јылла, Чычкан јылла слерди уткып турум! Калыктыҥ јолын ӱспей, угы-тӧзӧӧрди улалтып, тазылдараарды тереҥжидип, санаа-кӱӱнигер аруталып, улу керектерге јӱткӱп јӱрӱгер! Бой-бойыгарга болужып, јакшыга јакшы кожуп, јаманды јоголтып, јӱрӱмниҥ уур-кӱчине алдыртпай, эҥке-тоҥко јуртагар! Јаҥы јылды амыр санаала уткып, јакшы ла кокырлажып,
30 декабря 2019
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина