Месяц: Октябрь 2019

Јерлештерге – тоомјы, јеҥӱчилдерге – мак!

Ӱлӱрген айдыҥ 10-чы кӱнинде Улаган аймакта Саратан јурттыҥ школыныҥ ӱренчиктери ортодо национал спорттыҥ 5 бӱдӱмиле «Ирбизектиҥ ойындары» ӧткӧн. Ондо 2-чи класстаҥ ала 11-чи класска јетире балдар јӱгӱриш, ок-јаадаҥ адары, алтай кӱреш, таш кӧдӱриш, камчы аайынча маргышкан. Сыраҥай ла сары кӱстиҥ бойында, качан эбире ар-бӱткен алтын кебин тартынган тужында, Саратан јурттыҥ стадионына чогулган јиит спортчыларды ла

22 октября 2019

Курчу-куйагы, ийдези болгон кичӱ тӧрӧли

Туулу Алтайдыҥ чӱмдемел культуразында лирика аҥылу, учурлу јерде турат. Шак ла лирика ажыра кижи кӱӱн-санаазында, кӧксинде байлыгын, ич-телекейин чыгара айдар аргалу. Бис јаан ӱйениҥ поэттери Паслей Самыктыҥ (1938 ј.) ла Валерий Куницынныҥ (1944 ј.) лириказында телекейдиҥ јуруктарын тӱҥдештирип кӧрдис. Паслей Самыктыҥ (Василий Тордоевич Самыков) орус тилге кӧчӱрилген «Созвездие любви» деген ӱлгерлик јуунтызын ла Валерий Куницынныҥ

22 октября 2019

“Ирбис јӱрген јер” јылдаҥ јылга элбейт

Алтай Республиканыҥ экологиялык тӧс байрамыныҥ – “Ирбис јӱрген јер” деген IХ фестивальдыҥ јабылтазы ӱлӱрген айдыҥ 11-чи кӱнинде Горно-Алтайскта ӧткӧн. Ондо фестивальдыҥ аймактарда ӧткӧн байрамдарыныҥ јеҥӱчилдери болуп чыккан 200 кире бала турушкан. Быјыл бу фестивальдыҥ муниципал кеминде ӧткӧн јиит туружаачыларыныҥ текши тоозы 2000 кижидеҥ ашкан. Алтайдыҥ кайкал аҥына учурлалган баштапкы фестиваль 2010 јылда Алтайдыҥ турумкай ӧзӱминиҥ

22 октября 2019

Кадын-Бийдиҥ белтиринде…

Кадын ла Бий суулардыҥ белтири. Алтайда јаткан калыктардыҥ кеп-куучындарына кирген, тӱӱкизиле колбулу учурлу јер. Кӧрӧргӧ амадаган алтай… Бодогондо, ого једерге ыраак та эмес: Бийск каланыҥ јуугында, Алтайский крайдыҥ Смоленский районыныҥ Верх-Обский деген јуртыныҥ јанында. Тӱндӱк јанынаҥ агып келген Бийдиҥ кӧк-чаҥкыр суузы ла тӱштӱк јанынаҥ келген Кадынныҥ борозымак-ногон суузы мындагы Иконниково деген ортолыкты эки јандай агып,

22 октября 2019

Слерди оҥдобогон эмтирим

Ӱлӱрген айда јаан јаштулардыҥ айлыгы ӧдӱп јат. Јаан јаштуларга јылу сӧс айдып саларга тургандардыҥ тоозы кӧп. Олордыҥ бичимелдеринде јаркынду јӱрӱм јӱрген, јӱзӱн-башка кайралдарла кайралдаткан, јамылу болгон, ады-јолы јарлу улустыҥ јӱрӱми кӧргӱзилет. Мен андыйлардыҥ тоозына база кожуларга турум. Бӱгӱн мен бир кижи керегинде бичип јадым. Ол эзен јӱрген болзо, ого јӱс јаш толор эди. Је, кӱндӱлӱ

22 октября 2019

Кӱр-кӧгӱсти кӱйбӱреткен Кокышев

Јаандарыстыҥ айтканыла, салым сакытпас, конок кондырбас деген бирӱзи, бистиҥ сӱӱген поэдис Л. В. Кокышев канчын јиит тужында, тӧртӧн эки јаштуда, ортобыстаҥ ыраап калган. 1970 јылда меге, 26 јаштуда, байла, ырызым тарткан, «Алтайдыҥ Чолмоны» газетте иштеерге келишкен. Ол тужында газетте албаты ортодо ады јарлу журналисттер, сӧстиҥ устары — редактордыҥ ордынчызы И. В. Шодоев, И. Т.

22 октября 2019

Јайаан телекейи байлык бичиичи

Ӱлӱрген айдыҥ 17-чи кӱнинде Калыктар најылыгыныҥ туразында чӱмдӱ бичик кепке базар «Алтын-Туу» байзыҥ-јурт ады јарлу алтай бичиичи, ӱлгер чӱмдеечи Лазарь Кокышевтиҥ Новосибирскте орус тилле кепке базылып чыккан «Арина» романыныҥ таныштырузын ӧткӱрди. Лазарь Кокышевтиҥ чӱмдемелдеринде энезиниҥ, Арина Саналованыҥ, сӱр-кебери аҥылу јерде турат. Бичиичиниҥ энези омок, керсӱ, чечен ле байлык тилдӱ, ачык-јарык ла јалакай кижи болгон. Ол

22 октября 2019

«Тӧс ууламјылар аайынча амадулар бӱткен…»

Роспотребшиҥжӱниҥ Алтай Республикадагы башкартузыныҥ jааны Леонид Щучинов ӱлӱрген айдыҥ 17-чи кӱнинде пресс-конференция ӧткӱрип, элбек jетирӱлер эдер эп-аргалардыҥ журналисттерине ӧдӱп јаткан 2019 јылдыҥ бу кӱнине јетире республикада санитарно-эпидемиологиялык айалгаларды шиҥжӱде тударын jеткилдеери канайда ӧткӧни керегинде куучындаган. Бӱгӱн бу пресс-конференциядаҥ белетелген бичимелди jарлап турубыс. Республиканыҥ государственный баш санитар врачы пресс-конференцияда оныҥ башкарып турган ведомствозы тергееде санитарно-эпидемиологиялык айалгаларды

22 октября 2019

Јаргыныҥ јуундарын аудиопротоколдооры

2019 јылдыҥ сыгын айыныҥ 1-кы кӱнинеҥ ала Россия Федерацияда уголовный ла граждан керектерди кӧргӧн јаргыныҥ јуундарында кыйалтазы јогынаҥ аудиопротокол бичилет. Јаргыныҥ јууныныҥ протоколы јаргыныҥ ижинде тӧс учурлу документтердиҥ бирӱзи болуп јат, ол јаргы канайда ӧткӧнин, нени де божотпой, бӱткӱлинче кӧргӱзип турган сок јаҥыс документ. «Россия Федерацияныҥ кезик јасакберим акттарына кубулталар эдери керегинде» 2018 јылдыҥ куран

22 октября 2019

«Алтын кӱс-2019» кӧрӱде турушкандар

Алтай Республиканыҥ делегациязы ӱлӱрген айдыҥ 9-12 кӱндеринде јурт ээлемниҥ Москвада ӧткӧн «Алтын кӱс-2019» деген кӧрӱзинде турушкан. Тӧрт кӱнниҥ туркунына агропромышленный кӧрӱниҥ площадкаларында кӧп тоолу семинар-јуундар, мастер-класстар, бизнес-сессиялар, тегерик столдор ло конференциялар ӧткӧн. Алтай Республиканыҥ делегациязыныҥ турчылары олордыҥ бастыразына јуугында турушкан. «Алтын кӱс-2019» кӧрӱниҥ кӧдӱриҥилӱ ачылтазында Россия Федерацияныҥ башкарузыныҥ председатели Дмитрий Медведев, башкаруныҥ председателиниҥ ордынчызы Алексей

22 октября 2019

1 2 3 4 5 6 7 8

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина