Статьи

Статьи

Кумак јаакту тӧстӧктӧр јакалай чӧйилген јуртыбыс…

Туулу Алтайда кажы ла јуртта бойыныҥ аҥылу тӱӱкизи. Бистиҥ Оҥдой аймагыста Ийин јурт Туулу Алтайдыҥ чике ле тал-ортозы, киндиги болор. Байла, оныҥ да учун Алтайдыҥ эҥ јаан эки суузыныҥ — Эре-Чуйдыҥ ла Эне-Кадынныҥ бириккен јери база мында. Кадын ичи кайыр-каскак та болзо, сӧслӧ айдып болбос сӱрекей јараш јер. Мында јуртаган эл-јон кылык-јаҥыла јымжак, бой-бойына болужар,

3 ноября 2020

Улалу – Ойрот-Тура – Горно-Алтайск сӧстӧргӧ шиҥилген тӱӱкибис

Алтай Республиканыҥ тӧс калазы ӧткӧн бир чак ӧйгӧ адын ӱч катап солыган. Оны Горно-Алтайскка кирер јолдыҥ сол јанындагы кырда «Улалу—Ойрот-Тура—Горно-Алтайск» деп сӧстӧр керелейт.

3 ноября 2020

Калыҥ тӱӱки — ичкери ӧзӱмниҥ аргазы

Кычыраачыларды таланыҥ ӱредӱчилериниҥ билгирин бийиктедер ле такып ӱредӱ берер институдыныҥ ӧткӧн јолы ла бӱгӱнги кӱнде иштеп јаткан ӧмӧлиги, једимдери, бӱдӱрип јаткан ижи ле амадулары керегинде институттыҥ алтай тилди

3 ноября 2020

Г. И. Чорос-Гуркин ле Л. А. Сары-Сэп Канзачаков — автономияныҥ тӧзӧӧчилери: текши салымы, керектери, колбулары

Революциялык керектерде турушкан, алтай калыктыҥ автономиязы учун тартышкан ла кийниндеги јылдарда политикалык истежӱге кирип айдаткан, тӱрмелерде корогон кӧп улустыҥ јӱрӱми ле эткен керектери эмдиге јетире толо јарталбай артканча.

26 октября 2020

В долине Чолышмана

Ущелье мы увидели сверху. Подъехали к краю уступа, и оно раскрылось под нами с огромной высоты, как с самолета, уже наполненное тенью вечера. Светлый Чолышман, виясь, уходил на север, в непостижимую даль, и там терялся в сумрачных теснинах.

22 октября 2020

Алтай — Ойрот

Чингис каанныҥ туткан империязы, оныҥ ач-ӱрени јаҥ былаажып, учы-тӱби јок бой-бойлорын јиишке 14-15 чактарда јайрадылып, башка-башка каандыктарга бӧлӱнген. Чингизидтер, Чингис каанныҥ ач ӱрени «Алтын Ук», уйадай берерде, бистиҥ јерлерде ойрот укту албатылар, баш билинип, олордыҥ камаанынаҥ чыгып баштаган.

19 октября 2020

Ырысту јӱрӱмду јаанак

Јаан јашту улустыҥ айлыгында кычыраачыларды эзен-амыр отурган јажы јаан, тоомјылу, јалакай Эртеш Ивановна Иванованыҥ (Еркина) јӱрӱмдик јолы керегинде бичимелле таныштырадыс.

19 октября 2020

Большая губерния: Горный Алтай

Благодаря выставке «Большая губерния: Горный Алтай», присланной Томской областной универсальной научной библиотекой имени А.С. Пушкина, экспозиция которой развернулась в Национальной библиотеке им. М.В. Чевалкова

8 октября 2020

Боочы јуртым – јӱрегиме јуук тӧрӧлим

Боочыныҥ сол jанында аралдыҥ ортозыла Каракол-Бажы Ӱч-Сÿмердеҥ Каракол суу агынын алган. Алтай кижи кандый ла сууны «талай» деер, байла, оны баалап, байлап, чике адабай, анайда айдатан болор. Каракол-талай шуулап агып барала, Каракол деп jурттыҥ jаныла аккан Урсулга бириге берет.

5 октября 2020

Ада-Тӧрӧл учун Улу jуу керегинде кожоҥдор

«Агару jуу-согуш» «Уй-мылтыктар адыш баштаза, кееркемдик чӱмдемелдиҥ белеги – лира ӱн де чыгарбай, туна берер» деп озогы ӧйдӧ айдыжатан. Je чын јyy-чак эл-калыкка jaaн шыра-јоболды јетирзе де, ол бойыныҥ тӱбектӱ јеткериле эл-калыктыҥ jӱрегинде сызылып, лираныҥ кылдарына тизилип, оноҥ jaaн ийде-кӱчтӱ јаҥы кӱӱ алынат. Оныҥ да учун јууныҥ јылдарындагы кожоҥдордыҥ бирӱзинде мынайда айдылган эмес пе: Кем

5 октября 2020

… 24 25 26 27 28 29 30 31 …

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина