Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
На алтайском
2019 јылдыҥ кандык айыныҥ 29-чы кӱнинде, 88 јажы киргелекте, јарлу билимчи-филолог, ӱредӱчи ле јондык ишчи Зоя Сергеевна Казагачева ак-jарыктаҥ јӱре берди. Зоя Сергеевна узун ла јаркынду јӱрӱм јӱрген. С. С. Суразаковтыҥ адыла адалган алтаистиканыҥ билим-шиҥжӱлик институдында 1967–2017 јылдардыҥ туркунына кичӱ билим ишчинеҥ ала фольклордыҥ бӧлӱгиниҥ баш билим сотруднигине јетире иштеген. 1967 јылда «Рождение алтайской письменной литературы»
30 апреля 2019
Алтыгы-Бакада амыр-энчӱниҥ лагери
Чуйдыҥ суузында телекейлик кемдӱ маргаандар баштапкы ла катап 1989 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 1-7 кӱндеринде ӧткӧн. Быјыл ого туй ла 30 јыл толуп јат. Туулу Алтайдыҥ јаан агын суузын «бактырарга» ол тушта ӧскӧ тергеелердеҥ сӱрекей кӧп туристтер келген. СССР-дыҥ кемечилери дезе суудагы спорттыҥ эмди Россияда ла јер-телекейде элбеде јарлалган рафтинг деген бӱдӱмиле баштапкы ла катап шак
30 апреля 2019
Јиит шиҥжӱчилер солун ачылталардыҥ јолында
Кандык айдыҥ 8-12 кӱндеринде Москва калада шиҥжӱ иштердиҥ В. И. Вернадскийдиҥ адыла адалган 26-чы Кычырыштарыныҥ очный бӧлӱги ле 5-7 класстардыҥ ӱренчиктериниҥ шиҥжӱ иштери аайынча «В. И. Вернадскийдиҥ ачылталарыныҥ јолыла» деп текшироссиялык конференция ӧткӧн. Алтай Республикадаҥ 16 ӱренчик ле 3 ӱредӱчи бу керек-јарактарда эрчимдӱ турушкан. Шиҥжӱ иштердиҥ В. И. Вернадскийдиҥ адыла адалган Кычырыштарына Алтай Республикадаҥ туружаачылар кычырту алган.
30 апреля 2019
Јайаан аргалары јаантайын ӧссин
Кандык айдыҥ 24-чи кӱнинде А. В. Анохинниҥ адыла адалган эл музейде кенек ле су-кадыгыныҥ аргалары кирелӱ улустыҥ профессионал узыныҥ «Абилимпикс» деп IV республикан чемпионадыныҥ кӧдӱриҥилӱ ачылтазы ӧткӧн. РФ-тыҥ ӱредӱлик аайынча министриниҥ ордынчызы Татьяна Синюгина чемпионаттыҥ туружаачыларына уткуулын видеобаштану ажыра эткен. Ол јуулган улусты тергеелик чемпионаттыҥ башталганыла уткып, Алтай Республикадаҥ туружаачылар «Абилимпикстиҥ» национальный јуунты командазына база
30 апреля 2019
Алтай Республика – јӧпсиништиҥ тергеези
Алтай Республиканыҥ национальный политика ла јондыкла колбулар аайынча комитединиҥ баштаҥкайыла кандык айдыҥ 25-26 кӱндеринде «Манјӱрек» ГЛК-да «Алтай Республика – јӧпсиништиҥ тергеези» деген 5-чи республикан конференция ӧтти. Конференцияныҥ ижинде бистиҥ тергеениҥ, ӧскӧ дӧ тергеелердиҥ јаҥдарыныҥ, јондык биригӱлериниҥ чыгартулу улузы туруштылар. Конференцияныҥ ижин национальный политика ла јондыкла колбулар аайынча комитеттиҥ јааны Людмила Варванец ачып, тӧргӧ конференцияныҥ кӱндӱлӱ
30 апреля 2019
Јетирген тузазы айдары јок јаан
Бистиҥ Алтай Республикада, анайда ок коштой јаткан тергеелерде, Россия Федерация ичинде ады танылу, иштеген ижи тоомјылу болгон Даниил Иванович Табаев ак-јарыкту Алтайынаҥ атана бергенинеҥ 40 кӱни једе берди. Даниил Иванович Табаевтиҥ республиканы тӧзӧӧрине эткен ижи керегинде ас эмес бичилген, белетеген јасактарыныҥ ла ӧскӧ дӧ документтериниҥ учуры ла ийдези тӱӱкиликке артып калган. Ол профессионал кеми бийик
26 апреля 2019
«Арктика – јӧптӧжӱниҥ јери»
2019 јылдыҥ кандык айыныҥ 9-11 кӱндеринде Санкт-Петербургта калыктар ортодогы «Арктика – јӧптӧжӱниҥ јери» деген 5-чи арктический форум ӧткӧн. Форумда Россияныҥ ла ӧскӧ дӧ ороондордыҥ калыктар ортодогы, политиканыҥ, билимниҥ ле аргачылыктыҥ, јондыктыҥ ла СМИ-ниҥ чыгартулу 3600 улузы турушкан. 2017 јылда ӧткӧн форумныҥ туружаачыларыныҥ тоозы быјылгызынаҥ 1,5 катапка ас болгон. Онойдо ок туружаачы-ороондордыҥ тоозы кӧптӧгӧн: 2017 јылда
26 апреля 2019
Государстволык эл политика: иштиҥ турулталары
Калыктар ортодогы колбулардыҥ ла мӱргӱӱл јаҥдар ортодогы колбулардыҥ Алтай Республиканыҥ башчызындагы, башкарузыныҥ председателиндеги советтердиҥ кожо јууны кандык айдыҥ 24-чи кӱнинде АР-дыҥ башкарузында ӧткӧн. Ондо Россия Федерацияныҥ Государстволык эл политиказыныҥ стратегиязыныҥ 2016-2018 јылдарга темдектелген иштери бистиҥ тергееде канайда бӱткени, анайда ок бу ууламјыда 2019-2021 јылдарда бӱдӱретен иштер шӱӱжилген. Јуунды АР-дыҥ башчызыныҥ, башкару-зыныҥ председателиниҥ молјуларын удурумга бӱдӱрген
26 апреля 2019
«Оҥдой меге тӧрӧл јер»
Оҥдой аймактыҥ башкартузыныҥ јааны Андрей МУНАТОВ – республиканыҥ муниципал јаҥында јаҥы кижи. Ол бу јамыга былтыргы јылдыҥ учында тудулган. Ӱредӱзи аайынча юрист, мынаҥ озо тергеебистиҥ государстволык јаҥыныҥ органдарында иштеген. «Оҥдой аймак меге тӧрӧл јер. Ада јанынаҥ ӧбӧкӧлӧрим Ӧлӧтӱ јурттаҥ. Эш-барааным база Оҥдой аймактаҥ, Инегеннеҥ – деп, Андрей Мунатов айдат. – Мынаҥ озо тӧрӧӧн-тууганга айылдап, бор-кар
23 апреля 2019
Аргабыс па, тӱбегис пе?
Калганчы ӧйлӧрдӧ текши тергее ичинде туризм керегинде (анчада ла бу сурактыҥ эл-јонныҥ ӧзӧгин ӧйкӧгӧн, келишпес јаны аайынча) кӧп айдылар ла бичилер боло берди. Алдында ӧйлӧрдӧ оныҥ калыкка јарамыкту јаны керегинде бойым да бичиген эдим. Бичимелдиҥ ајарузында турган сурактыҥ кӱйбӱреп, тебӱ алынганы улустыҥ ижи-тожы јеҥилип, јадын-јӱрӱми јаранып, тыштанатан, соотойтон аргалар ачылганыла колбулу деп бодойдым. Туризмди башкарган
23 апреля 2019
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина