На алтайском

Јалакай эне, эрчимдӱ эпши

Эре-Чуйдыҥ Кӧкӧрӱ јуртында алтай албатызын, кичӱ тӧрӧлин, Алтай Республиказын ӧрӧ кӧдӱрип, кандый ла керек-јарактарда эрчимдӱ туружып турган энелер кӧп. Олордыҥ бирӱзи тас-кӧбӧк сӧӧктӱ Сурайа Ултарикова (Мудаева). Сурайа эш-нӧкӧри Амадула кожо Эвелина, Екатерина ла Даяна деп керсӱ, јаражай кызычактар чыдадат. Тургуза ӧйдӧ Чуйдыҥ телеҥиттериниҥ Кӧкӧрӱдеги музейинде тӱӱкилик энчиниҥ коручылы болуп иштейт. Баштаҥкайлу эпши јуртыныҥ кӧктӧнӧр, тӱӱнер

2 декабря 2022

Јаҥы аудиобичикте – бичиичилердиҥ чӱмдемелдери

Горно-Алтайск каланыҥ 7-чи таҥмалу школында тоолу кӱндер кайра 7-чи класстардыҥ алтай литературазы аайынча јаҥы чыккан аудиобичиктиҥ (1-кы бӧлӱгиниҥ) таныштырузы 7-чи класста ӧтти. Алтай Республиканыҥ культура, ӱредӱ ле билим министерстволоры мынаҥ озо јылдарда ӧмӧ-јӧмӧ бӱдӱрип јаткан ӱлекериле 5-чи, 6-чы класстардыҥ алтай литературазы аайынча аудиобичиктерди белетеп чыгарган эди. Тузалу ла керектӱ иш тергее кеминде кӧнӱ ӧдӧт. Бичиичилердиҥ

29 ноября 2022

Энезиниҥ jолыла барган кыстар

Кан-Чарас ичинде «Талан» деген магазин-ателье бар. Бу магазинди кажы ла кижи билер. Мында јаантайын очередь, улус кӧп болот. Мени магазин нениҥ учун «Талан» деп адалганы јилбиркетти. Оныҥ учурын јартап аларга садучы Светлана Мартыновна Кульдинала јууктада таныштым. Светлананыҥ чыккан-öскöн кичинек тöрöли — тайгалардыҥ колтыгында турган Мöндÿр-Соккон деп су-алтай jурт. Адазы тодош сööктÿ Мартын Быдынович, энези кыпчак

29 ноября 2022

Эҥ јаркынду байрам кӱнде

…Алтынчы балазы уул болор бо? Оны öй кöргÿскей. Шак мындый сöстöрлö 2014 jылда Снежана Болтокова керегинде бичимелимди тÿгескем. Ол тушта бу jалакай эпшиниҥ ле беш кызыныҥ фотоjуругы «Jылдыстыктыҥ» баштапкы бÿгин кееркеткен эди. Кайкамчылузы, бичимел база Энениҥ кÿниниҥ алдында, кÿчÿрген айдыҥ 28-чи кÿнинде, чыккан. Айдарда, сегис jылдыҥ бажында Снежананыҥ jÿрÿмиинде кандый солынталар болгон деп амадула ого

25 ноября 2022

Ӱзе јакшы болор!

«Эзен. Херсонныҥ јанында фронттоҥ, колбу јок, ӱзеери чочыдулу да. Эҥ ле ичкери кыйуда турадым…». Алан Мегединле эрмек-куучын ӧткӱрерге бис туку ла јыл бажынаҥ бери јӧптӧжип келгенис. Бу јерлежис каруулу јуучыл ижинде. Быјыл јуучыл молјузыла башка-башка јол-јоруктарда болуп, јайгыда эки ле неделеге кичӱ тӧрӧлине келип јӱрген. Је ол до тушта туштажарга келишпеди. Онойып бис јӱк ле

25 ноября 2022

Тӧрӧлин корулаары агару керек

Кӱчӱрген айдыҥ 18-чи кӱнинде Улаган аймактагы Саратан јуртта Украинадагы јуу-согушта јеҥ јастанып јыгылган јерлежис Кара Бойдоевтиҥ эземине учурлалган мемориал досконыҥ ачылтазы ӧтти. Анайда ок ол кӱн грек-рим кӱрешле јалтанбас јуучылга учурлалган республикан кеминде маргаандар кӧп тоолу спортчыларды јууды. Школдыҥ туразыныҥ тышты јанында тургузылган мемориал досконыҥ кӧдӱриҥизинде Саратан јурттыҥ эл-јоны, јашӧскӱрим, балдар јуулыштылар. Јурт јеезениҥ јааны

25 ноября 2022

Кажы ла кӱн энчикпей сакыйдыс

«Јакшылыкту эҥирле. Эфирде солундар»… Туй ла 30 јыл кайра чаҥкыр экраннаҥ алтай ла орус тилдерле эзендежип, тергеелик солундар ла берилтелер кӧргӱзилип баштаган. Республикан кеминдеги элбек јетирӱлер эдер эп-аргалар ортодо «Эл Алтай» эҥ ле јиит ӧмӧлик. Кажы ла кӱн эҥирлер сайын, ол эмезе эртен тура, тергеениҥ башка-башка јуртарында кӧп тоолу кӧрӧӧчилер чаҥкыр экранныҥ алдына отурып, солун-собурды

25 ноября 2022

Иш – кижиниҥ ырызы

Быjыл «Эҥ артык турлу» деп республикан кöрÿ-маргаанда jеҥÿчил болуп бистиҥ jерлештерис Еркиндердиҥ ээлеми чыккан. Бойыныҥ jолын öйинде чындык талдап алган кижи, байла, ырыс-кежиктÿ. Кÿÿн-санаазы jаантайын jарык, билези де кем jок, ижи-тожы да эрчимдÿ, кöндÿгип-öҥжÿп барып jаткандый. Шак андый улус «иш – кижиниҥ ырызы» деп шÿÿлтеле jöп. «Jадар jериҥ, ижиҥ бар, бала-баркаҥ бар, ончозы эзен-амыр. Кижиге

22 ноября 2022

Энениҥ мында сӱӱжи, бастыра санаа-сагыжы…

Бала — кижиниҥ ырызы, албатыныҥ келер ӧйи. Албаты-јон ортодо баланы јаштаҥ ала кичееп, эр кемине јеткенче байлап јӱретени учурлу. Је кандый ла јӱрӱм кижиниҥ киндигинеҥ, энезиле тудуш болгонынаҥ башталат. Кӱчӱрген айдыҥ 11-чи кӱнинде Оҥдой аймактыҥ Бичиктӱ-Боом јуртыныҥ Культура байзыҥында баланыҥ кининиҥ баштык-кабын канайда кӧктӧӧри, кем оны белетеп јазаары аайынча тегерик стол ӧтти. Ол Россияныҥ албатыларыныҥ

22 ноября 2022

Профилактикалык иштердиҥ тузазы

Кӱчӱрген айдыҥ 17-чи кӱнинде Эл Курултайдыҥ председатели А. Кохоев баштап ӧткӱрген Башкаруныҥ чазы ӧтти. Анда кӧрӱлген сурактар: эр кемине јетпеген балдар ортодо бойына кол салынбазы јанынаҥ профилактикалык иштер ле тергееде јӧӧжӧлӧрдиҥ кадастровый баазын тургузары, ол тоодо кичӱ ле орто бизнесте. Баштапкы сурак аайынча видеоконференц колбула АР-дыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызы Д. Култуева элбеде эрмек-куучын айтты. «Ӧдӱп

22 ноября 2022

… 22 23 24 25 26 27 28 29 …

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина